Tatar Bilmecelerindeki Arapça, Farsça ve Rusça Alıntılar Üzerine

Bilmeceler halk kültürünün en önemli öğelerinden biridir. Diğer halk edebiyatı ürünü gibi komşuluk ilişkilerini gösteren ipuçlarına sahiptir. Bu çalışma Tatar bilmecelerindeki alıntı öğelerle ilgilenecek; Arapça, Farsça ve Rusça alıntıları ses bilgisi ve anlam çerçeveleri bakımından ele alacaktır. Çalışmada bu üç dile ait toplam 482 adet alıntı öğeye yer verilecektir. Bunların dillere göre sayısı şu şekildedir: Arapça 250 (%52) Farsça 101 (%21) Rusça 131 (%27).

On the Borrowings from Arabic, Persian and Russian in Tatar Riddles

Riddles are one of the most important elements of folk culture. They have many clues showing neighborhood relations, such as other folk literature products. This study deals with borrowed elements in Tatar riddles and borrowings form Arabic, Persian and Russian are studied according to their phonetic and semantic properties. In this study, totally 482 borrowed elements are evaluated. The distribution of borrowings are as follows: Arabic 250 (%52), Farsça 101 (%21), Russian 131 (%27).

___

  • ARONOFF, M. – J. Rees-Miller (ed) The Handbook of Linguistics. Blackwell Publishing, Blackwell Reference Online, 2002.
  • http://www.blackwellreference.com/subscriber/book?id=g9781405102520_9 781405102520.
  • BUSSMANN, H., Routledge Dictionary of Language and Linguistics (çev G. Trauth-K. Kazzazi). Routledge, London, 2006.
  • CHAMBERS, J. K. – P. Trudgill – N. Schilling-Estes (ed), The Handbook of Language Variation and Change, Blackwell Publishing, Blackwell Reference Online, 2003.
  • http://www.blackwellreference.com/subscriber/book?id=g9781405116923_9 781405116923.
  • CAMPBELL, L. – M. J. Mixco (ed.), A Glossary of Historical Linguistics, Edinburgh Uni. Pres, Edinburgh, 2007.
  • CRYSTAL, D., Dillerin Katli (çev G. Cansız), Profil Yay., İstanbul, 2007.
  • CRYSTAL, D., A Dictionary of Linguistics and Phonetics, Blackwell Publishing, Oxford, 2008.
  • DAWLETSCHİN, T. - I. Dawletschin - S. Tezcan, Tatarisch-Deutsches Worterbuch, Otto Harrassowitz, Wiesbaden, 1989.
  • DEVELİ, H., “Türkiye Türkçesi ile Tatarca Arasındaki Ses Denklikleri Üzerine”, İ. Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, C. XXVII, 1997, s. 73-99.
  • EHMETYANOV, R., Tatar Télénéñ Kıskaça Tarihiy-Etimologik Süzlégé, Tat. Kit. Neş., Kazan, 2001.
  • HAMZİN, K. Z.- M. Mahmutov - G. Sayfullin, Garepçe-Tatarça-Rusça Alınmalar Süzlégé (Tatar Edebiyatında Kullanılgan Garep hem Farsı Süzleré), Tat. Kit Neş., Kazan, 1965.
  • HAUGEN, E., “The Analysis of Linguistic Borrowing”, Language. 26. C., No. 2, Apr. - Jun., 1950, s. 210-231.
  • İSENBET, N., Tatar Halık Tabışmakları, Tat. Kit. Neş., Kazan, 1970.
  • JOHANSON, L., Türkçe Dil İlişkilerinde Yapısal Etkenler (çev. N. Demir), TDK Yayınları, Ankara, 2007.
  • JOSEPH B.- R. Janda, Handbook of Historical Linguistics, Blackwell Publishing, Malden-Oxford-Berlin, 2003.
  • KARAAĞAÇ, G., Dil, Tarih ve İnsan, Akçağ Yayınevi, Ankara, 2002.
  • MAHMUTOV, H., Tatar Halik İcatı, Tabışmaklar, Kazan, 1977.
  • MALMKJÆR, K. (ed.), The Linguistics Encyclopedia, Routledge, London & New York, 2002.
  • MÖGTESİMOVA, G. R., “Tabışmaklardagı Rus-Evropa Alınmalarına Tematik Analiz”, Fonniy Yazmalar, Kazan Devlet Üniversitetı, Kazan, 2007, s. 314- 317.
  • ÖNER, M , “Islah Edilmiş Arap Alfabesi ve Huca Bedii’nin Derlediği Tatar Ata Sözleri”, Ege Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, X C., “Üzbek Bayçura Özel Sayısı”, İzmir, 2001, s. 213-313
  • POPPE, N., Tatar Manual (Descriptive Grammar and Texts with a Tatar-English Glossary), Indiana University Press., Bloomington, 1965.
  • RADFORD, A.(vd), Linguistics: An Introduction, Cambridge UP, Cambridge, 1999.
  • SAFİULLİNA, F. S., Bazovıy Tatarsko-Russkiy i Russko-Tatarskiy Slovar, TaRİH, Kazan, 2000.
  • SAFİULLİNA, F. S., Karmannıy Tatarsko-Russkiy i Russko-Tatarskiy Slovar, TaRİH, Kazan, 2001.
  • STRAZNY, P. (ed), Encyclopedia of Linguistics, 2 C., Fitzroy Dearborn, New York, 2005.
  • SÜLEYMANOĞLU YENİSOY, H., Tarih Boyunca Slav - Türk Dil İlişkileri. Türkçede ve Öteki Türk Lehçelerinde Slav Leksik Unsurları, TDK Yayınları, Ankara, 1998.
  • ŞAHİN, E., Yurt Konulu Tatar Cırları, Ankara,: TDK Yayınları, 1999.
  • Tatar Télénéñ Añlatmalı Süzlégé 3 C., Tat. Kit. Neş., Kazan, 1977-1981.
  • TRASK, R.L., Key Concepts in Language and Linguistics, Routledge, London, 1999.
  • URMANÇÉ, F., Tatar Halık İcatı, Kazan, 2002.