Aile Özellikleri ve Mutluluk: Çanakkale’de Lise Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma

Mutluluk çok eskiden beri merak edilen bir konudur. Mutluluğun tanımı ve mutluluğa nasıl ulaşılabileceği çok eski dönemlerden beri sorgulanmaktadır. Mutluluğun temelinde sosyal iletişim ve etkileşim düzeyinin olduğu belirtilmektedir. Kişilerin en temel etkileşim ve iletişim alanları aileleridir. Bu çalışmada, lise öğrencilerinin aile özelliklerine (aile yapısı, annebaba tutumu, aile gelir düzeyi, ailece geçirilen zaman) göre mutluluk düzeylerinin farklılaşma durumu araştırılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Çanakkale merkez ilçesinde bir ortaöğretim kurumunda öğrenimlerine devam etmekte olan 489 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında Hills ve Argyle tarafından geliştirilmiş ve Doğan ve Sapmaz (2012) tarafından Türkçeye uyarlaması gerçekleştirilen “Oxford Mutluluk Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçeğin iç tutarlılığını belirleme amacıyla yapılan analizde Cronbach alfa güvenilirlik katsayısı 0,76 olarak hesaplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde betimsel istatistik çözümleme yöntemlerinden yararlanılarak SPSS istatistik programı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; ailenin yapısına, anne babanın çocuklarına yönelik tutumlarına, aile gelir düzeylerine göre mutluluk puanları anlamlı bir farklılık gösterirken, ailece geçirilen zamana göre ise mutluluk puanları anlamlı farklılık göstermemiştir. Geniş, demokratik, orta gelir düzeyine sahip ailelerin çocuklarının diğerlerine kıyasla çok daha mutlu oldukları bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Mutluluk, Aile, Aile Özellikleri, Akademik Başarı

Family Properties and Happiness: A Study on High School Students in Canakkale

Happiness has been the topic of curiosity for a long time. Definition of happiness and how to reach it have been questioned since ancient times. It is stated that social communication and interaction level is the basis of happiness. The most basic interaction and communication areas are people’s families. In this study, the differentiation status of happiness levels according to family properties of high school students (family structure, parental attitude, family income level, time spent with the family) was investigated. The study group is composed of 489 students continuing their education in Çanakkale in a High school. Within the scope of the research, the Oxford Happiness Scale which was developed by Hills and Argyle and adapted to Turkish by Doğan and Sapmaz (2012) was applied. For internal consistency of the scale, Cronbach alpha reliability coefficient was calculated as 0.76. SPSS program and descriptive statistical analysis methods were used to analyze the data. As a result of this study; happiness scores showed a significant difference according to family structure, parents' attitudes towards their children and family income levels, while happiness scores did not show significant difference according to time spent by family. Large, democratic, middleincome families’ children have been found to be much happier than the other children.

Keywords:

Happiness, Family, Family Properties, Academic Achievement,

PDF

___

Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü (2010). Türkiye’de aile değerleri araştırması. Ankara: Manas Medya Planlama Reklam Hizmetleri San. Tic. Ltd. Şti.
Akın, A. (2008). Psikolojik iyi olma ölçekleri: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8(3), 721750.
Akyüz, H., Yaşartürk, F., Aydın, İ., Zorba, E., & Türkmen, M. (2017). Üniversite öğrencilerinin yaşam kalitesi ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 3(2), 253262.
Aluş, Y., & Selçukkaya, S. (2015). Türk ailesinde mutluluk algısı ve değerleri. Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi (SKAD), 1(2), 151175.
Alpaydın, Y., ve Canel, A. N. (2001). Aile Eğitim Üzerine Notlar. Ankara: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
Aral N., & Sağlam, M. (2012). Ebeveynleri boşanma sürecinde olan çocuklar ile ebeveynleri ile birlikte yaşayan çocukların duygularının cinsiyete göre incelenmesi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2), 7188.
Arcan, K. (2006). Özel okullara giden lise düzeyindeki ergenlerin, akademik başarıları ile algıladıkları annebaba tutumları arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Master's thesis, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Arıkan, C. (1996). Halkın boşanmaya ilişkin tutumları. Ankara: Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları.
Arslan, F. (2016). Üniversite öğrencilerinin şehirle kurduğu ekonomik ve sosyal ilişkilerden memnuniyet analizi: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(4), 11031120.
Aypay, A. ve Eryılmaz A. (2011). Lise öğrencilerinin öznel iyi oluşları ve okul tükenmişliği arasındaki ilişkiler. International Online Journal of Educational Sciences, 3(1), 181199.
Beyaz, R., & Kaldık, B. (2018). Üniversite gençliğinde dindarlık ve mutluluk ilişkisi: tokat gaziosmanpaşa üniversitesi örneği. Journal of International Social Research, 11(60).
Boyd, R. C. (2014). Sibling relationship quality, personality, and happiness (Doctoral dissertation, Northern Arizona University).
Boydak, M., ve Yüksel, Y. (2003). Öğrencilerin sınav kaygılarının öğrenmeleri üzerindeki etkileri. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 3(2003), 6470.
Bulut, S. (2018). Lise Öğrencilerinin Anne Baba Tutumlarına Göre Öfke İfade Tarzlarının İncelenmesi (Master's thesis, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Büyükdüvenci, S. (1993). Aristoteles'te mutluluk kavramı. Felsefe Dünyası, 9: 41–45.
Çalışkan, E. F., Yasul, A. F., & Ulaş, A. H. (2017). Öğretmen adaylarının sosyal değer algıları ile yaşam doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Education Sciences, 12(4), 133146.
Çamoğlu, D. Y. (2017). Kaynana ne yaptı gelin ne dedi: ailedeki kadınlar ve ilişkileri. İletişim Yayınları.
Demir, Ü. (2016). Sosyal medya kullanımı ve aile iletişimi: Çanakkale’de lise öğrencileri üzerine bir araştırma. Selçuk İletişim Dergisi, 9(2), 2750.
Demiriz, S., & arpacı, F. (2016). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Büyük Ebeveynleri Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 707726.
Duben, A. (2012). Kent, Aile, Tarih. İstanbul: İletişim Yayınları.
Durğun, A. (2016). Aile içi problemler ve çözüm önerileri. Mehir Aile Dergisi, 3(1), 8395.
Erdoğdu, M. Y. (2007). Ana-baba tutumları ve öğretmen davranışları ile öğrencilerin akademik başarıları arasındaki ilişkiler. SAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, (14), 33 – 46.
Eryılmaz, A. (2009). Ergen öznel iyi oluş ölçeğinin geliştirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 975989.
Eryılmaz, A. (2010). Aile yapısı ergeni mutlu eder mi? Aile ve Toplum Dergisi, 6(2), 2231.
Gürler, A. (2017). Ergenlerde anne baba tutumları ile benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi: Başakşehir örneği (Master's thesis, İstanbul Ticaret Üniversitesi).
Hacıfazlıoğlu, Ö., Karaırmak, Ö., & Öztabak, M. (2012). Göç olgusu bağlamında lise öğrencilerinin aile profilleri ve akademik başarı durumları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 8197.
Hamarta, E., Baltacı, Ö., Üre, Ö., & Demirbaş, E. (2010). Lise öğrencilerinin utangaçlıklarının algılanan anne baba tutumları ve problem çözme yaklaşımları açısından incelenmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 21(21), 7382.
Joronen, K., & Åstedt‐Kurki, P. (2005). Familial contribution to adolescent subjective well being. International Journal of Nursing Practice, 11(3), 125133.
Kalaycı, I., & Özkul, M. (2017). Geleneksel kalabilsem modern olabilsem: Modernleşme sürecinde yaşlılık deneyimleri. Visionary EJournal/Vizyoner Dergisi, 8(18), 90110.
Karaaslan, G. (2010). Orta öğretim kurumlarında öğrenci başarısını etkileyen faktörlerin istatistiksel analizi. İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Keskin, G., & Sezgin, B. (2009). Bir grup ergende akademik başarı durumuna etki eden etmenlerin belirlenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(10), 318.
Kılıç, M. (2015). Aile ve serbest zaman ilişkisi: Düzce örneği. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 2749.
Mert, A., & Kahraman, M. (2018). Ortaokul öğrencilerinin aile ilişkileri ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 14(3), 10701081
Oskay, G. (1986). Değer yargılarından kaynaklanan anababa ergen çatışmasının sosyo ekonomik ve benzeri değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 222244.
Özen, Y. (2010). Kişisel sorumluluk bağlamında öznel ve psikolojik iyi oluş (sosyal psikolojik bir değerlendirme). Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 4, 4658.
Saral, S. (1993). Özel Trabzon Ata Koleji öğrencilerinin uyum düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
Sarı, M., Ötünç, E., & Erceylan, H. (2007). Liselerde okul yaşam kalitesi: Adana ili örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 13(2), 297320.
Sarıcaoğlu, H. (2011). Üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi olma düzeylerinin kişilik özellikleri ve özanlayış açısından incelenmesi. . Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Şentürk, Ü. (2008). Modern kontrol: tüketim. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 221239.
Şimşek, Ö. G. A., Türkoğlu, M. E., & Küçükeşmen, E. (2019). Üniversite tercihini etkileyen faktörlerin belirlenmesine yönelik ampirik bir çalışma: Isparta uygulamalı bilimler üniversitesi örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(6), 205224.
Tanhan, F. (2007). Ölüm kaygısı ile baş etme eğitiminin ölüm kaygısı ve psikolojik iyi olma düzeyine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Rehberlik ve Psikolojik Danışma Bölümü, Ankara.
Topses, M. D. (2013). Eğitim düzeyi ve kardeş sayısının suç davranışıyla ilişkisi: Çanakkale E tipi kapalı ceza infaz kurumu örneği. International Journal of Social Science, 6(3), 701713
Tuncer, Ö., Atay, M., Türker, Y., & Tuncer, H. (2014). Adolesanlarda Kardeş Sayısı ile ÖzKavram İlişkisi. Düzce Tıp Fakültesi Dergisi, 16(3), 2225.
Ünüvar, P., Çalışandemir, F., Tagay Ö., & Amini, F. (2015). Okul öncesi dönem çocuklarının mutluluk algısı (Türkiye ve Afganistan örneği). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(34), 122.
Yılmaz, E., Yiğit, R., & Kaşarcı, İ. (2012). İlköğretim öğrencilerinin özyeterlilik düzeylerinin akademik başari ve bazi değişkinler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 371388.
Yilmazçoban, M. (2008). Aile kurumu ve Türk ailesinde bütünlükçü yapı. Türk Dünyası Araştırmaları, 176, 153168.