GASTRONOMİ TURİZMİ KAPSAMINDA TRABZON MUTFAĞINA ÖZGÜ BİR ÜRÜN “KUYMAK”

Türk mutfak kültürü, gastronomi turizmi açısından çok zengin bir potansiyel barındırmaktadır. Bu potansiyelin içinde Trabzon mutfağı, mutfak kültürü ve yöreye özgü pek çok farklı ürünü bünyesinde barındırması sebebiyle önemli bir yer edinmiştir. Bu çalışmada, Trabzon’da üretilen ve yöreye özgü olan peynirin, tereyağının ve mısır ununun kullanılmasıyla elde edilen ve sıcak tüketilmesi gereken kuymağın gastronomi turizmi açısından önemi araştırılmıştır. Bu amaçla Trabzon’un Ortahisar, Arsin, Tonya, Akçaabat, Düzköy ilçelerinde Ağustos – Eylül 2019 tarihlerinde kuymak yapan, tüketen, değirmencilik yapan toplam 13 kişiyle gözlem ve yüzyüze görüşme tekniği kullanılarak mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Mülakatlar sonucunda; kuymağın yapılışı esnasındaki detayların, hammadde olarak kullanılması gereken bileşenlerin, ürünün farklı tariflerinin ve süreçte geçirdiği değişim aşamalarının ardından turizm açısından önemli bir gastronomik öğe olduğu sonuca varılmıştır.

Turkish culinary culture has vibrant potential in terms of gastronomic tourism. Among this potential, Trabzon cuisine has an essential place since it contains many different products unique to the region. This study highlights the significance of kuymak produced in Trabzon. The chefs prepare it by adding cheese, butter and cornflour, peculiar to the region, and suggest that it should be served hot. Regarding the growing gastronomy tourism in Trabzon, this paper aims to explore the features of this local culture. For this aim, interviews were conducted with 13 people who are doing, consuming and milling wells in Ortahisar, Arsin, Tonya, Akçaabat, Düzköy districts of Trabzon between August and September 2019. Observation and face-to-face interview results show that the different recipes of the product and the transformation stages including the details of the process, the making of the pudding and the ingredients are of critical importance as gastronomic elements, which makes local cuisine special for Trabzon gastronomic culture.

___

  • Anonim-a,https://trabzon.ktb.gov.tr/TR-57730/yoresel-yemek-cesitleri.html Erişim Tarihi: 11.12.2019
  • Anonim-b, http://www.trabzon.gov.tr/ Erişim Tarihi: 08.12.2019
  • Anonim-c, https://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/geographicalRegistered List/ Erişim Tarihi: 15.12.2019.
  • Anonim-d, http://www.trabzon.gov.tr/el-sanatlari Erişim Tarihi: 15.12.2019.
  • AKSOY, Mustafa-SEZGİ, Gülistan, “Gastronomi Turizmi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Gastronomik Unsurları”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, (3)3, 2015, ss. 79-89.
  • AKYÜREK, Suat-ZEYBEK, H., İbrahim, “Gümüşhane İlinin Gastronomi Turizmi Açısından Değerlendirilmesi”, Social Sciences Studies Journal. S: (4)15, 2018, ss. 869-882.
  • ALBAYRAK, Aslı, “Farklı Milletlerden Turistlerin Türk Mutfağına İlişkin Görüşlerinin Saptanması Üzerine bir Çalışma”. Journal of Yaşar University. (30)8, 2013, ss. 5049-5063.
  • ARACI, Ü. Erdoğan, “Türk Mutfağı”, Gastronomi ve Turizm (Kavramlar-Uygulamalar-Uluslararası Mutfaklar-Reçeteler), Ed. H. Kurgun, D. B. Özşeker, Detay Yayıncılık, Ankara 2016, ss. 121-136.
  • ASLAN, Zeynep-GÜNEREN, Ebru-ÇOBAN, Gamze, “Destinasyon Marka-laşma Sürecinde Yöresel Mutfağın Rolü: Nevşehir Örneği”. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. (2)4, 2014, ss. 3-13.
  • BAŞARAN, Burhan, “Gastronomi Turizmi Kapsamında Rize Yöresel Lezzetlerinin Değerlendirilmesi”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, (5)3, 2017, ss.135-149.
  • CÖMERT, Menekşe-ÖZATA, Esra, “Tüketicilerin Yöresel Restoranları Tercih Etme Nedenleri ve Karadeniz Mutfağı Örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, (9)42, 2016, ss. 1963-1973.
  • ÇOKİŞLER, Nazım-TÜRKER, Ali, “Mutfak Kültürünün Turizm Ürünü Olarak Kullanım Etkinliğinin İncelenmesi: Ayder Turizm Merkezi Örneği”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, (6),14, 2015, ss.122-136.
  • DEMİREL, Hüsne-AYYILDIZ, Sibel, “Mutfak Kültürü ve Değişimi; Giresun İli Örneği”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies. (5) 4, 2017, ss. 280-298.
  • DOĞU, Ali F, “Gıdaların Coğrafyası”. 2. Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 27-29 Mayıs 2009, Van, ss.1-4.
  • DUVARCI, Ayşe, “Türklerde Tabiat Üstü Varlıklar ve Bunlarla İlgili Kabuller, İnanmalar, Uygulamalar”, Bilig, 32, 2005, ss.125-144.
  • GÜLSEVİN, Gürer, “Türk Dilinde koy- (kod-) ve kuy- (kud-) Üzerine” Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 1998, ss. 51-57.
  • HACIOĞLU, Yasin, Bir Destinasyon Olarak Bilinen Artvin İlinin Kırsal Turizm Potansiyelinin Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul 2019.
  • KABAK, Turgay, “Yerel Mutfaktan Ulusal Mutfağa Kuymak’ın Seyrinin Kültür Endüstrisi Açısından İncelenmesi”, Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (4) 6, 2018, ss. 347-352.
  • KILIÇHAN, Reha-KÖŞKER, Hasan, “Destinasyon Markalaşmasında Gastro-nominin Önemi: Van Kahvaltısı Örneği”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, (3)3, 2015, ss. 102-115.
  • ÖZKAYA, F. Durlu-GÜN, İlhan, “Anadolu’da Peynir Kültürü”, 38. ICANAS, 10-15 Eylül 2007, 2, ss.485-507.
  • ÖZTÜRK, Zehra, “Arsin Tarım ve Yaşam Kültürü”, Arsin Tarih, Kültür ve Doğal Değerler, Ed. Coşkun Erüz, Arsin Belediyesi, Trabzon 2019, ss. 231-232.
  • SEVİNÇ, Bayram, “Yaşam Tarzı, Kuşaklararası Gıda Tüketim Kalıpları Farklılaşması ve Gastromilliyetçilik: Trabzon Örneği”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, (12) 62, 2019, ss. 839-867.
  • STEWART, J., Charles-CASH, B.,William, Interviewing: Principles and Practices. Dubuque, Iowa: W.C. Brown Publishers 1985.
  • ŞEN, M. Akif, “Sanayi Kenti Gebze’den Geleneksel bir Lezzet “Ekşi Mayalı Ekmek”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (6)82, 2018, ss. 338-351.
  • YILMAZ, Özlem, “Yöresel Yemeklerin Yerel Restoranlarda Sunulma Düzeyi: Bayburt Örneği” Bayburt Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, (2)2, 2019, ss. 225-230.