Mübadele Meselesi ve Lozan'da Çözümü

Osmanlı Devleti’nde asırlarca çeşitli etnik ve dinî grupların bir arada yaşamasını sağlayan millet sistemi on dokuzuncu yüzyılda milliyetçilik akımlarının etkisiyle sarsılmıştır. Osmanlı Devleti’nin yıkılması ile Türkiye Cumhuriyeti’ne miras kalan meselelerden biri de azınlık meselesi olmuştur. Bu makalede Lozan Antlaşmasında taraflarca azınlık meselesinin ele alınışı ve mübadele konu edilmektedir.

The Question of Population Exchange Between Turkey and Greece in the Lausanne Treaty

The System of Millet in the Ottoman Empire, which ensured peaceful cohabitation of various ethnic and religious groups within the empire for many centuries, dissolved in the 19th century with the impact of nationalist movements. Thus, one of the questions that rised with the collapse of the Ottoman Empire, and that was inherited by the Turkish Republic was the minorities. This essay deals with approaches of various sides to this question during the Lausanne peace negotiations, and the following exchange of populations between Turkey and Greece.

___

  • AKGÜN Seçil, “Birkaç Amerikan Kaynağından Türk-Yunan Mübadelesi Sorunu”, Üçüncü Askeri Tarih Semineri (Türk-Yunan İlişkileri), Ankara, 1986.
  • ARI Kemal, Büyük Mübadele Türkiye’ye Zorunlu Göç (1923-1925), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1995
  • ARI Kemal, Kurtuluş Savaşı’nın Bitiminde Türkiye Dışına Yönelik Göçler ve Sonuçları”, Beşinci Askeri Tarih Semineri Bildirileri (Değişen Dünya Dengeleri İçinde Askeri ve Stratejik Açıdan Türkiye), I, Ankara, 1995.
  • ATATÜRK Mustafa Kemal, Nutuk, C.II, İstanbul 1969.
  • AYDEMİR Şevket Süreyya, İkinci Adam, C.I, İstanbul 1968
  • BIYIKOĞLU Tevfik, Trakya’da Milli Mücadele, C.I., TTK Yay., Ankara 1987.
  • BİLSEL Cemil, Lozan, C.2, İstanbul, 1933.
  • CEBESOY Ali Fuat, Siyasi Hatıralar, C.1,İstanbul 1957.
  • ERTAN Temuçin F., “Lozan Konferansında Ermeni Sorunu”, KÖK Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, C.II, Sayı, 2. (Güz 2000).
  • İNÖNÜ İsmet, Hatıralar, 2. Kitap, Ankara, 1987.
  • İsmet İnönü-Lozan Barış Konferansı (Konuşma, Demeç, Makale, Mesaj, Anı ve Söyleşileri), Haz. İlhan Turan, ATAM Yay., Ankara 2003.
  • Lozan Barış Konferansı: Tutanaklar, Belgeler, (Çev. S. L. Meray) T.1, K.1., AÜSBF Yay., Ankara 1969.
  • Lozan Telgrafları I (1922-1923), Haz. Bilal Şimşir, T.T.K. Yay., Ankara 1990
  • OKYAR Fethi, Üç Devirde Bir Adam, (Haz. Cemal Kutay), İstanbul 1980
  • ORAN Baskın, Türk-Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Sorunu, Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yay., Ankara 1991.
  • ORAN Baskın, Yunanistan’ın Lozan İhlalleri, Ankara 1999.
  • ORBAY, Rauf, "Rauf Orbay'ın Hatıraları" Yakın Tarihimiz, C.IV, İstanbul, 1962.
  • ÖZGİRAY Ahmet, “Türk-Yunan İlişkileri”, Türk Kültürü, XVI/300, Nisan 1988.
  • PALLIS Alexander Anastasius, Yunanlıların Anadolu Macerası (1915-1922), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1995
  • Türk İstiklal Harbi, C.II, VI. Kısım, IV. Kitap, Genelkurmay Başkanlığı Harp Tarihi Dairesi Resmi Yay., Ankara 1969.