Lise Öğrencilerinin Sosyal İlişki Unsurlarının İncelenmesi

Bu araştırma lise öğrencilerinin sosyal ilişki unsurlarını belirlemeyi ve bu unsurların cinsiyet, okul başarısı, aile ile iletişim düzeyi ve arkadaşları ile iletişim düzeyi, okulda şiddete başvurma, evde şiddete uğrama ve genelde şiddete uğrama değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu Nevşehir’de eğitim gören toplam 387 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Bu araştırmada sosyal ilişki unsurları ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde Mann Whitney U testi ve Kruskal Wallis H testi kullanılmıştır. Etki değerinin hesaplanmasında Eta-kare istatistikleri (η2) ve Jonckheere-Terpstra formülü kullanılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi için iyilik uyumu indeksi (X2/sd, SRMR, NNFI, CFI, GFI and AGFI) analiz edilmiş ve yol şemasındaki RMSEA değeri incelenmiştir. Öğrencilerin sosyal ilişki unsurları puanları 5 üzerinden 4.00 bulunmuştur. Cinsiyet değişkenine göre öğrencilerin sosyal ilişki unsurları ortalama puanı kadın öğrencilerin lehine anlamalı bir farklılık görülmektedir. Okul başarısı, okulda şiddete başvurma, evde şiddete uğrama ve genelde şiddete uğrama değişkenlerine göre şiddete uğramayan ve arkadaş ve ailesiyle iletişim düzeyi lehine anlamlı bir farklılık vardır.

Anahtar Kelimeler:

lise öğrencileri, sosyal ilişkiler, sosyal ilişki unsurları

Investigation of Social Relation Components of High School Students

This research aims to determine the social relation components of high school students, and to examine whether these components differ significantly according to the gender, school success, level of communication with family and friends, attempting to violence at school, exposure to violence at home, and exposure to violence in general variables. The study group of this research consisted of 387 students receiving education in high school in Nevşehir. The scale of social intelligence components was used in the research. Mann Whitney U test and Kruskal Wallis H test were used to analyze the data. Eta-square statistics (η2) and Jonckheere-Terpstra formulae (for the calculation of effect size) were used to calculate effect sizes. For confirmatory factor analysis, goodness of fit index (X2/sd, SRMR, NNFI, CFI, GFI and AGFI) were analyzed and RMSEA value (Root Mean Square Error of Approximation) in the path analysis was examined. Students’ scores of social relations components were found 4.00 out of 5. Mean score of social relations components of high school students was statistically significant in favor of female students according to the gender variable. There was a significant difference according to the school success, in attempting to violence at the school, exposure to violence at home and exposure to violence in general in favor of groups who were not exposed to violence and level of communication with friend and family.

Keywords:

high school students, social relations,

PDF

___

Antonucci, T. C., & Akiyama, H. (1987). An examination of sex differences in social support among older men and women. Sex Roles, 17(11-12), 737-749. Avcı, Ö. H., & Yıldırım, İ. (2014). Ergenlerde şiddet eğilimi, yalnızlık ve sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 157-168. Balkaya, Ö. G. A., & Ceyhan, E. (2007). Lise öğrencilerinin suç davranış düzeylerinin bazı kişisel ve ailesel nitelikler bakımından incelenmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 9(3), 13-27. Berkman, L. F., & Syme, S. L. (1979). Social networks, host resistance, and mortality: A nine-year follow-up study of Alameda County residents. American Journal of Epidemiology, 109(2), 186-204. Clausen, J. A. (1968). A historical and comparative view of socialization theory and research. In J. A. Clausen (Ed.). Socialization and society (pp.18-72). Little Brown: Boston. Cobb, S. (1976). Social support as a moderator of life stress. Psychosomatic medicine, 38(5), 300-314. Cohen, J. (2007). Statistical power analysis for the behavipral sciences. New York: Academiz Press. Cohen, S., & Wills, T. A. (1985). Stress, social support, and the buffering hypothesis. Psychological bulletin, 98(2), 310. Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal Bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve Lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi. Demir, N. Ö., Baran, A. G., & Ulusoy, D. (2005). Türkiye’de ergenlerin arkadaş-akran grupları ile ilişkileri ve sapmış davranışlar: Ankara örneklemi. Bilig/Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 32(4), 83-108. Due, P., Holstein, B., Lund, R., Modvig, J., & Avlund, K. (1999). Social relations: Network, support and relational strain. Social Science & Medicine, 48(5), 661-673. Duyan, V., Gelbal, S. ve Var, Ç. E. (2013). Sosyal ilişki unsurları ölçeği’nin Türkçeye uyarlama çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 159-169. Eranıl, A. K., & Özbilen, F. M. (2017). Relationship between school principals’ ethical leadership behaviors and positive climate practices. Journal of Education and Learning, 6(4), 100-112. Esen, B. K. (2003). Akran baskısı, akademik başarı ve yaş değişkenlerine göre lise öğrencilerinin risk alma davranışının yordanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 79-85. Fiske, A. P. (1992). The four elementary forms of sociality: Framework for a unified theory of social relations. Psychological Review, 99(4), 689. Fuhrer, R., & Stansfeld, S. A. (2002). How gender affects patterns of social relations and their impact on health: A comparison of one or multiple sources of support from “Close Persons”. Social Science & Medicine, 54(5), 811-825. Henslin, J., N. (2002). Essentials of Sociology: A down-to-earth approach (4th ed. Boston), MA: Allyn and Bacon. Hibbard, J. H. (1985). Social ties and health status: An examination of moderating factors. Health Education Quarterly, 12(1), 23-34. House, J. S., Robbins, C., & Metzner, H. L. (1982). The association of social relationships and activities with mortality: Prospective evidence from the Tecumseh Community Health Study. American Journal of Epidemiology, 116(1), 123-140. Jennings, P. A., & Greenberg, M. T. (2009). The prosocial classroom: Teacher social and emotional competence in relation to student and classroom outcomes. Review of Educational Research, 79(1), 491-525. Jöreskog, K. G. & Sörbom, D. (1993). Lisrel 8: Structural equation modeling with the SIMPLIS command language. Lincolnwood: Scientic Software International, Inc. Kapıkıran, Ş., & Özgüngör, S. (2009). Ergenlerin sosyal destek düzeylerinin akademik başarı ve güdülenme düzeyi ile ilişkileri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 16(1), 21-30. Kilmen, S. (2015). Eğitim araştırmacıları için SPSS uygulamalı istatistik. Ankara: Edge Akademi. Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling (2nd Ed.). NY: Guilford Publications. Leedy, P. D., & Ormrod, J. E. (2005). Practical research. Pearson Custom. Legault, L., Green-Demers, I., & Pelletier, L. (2006). Why do high school students lack motivation in the classroom? Toward an understanding of academic amotivation and the role of social support. Journal of Educational Psychology, 98(3), 567. Olsen, O., Iversen, L., & Sabroe, S. (1991). Age and the operationalization of social support. Social Science & Medicine, 32(7), 767-771. O'Reilly, P. (1988). Methodological issues in social support and social network research. Social Science & Medicine, 26(8), 863-873. Orth-Gomer, K., & Johnson, J. V. (1987). Social network interaction and mortality: A six year follow-up study of a random sample of the Swedish population. Journal of Chronic Diseases, 40(10), 949-957. Özgür, G., Yörükoğlu, G., & Baysan-Arabacı, L. (2011). Lise öğrencilerinin şiddet algıları, şiddet eğilim düzeyleri ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2), 53-60. Peterson, R. L., & Skiba, R. (2000). Creating school climates that prevent school violence. Preventing School Failure: Alternative Education for Children and Youth, 44(3), 122-129. Ridgeway, C. L., & Correll, S. J. (2004). Unpacking the gender system: A theoretical perspective on gender beliefs and social relations. Gender & Society, 18(4), 510-531. Turner, R. J., Frankel, B. G., & Levin, D. M. (1983). Social support: conceptualization, measurement, and implications for mental health. In J. R. Greeley (Ed.). Research in community and mental health (67-111). Greenvich, CT: JAI Press. Yavuzer, Y. (2011). Okullarda saldırganlık/şiddet: Okul ve öğretmenle ilgili risk faktörleri ve önleme stratejileri. Milli Eğitim, 192(3), 43-61. Yöndem, Z. D., & Tokinan, B. Ö. (2007). Ergenlerde zorbalığın anne baba ve akran ilişkileri açısından incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 8(2), 53-68.