Gürcistan Türklerinin yeniden yükselen sesi: “Varlık” gazetesi

Karapapak/Terekeme Türkleri’nin tarihte en yoğun olarak yaşadıkları bölgeler (Borçalı, Karayazı, Başgeçit, Bolnis, Karaçöp, Tiflis) bugün Gürcistan Cumhuriyeti sınırları içinde yer almaktadır. Kafkaslar’la Anadolu arasında bağ kuran Karapapak Elleri, coğrafî ve stratejik açıdan olduğu kadar Türk kültürü, Türk tarihi, Türk dili ve edebiyatı bakımından da büyük öneme sahiptir. Nitekim söz konusu topraklar tarihte Dede Korkut ve Köroğlu diyarı, âşıklar, ozanlar yurdu olarak bilinegelmiştir. Bu yazı, son yıllarda Gürcistan’da yaşanan siyasî, politik, ve ekonomik gelişme ve değişmelerle sesleri kısılan, büyük sıkıntılar yaşayan Karapapak Türkleri’nin var olma, yeniden seslerini duyurma aracı “Varlık” Gazetesi‘nin yayın hayatına başlayışını konu olmaktadır.
Anahtar Kelimeler:

Gürcistan

The revival of Turks residing in the territory of Georgia: “Varlık” newspaper

Nowadays, historically and compactly living places of Karapapakh/Terekeme Turks (Borchali, Karayazi, Bashkechit, Bolnis, Karachop, Tbilisi) are within the borders of the Republic of Georgia. Karapapakhs, who are linking Anadolu to Caucasus with its geographical and strategic standpoints, are important with its Turkish culture, history, language and literature. These lands are known as the country of Dede Korkut and Koroghlu, as well as the motherland of Ashugs and Ozans. One of the main aims for founding and publishing of “Varlik” newspaper was to give Karapapakh Turks the right of speech, because of the political and economical changes in Georgia.
Keywords:

Georgia,

___

  • AĞACANGIZI Gültekin, Gürcüstan Metbuatında Azerbaycan Edebiyyatı Meseleleri, Bakü 2006.
  • AKPINAR Yavuz, “XIX. ve XX. Yüzyıllarda Azeri Edebiyatı”, Azeri Edebiyatı Araştırmaları, İstanbul 1994, s.35-99.
  • AKPINAR Yavuz, “Çağdaş Azeri Şiirinde Millî Bir Mesele Olarak Güney Azerbaycan”, Azeri Edebiyatı Araştırmaları, İstanbul 1994, s.175-197.
  • ALYILMAZ Semra, Borçalılı Bilim Adamı, Eğitimci, Şair Valeh Hacılar Hayatı- Sanatı-Şiirleri, Ankara 2000.
  • ALYILMAZ Semra, “Borçalı (Gürcistan) Karapapakları’nın (Terekemeleri’nin) Tarihine Dair”, Yeni Türkiye, S. 43, Ankara 2002, s.288-291.
  • BÜNYATOV Ziya, Garapapaglar, Borçalı Jurnalı, Borçalı 1993, s.14-18.
  • EHMEDOV Teymur, Halgın Varlığının Aynası “Varlıq”, Edebi Geydler,Bakü 2005, s.145-149.
  • GÖKDAĞ Bilgehan Atsız - M. Riza Heyet, “İran Türklerinde Kimlik Meselesi”, Bilig, S. 30, Ankara 2004, s.51-84.
  • HACIBEYLİ Gültekin, Eziz Dostlar, Varlıq, Tiflis 2009, s.1.
  • HACIYEV Abbas, Tiflis Edebî Mühiti, Bakü 1980.
  • HEYET Mehmed Rıza, 19. Yüzyıldan Günümüze İran'da Türkçe Basın-Yayın Hayatı, Ankara 2005 (Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Prof.Dr. F. Sema Barutçu Özönder).
  • HÜMMET Rafig, Edebî Gürcistan, Tiflis 2007.
  • HÜMMET Rafig, Baş Redaktörden, Varlıq, Tiflis 2009, s.2.
  • MEMMEDLİ Pervane, Cenubi Azerbaycan Metbuat Tarihi, Bakü ty.
  • MİŞİYEV Adil, Azerbaycan Yazıçıları ve Tiflis Edebî-İctimaî Mühiti (1820- 1905), Tiflis 1987.
  • ZEYREK Yunus, Ahıska Bölgesi ve Ahıska Türkleri, Ankara 2001.