Bilgi Yönetimi Eğilimi Ölçeğinin Türkiye Kültürüne Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Bu çalışmanın amacı, Wang, Ahmed ve Rafiq (2008) ta-rafından geliştirilen Bilgi Yönetimi Eğilimi Ölçeği (BYE-Ö)’ni Türkiye Kültürüne uyarlamaktır. İlk olarak, ölçeğin Türkçe sürümünün dilsel eşdeğerliği İngilizce uzmanların-dan oluşan bir grubun fikir birliği ile sağlanmıştır. Sonra-sında, ölçeğin yapı geçerliliğini test etmek amacıyla Doğru-layıcı Faktör Analizi (DFA) için gönüllük esasına dayalı olarak 2017-2018 öğretim yılı sonunda Türkiye genelinde 206 öğretmenden veri toplanmıştır. DFA sonucuna göre; yapısal geçerliliği test edilen modelin uyum değerlerinin en az “kabul edilebilir” düzeylerde olduğu tespit edilmiştir. BYE-Ö maddelerinin bireyleri iyi derecede ayırt edebildiği tespit edilmiştir. Ölçek bütünü ve alt faktörlerin ilişki katsa-yısı değerleri, ölçek bütünü ve alt faktörleri arasında pozitif yönlü anlamlı doğrusal bir ilişki olduğunu işaret etmiştir. Cronbach’s Alpha katsayısı; ölçeğin tamamı için .901; örgütsel hafıza alt faktörü için .845; bilgi paylaşımı alt faktörü için .712; bilgi edinimi/kavrama alt faktörü için .668 ve bilgi duyarlılığı alt faktörü için .792 bulunmuştur. DFA bu yapıyı doğrulamıştır. Bu alt faktörler; “örgütsel hafıza”, “bilgi paylaşımı”, “bilgi edinimi/kavrama” ve “bilgi duyar-lılığı” olarak adlandırılmıştır. Orijinal ölçekte olduğu gibi uyarlama sonucunda da BYE-Ö’ünde 16 madde mevcuttur. Uyarlanan ölçeğin Türkiye Kültürü için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu tespit edilmiştir. Özellikle, bu ölçek, okullardaki bilgi yönetimi hakkında yönetimsel ve örgütsel çıkarımlarda bulunabilme noktasında faydalı olabilir.

Anahtar Kelimeler:

bilgi yönetimi, okul yönetimi, bilgi, yönetim, öğretmen, okul

Adaptation of Knowledge Management Orientation Scale into Turkish: The Study of Validity and Reliability

The aim of this study is to adapt the “Knowledge Man-agement Orientation Scale”, which was developed by Wang, Ahmed & Rafiq (2008), into Turkish culture. First, the linguistic equivalence of the Turkish version of the scale was achieved by consensus of a group of English experts. Later, data were collected from 206 volunteer teachers at the end of the 2017-2018 semester. Confirmatory Factor Analysis (CFA) was used to test the construct validity. The factor structure was determined to be acceptable and Turk-ish version of the scale consisted of four sub-scales as in the English version. The results of the CFA showed that model fit indices of the scale proved mostly a very good fit and good fit. It has been determined that BYE-Ö items can dis-tinguish individuals well. The relationships between the overall of the scale and the scale factors were determined through the Pearson Correlation Coefficient. The values proved that there were statistically significant and positive relationships between scale overall and factors. It proves that the scale has internal consistency. Reliability of the scale was determined through Cronbach’s Alpha Coefficient which was found to be .901 for the scale overall. It was .845 for the first factor; .712 for the second factor; .668 for third factor and .792 for the fourth factor. In conclusion, the adapted scale is a valid, reliable and measurement tool for Turkish culture. In particular, this scale may be useful for administrative and organizational inferences about knowledge management in schools.

Keywords:

knowledge management, school management, knowledge, management, teacher, school,

PDF

___

Akbaşlı, S. ve Durnalı, M. (2017). Halk eğitim merkezlerinde çalışan iş görenlerin yaşam boyu öğrenme anahtar yeterlik algıları. OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 726-741. doi: 10.26466/opus.342207
Balasubramanian, P., Nochur, K., Henderson, J. C., ve Kwan, M. M. (1999). Managing process knowledge for decision sup-port. Decision Support Systems, 27(1-2), 145-162.
Bassi, L. J. (1997). Harnessing the power of intellectual capital. Training ve Development, 51(12), 25-31.
Becerra-Fernandez, I., ve Stevenson, J.M. (2001). Knowledge management systems ve solutions for the school principal as chief learning officer. Education, 121(3), 508-518.
Bergeron, B. (2003). Essentials of knowledge management. Hoboken: John Wiley ve Sons, Inc.
Bryman, A., ve Cramer, D. (1999). Quantitative data analysis with SPSS release 8 for Windows. London ve New York: Taylor and Francis.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: PEGEM Akademi Yayınları.
Büyüköztürk, Ş. (2016). Veri analizi el kitabı. Ankara: PEGEM Akademi Yayınları.
Çapar, B. (2003). Bilgi yönetimi: Nasıl bir insan gücü? II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı (421-432), Kocaeli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Kocaeli, 17-18 Mayıs 2003.
Doğan, T. ve Akıncı Çötok, N. (2011). Oxford Mutluluk Ölçeği Kısa Formunun Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 165-172.
Duffy, J. (2000). Knowledge management: What every information professional should know. Information Management, 34(3), 10.
Durnalı M. & Koşar, D. (2019). Bir uzaktan eğitim uygulama ve araştırma merkezinin örgütsel amaçlarının analizi: Bir devlet üniversitesi örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(42), 85-110.
Durnalı, M. (2018). Okul müdürü teknolojik liderlik davranışı ve okul bilgi yönetimi düzeylerine ilişkin öğretmen görüşleri (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Erkollar, A. (2010). İntranet ve Bilgi Yönetim Portalları. M. Dinçmen (Ed.), Bilgi yönetimi ve uygulamaları. (ss. 229-248). İstan-bul: Papatya Yayıncılık.
Hu, L. T., ve Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 1-55.
Khakpour, A. (2015). Knowledge management in educational organizations: Opportunities and challenges. In 7th International Knowledge Management Conference. Beheshti Intl. Conference Center, Tehran, Iran, Feb. 17-18, 2015.
Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling (3nd ed.). New York London: The Guilford.
Limon, İ. ve Durnalı, M. (2017). İşbirlikçi İklim Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Sakarya University Journal of Education, 7(2), 282-294.
Marcoulides, G., ve Schumacher, R. (2001). New developments and techniques in structural equation modelling. Londra: Lawrence Erbaum Associates Publishers.
Nonaka, I. (1999). Bilgi yaratan şirket, Harvard Business Review (Seçmeler) bilgi yönetimi. İstanbul: MESS Yayınları.
OECD (Organisation for Economic Cooperation and Development) (2012). Preparing teachers and developing school leaders for the 21st century: Lessons from around the world. Paris: OECD Publishing.
Özgözgü, S. (2015). Eğitim örgütlerinde yöneticilerin liderlik davranışları, bilgi yönetimi ve örgüt kültürü ilişkisi (Doktora Tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Rastogi, P. N. (2000). Knowledge management and intellectual capital–the new virtuous reality of competitiveness. Human Systems Management, 19(1), 39-48.
Sağsan, M. (2002). Örgütsel seçimlerde küme modeli: İnsan ilişkileri, bilgi yönetimi ve örgütsel öğrenmenin ara kesitinde “in-san”. Bilgi Dünyası, 3(2), 205-230.
Santo, S. A. (2005). Knowledge management: An imperative for schools of education. TechTrends, 49(6), 42-49. DOI: 10.1007/BF02763729
Stevens, J. P. (2002). Applied multivariate statistics for the social sciences (4th ed.). Hillsdale, NS: Erlbaum.
Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Akademi.
Türk, M. (2003). Küreselleşme sürecinde işletmelerde bilgi yönetimi. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
Wang, C. L., Ahmed, P. K., ve Rafiq, M. (2008). Knowledge management orientation: Construct development and empirical validation. European Journal of Information Systems, 17(3), 219-235. doi: 10.1057/ejis.2008.12
Yeniçeri, Ö. (2002). Örgütleri etkinleştirme aracı olarak bilgi ve bilgi yönetimi. 2023 Dergisi, 8. [Çevrim-içi: http://www.2023.gen.tr/Arsiv/aralik02/ozcanyenic eri.htm, Erişim tarihi:20 Ocak 2018]