Türkiye’de Batı Müziği Kadın Bestecileri: Cumhuriyetle Birlikte Görünür Olmak

Türkiye'de Cumhuriyetle beraber değişen kültürel yaşamın ülke genelinde ilerici ve modern bir görünüm kazanmasıyla beraber kadın kimliğinin bağımsız bir birey olarak toplumda yer almaya başlaması ülke tarihinin büyük dönüm noktalarındandır. Cumhuriyetin müzik eğitimi alanında yaptığı yenilikler tevhid-i tedrisat politikasına dahil olmakla birlikte bilimsel bir nitelik de kazanmıştır. Yetenekli gençleri eğitim almaları amacıyla yurtdışına göndermenin yanında yurtiçinde de çoksesli müzik eğitimi veren konservatuvarlar ve müzik öğretmenleri yetiştiren akademiler kurulur. Önemli sanatçı ve eğitimcilerin ders verdiği bu kurumlardan zaman içinde büyük besteciler yetişir. Yurtdışında eğitim alıp gelen yetenekli gençler ise sonrasında Türk Beşleri olarak anılacak olan bestecileri de kapsayan yetkin sanatçılar olarak yurda hizmet etmeye dönerler. Cumhuriyetin yeni yetişen bestecilerinin içinde elbette kadınlar da vardır. Ancak dünyada olduğu gibi Türkiye'de de kadın besteciler erkeklere göre sayıca oldukça azdır. Yine de Türkiye örneğinde kadın bestecilerin tanınması ve çoğalmasında Cumhuriyetin rolü oldukça büyüktür. Nazife Güran, Yüksel Koptagel, Meliha Doğuduyal, Sıdıka Özdil, Nihan Atlığ, Perihan Önder Ridder, Deniz İnce ve İpek Mine Altınel Cumhuriyetin sanat politikalarıyla yetişmiş ve günümüze önemli eserler bırakmış önde gelen kadın bestecilerdir. Bu çalışmada Cumhuriyet döneminde besteci yetiştirme politikalarından kısaca bahsedilerek Türkiye'de batı müziğinin önde gelen kadın bestecileri hakkında bilgiler verilecektir. Çalışmanın amacı, bu bestecilerin tanınmasına katkıda bulunmaktır

Women Composers Of Western Music In Turkey: To Be Appear Along With The Republic

The changing cultural life in Turkey along with the Republic gained a progressive and modern appearance throughout the country, and the fact that women's identity began to take place in society as an independent individual is a turning point in the history of the country. Innovations made by the Republic in the field of music education have gained a scientific quality as well as being included in the Law of Unification of Teaching policy. Besides talented young people send to abroad in order to educate, conservatories and music teachers academy established in Turkey. These institution give polyphonic music education. Over time great compesers educate from these institutions that important artists and educators gave lecture in. The talented young people who will be referred as Türk Beşleri return to home to serve as competent artists.Naturally, there are also women in the newly-emerging composers of the Republic. However, as in the world, women composers are fewer than men composers in Turkey.Nevertheless, the role of the Republic is quite large about recognition and proliferation of women composers in Turkey.Nazife Güran, Yuksel Koptagel, Meliha Doğuduyal, Sıdıka Özdil, Nihan Atlığ, Perihan Önder Ridder, Deniz İnce and İpek Mine Altınel are leading women composers who have educated with artistic policies of the Republic and left important works on present day. In this study, briefly mentioning the Republican period composers training policy will be given information about the leading women composers of western music in Turkey. The aim of the study is to contribute to the recognition of these composers

___

Durakbaşa, A. (1998). Cumhuriyet Döneminde Modern Kadın ve Erkek Kimliğinin Oluşumu: Kemalist Kadın Kimliği ve Münevver Erkekler, 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler Dergisi, A. Berktay Hacımirzaoğlu (eds), Tarih Vakfı Yayınları,,İstanbul, s. 29-50.

Güdek, B. (2014). Cumhuriyet Dönemi Müzik Alanında Yabancı Uzman Raporları, Tarih Okulu Dergisi (TOD), Sayı XVII, İzmir, s. 629-659.

İdil, E. (2015). Bir Cumhuriyet Hanımefendisi, Besteci Nazife Güran, İstanbul Kültür Üniversitesi Gazetesi, İstanbul. İlyasoğlu, E. (1998). Çağdaş Türk Bestecileri, Pan Yayıncılık, İstanbul.

İnan, A. (1975). Tarih Boyunca Türk Kadınının Hak ve Görevleri, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul.

Kaymaz, İ. Ş. (2010). Çağdaş Uygarlığın Mihenk Taşı: Türkiye’de Kadının Toplumsal Konumu, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Ankara, s.333-366.

Uçan, A. (1997). Müzik Eğitimi. Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara.