Kırım'da Rus kolonizasyonu (1783-1850)

1783 yılında Rus Çarlığı tarafından ilhak edilen Kırım, çarlığın kolonizasyon politikalarının hedefi haline gelmiştir. Bu çalışmada 1783-1850 yılları arasında Kırım’ı ziyaret eden seyyahların gözünden bu kolonizasyon sürecinin ekonomik, kültürel, idari ve demografik sonuçlarına değinilecektir. Kolonizasyon süreci sonucunda Kırım coğrafyasında ekonomik değere sahip olan kaynakların Rus kontrolüne girdiği, kültürel açıdan tatarların geçmişle bağlantılarının koparılmaya çalışıldığı, tatarların zorla göç ettirildiği, Kırım’a Rus ve Rus olmayan milletlerden çok sayıda göçmen getirilerek iskan edildiği ve yeni bir idari yapının ortaya çıktığı görülmektedir.
Anahtar Kelimeler:

ekonomik kaynaklar

Russian Colonisation In Crimea (1783-1850)

Crimea which was annexed by the Tsarist Russia ın 1783 became the target of Russian colonisation policy. In this study, economic, demographic, cultural and administrative results of Russian colonisation process will be refered from the eyes of the travelers who visited Crimea between 1783- 1850. At the end of the colonisation period, sources which have economic values came under the control of Russians. From the cultural point, Russians tried to cut the ties of tatars from the past, forced the theme to migrate, and a new administrative structure came to life.
Keywords:

economic resources,

___

  • Barker, W. Burckhardt; A Short Historical Account of The Crimea From The Earliest Ages And During Russian Occupation, London 1855.
  • Cross, A.; “Russia Through The Eyes Of The Foreigners”, www. http://www.idc.nl/pdf/350_titlelist.pdf.
  • Clarke, E. D.; Travels ın Various Countries of Europe Asia and Africa, Part First, Russia Tahtary and Turkey, Fourth Edition, Volume:2, London 1823.
  • Hayri Çapraz, “XIX. Yüzyılda Çarlık Rusyasının Kırım Politikası” Karadeniz Araştırmaları, Sayı 11, Güz 2006, s.59-62.
  • Dearborn A. S. Henry.; A Memoir On The Commerce And Navigation Of The Black Sea And The Trade And Maritime Geography Of Turkey And Egypt, Boston 1819.
  • De Hell, Xavier Hommaire.;Travels In The Steppes Of The Caspian Sea, The Crimea, The Caucasus, London 1847.
  • Duran, James A.; Catherine II, Potemkin And Colonisation Policy In Southern Russia, Russian Review, Vol:28, No.1, Jan.1969, s. 23-36.
  • Fisher, W. Alan.; The Russian Annexation of Crimea, Cambridge University Pres, 1970.
  • Fisher, W. Alan, The Crimean Tatars, California 1978.
  • Henderson, Ebenezer.; Biblical Researches And Travels In Russia Including A Tour In The Crimea And The Passage Of Caucasus, Gosport 1826.
  • Holderness, Mary.; Journey From Riga To The Crimea With Some Account On The Manners and Customs Of The Colonists of New Russia, London 1827.
  • Koch; Karl Heinrich Emil.; The Crimea and Odessa: Journal of a Tour With an Account of the Climate and Vegetation, İng. Çev. Joanna B Hornet, Londra 1855.
  • Kırımlı, Hakan.; “Crimean Tatars, Nogays and Scottish Missionaries. The Story Of Kattı Geray And Other Baptised Descandats Of The Crimean Khans”, Cahier Du Monde Russe, 45/1-2, Janvier-Juin, s. 61-108.
  • Kırımlı, Hakan;“Kırım’dan Türkiye’ye Kırım Tatar Göçleri”; Uluslar arası Göç Sempozyumu 8-11 Aralık 2005; İstanbul 2006, s. 147-152.
  • Kırımlı, Hakan; Kırım Tatarlarında Milli Kimlik ve Milli Hareketler (1905-1916), Ankara 1996.
  • Lyall, Robert.; An Account of the Organisation, Administration, and Present State of the Military Colonies ın Russia, London 1824.
  • Lyall, Robert, Travels In Russia, The Krimea, The Caucasus and Georgia, Vol. I, London 1825.
  • Milner, Thomas.; The Crimea Its Ancient and Modern History, London 1855.
  • Oliphant, Laurence.; The Russian Shores Of The Black Sea In The Autumn of 1852 With A Voyage Down The Volga And A Tour through The Country Of The Don Cossacks, Basım yeri ve tarihi belirtilmemiş.
  • De Ross, Lord.; Journal Of A Tour In The Principalities, Crimea And Countries Adjacent To The Black Sea In The Year 1835-1836, London 1855.
  • Sears, Robert.; An Illustrated Description Of The Russian Empire, New York 1855.
  • Sertkaya, Osman Fikri.; “Kırım’ın Rusya’ya İlhakına Dâir 17 Ekim 1783 Tarihli Ve Knez Grigori Potemkin İmzalı Osmanlı Türkçesiyle Yazılmış Ferman”, Karadeniz Araştırmaları, Sayı 11, Güz 2006, s.13-18.
  • Spencer, Edmund.; Travels ın Cırcassia, Krım Tartary, V.I, London 1839.
  • Urry, James.; “ ‘The Snares Of Reason’—Changing Mennonite Attitudes To ‘Knowledge’ in Nineth Century Russia”, Comparative Studies In Scoiety And History, Vol:25, No:2, April 1983, s.306-322.
  • Ülküsal, Müstecib.; Kırım-Türk Tatarları, İstanbul 1980.
  • Webster, James.; Travels Through The Crimea, Turkey And Egypt, Performed During The Years 1825-1828, Volume:I, London 1830.