GELENEKSELİN MODERNE TAŞINMASINDA ORDU YÖRESİ İĞNE OYALARI

Her milletin kültürel kişiliğini belirten anlamlı ve belirgin el sanatlarından iğne oyası, ipliğin dikiş iğnesi yardımı ile üst üste ilmeklenip, düğümlenmesi ile meydana getirilen yüzeyleridir. İğne oyası, düğümlü yüzeylerin iki veya üç boyutlu biçimleri ile tabiatın kopyası denilebilecek kadar natüralist ve stilizedir. İğne oyası örnekleri, genellikle doğadaki isimleri ile adlandırılmakta ve farklı alanlarda kullanılabilecek estetik değere sahiptir. Ordu iline özgü el sanatları arasında yer alan ve sabır gerektiren iğne oyası, farklı işlevler yüklenerek, yemenileri süslemenin ötesinde, yüzük, küpe, bileklik, kolye, broş gibi aksesuarların yanında anahtarlık, hediyelik gibi turistik eşyalar şeklinde de üretilmektedir. Ordu yöresi iğne oyaları, bireyin sosyal ve ekonomik hayatının gelişmesine katkı sağlamakta ve sanatsal ürünlerin ortaya çıkması için yararlı bir uğraş ortamı yaratmaktadır. Bu çalışmada amaç, kültürel mirasımızın önemli bir parçası olan Ordu yöresi iğne oyası ürün çeşitlerini saptamak ve giysi tasarımlarında kullanarak; uluslararası platformda tanınmasını sağlamaktır. Bu amaçla Ordu yöresinde iğne oyası yapan kişiler ile kişisel iletişim kurulmuş ve iğne oyası örnekleri fotoğraflarla görselleştirilmiştir. Çalışmanın sonunda Ordu yöresi iğne oyalarından esinlenerek; genç kadın giysi tasarımları yapılmış ve tasarımlar siluet üzerine çizilmiştir. Tasarımlar arasından bir model, örnek ürün olarak dikilmiştir. Ordu yöresi iğne oyalarının giysi tasarımlarında kullanılması konulu bu çalışma, kültürel mirasımızı gelecek nesillere aktarmak ve giysi tasarımcılarına farklı bir bakış açısı kazandırmak açısından önemlidir

Needlework, a significant and distinct handcraft for cultures of societies, means simply the surface produced by looping and knotting the yarn on the top with the help of needle. Needlework is natural and stylized as if copying the nature, with its two or three dimensional forms of knotted surface. Those kinds of products are usually called in accordance with natural names, and have aesthetical value that may be applied to other areas. Needlework that requires much patience, and that is among original handcrafts of the Ordu province, has gained other functions, and is used not only to decorate scarves, but also to produce touristic souvenirs such as rings, earrings, bracelets, pendants, brooches and accessories like key chain. Needlework products of the Ordu province contribute to development of social and economical life, and constitute an appropriate environment for the emergence of artistic samples. Aim of this study is to find out kinds and styles of needlework in the region, being an important component of the regional cultural heritage, and to develop ideas in order to advertize them in international milieu in the use of textile creations. Thus, the authors contacted with those people dealing with it, and the obtained samples were recorded and visualized. Inspired by those samples, we produced some creations of women clothes, which are given at the end of the paper. One of those designs was sewn as a sample product. This study, dealing with applying Ordu region needlework products to design of clothes, aims at transmitting a significant item of our cultural heritage to the next generations, and offers new perspectives to fashion designers

___

AKPINARLI Feriha (1991). "Kahramanmaraş Oyaları", Kültür ve Sanat Der-gisi, Ankara: Türkiye İş Bankası Yayını.

BARIŞTA Hatice Ö. (1998). Türk El Sanatları, Ankara: Kültür Bakanlığı Ya-yınları.

CENGİZ, Dilek (2007). Artvin İli-Ardanuç İlçesinde Yapılan Oyaların Öğretim Programı Önerisi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).

ÇELİK, Hülya (2014). Ordu Yöresi İğneOyaları Konulu Görüşme, Ordu, Gö-rüşme Tarihi: 18.04.2014.

GÖKDENİZ, Serap (2014). Ordu Yöresi İğne Oyaları Konulu Görüşme, Ordu, Görüşme Tarihi: 18.04.2014.

KARAKAŞ Rezan (2013). "Geçmişten Günümüze Çermik Yöresi İğne Oyacılı-ğı", Bilim ve Kültür -Uluslararası Kültür Araştırmaları Dergisi, Sayı: 02/June, 2013: s. 149-157.

ORTAÇ, H. S., (1997). "Elazığ İğne Oyaları", Türkiye'de El Sanatları Geleneği ve Çağdaş Sanatlar İçindeki Yeri Sempozyumu Bildirileri, Kültür Ba-kanlığı, Ankara.

ŞAHİN, Rahşan, Nur (2014).Ordu Yöresi İğne Oyaları Konulu Görüşme, Ordu, Görüşme Tarihi: 18.04.2014.

VANLI Yaren A. (2008). Balıkesir İli Gönen İlçesi İğne Oyaları ve Halk Eğitimi Merkezinin İğne Oyacılığına Katkısı, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).

http://www.ordukulturturizm.gov.tr, Erişim Tarihi: 12.04.2014