ERKEN OSMANLI DÖNEMİ’NDE KADIN BÂNÎLERİN BURSA’DAKİ İMAR FAALİYETLERİNE KATKILARI

Erken Osmanlı Dönemi’nde kadın bânîlerin Bursa ve çevresinde yaptırdıkları eserlerin araştırıldığı bu çalışmada, Bursa’nın başkent olma sürecinde kadın bânîlerin mimari alandaki etkinliği konu edilmiştir. Kadın bânîlerin sahip olduğu statü, toplumdaki konumu, babalarının veya eşlerinin onlara sağlamış olduğu ekonomik bağımsızlığının, inşa ettirdikleri yapılar üzerinde, etkin bir gücünün olduğu görülmüştür. Ayrıca yapı yaptıran kadın bânîlerin çoğunluğunun saray mensubu oldukları ve saray dışından kadınlarında, zaman zaman bu imar faaliyetlerine katıldığı görülmüştür. Özellikle saray dışından olan kadınların daha çok toplumda tanınmış önemli şahsiyetlerin kızları, eşleri olduğu da tespit edilmiştir. Bu çalışmada kadın bânîlerin Bursa ve çevresinde inşa ettirmiş olduğu yapılar, grafikler üzerinde sınıflandırılarak hangi yapıları inşa ettirmede daha fazla söz sahibi oldukları tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca kadınların biyografilerine de kısaca değinilerek, yaptırdıkları eserlerde, statülerinin yapılar üzerinde ne derece tesir ettiği tespit edilmeye çalışılmış ve kadının toplumdaki konumunun, siyasetteki otoritesinin ve ekonomik gücünün bânî - yapı ilişkisine nasıl yansımış olabileceği üzerinde de durulmuştur
Anahtar Kelimeler:

Kadın, Bâni, Bursa, Osmanlı

___

  • ÂŞIK PAŞAZADE, Osmanoğulları’n Tarihi, (Kemal Yavuz- Yekta Saraç), Ankara, 2003.AYVERDİ, Ekrem Hakkı, Osmanlı Mimarisinde Çelebi ve Sultan II. Murad Devri, C.II, İstanbul, 1972.__________, Osmanlı Mimarisinde Fatih Devri, C.III, İstanbul, 1973.BÖLÜKBAŞI, ÇIKLA Ayşe, “Erken Osmanlı Devletinde Kadınların Mimari Alandaki Hamiliği (1299-1512), Sanat Tarihi Yıllığı, S.19, İstanbul, 2006, 73-90.DAŞ, Ertan, Erken Dönem Osmanlı Türbeleri (1300-1500), İzmir, 2013.ENGİN, Hatice, Bursa’da Erken Osmanlı Dönemi’nde Kadın Bâniler ve Eserleri, (Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Van, 2017.GABRİEL, Albert, Bir Türk Başkenti Bursa, (Neslihan Er, Hamit Er, Aykut Kazancıgil), Paris- Boccard, 1958.