20774

GAGAVUZ YAZI DİLİNİN KURUCUSU MİHAİL ÇAKIR

Balkanlardaki Ortodoks Türk varlığıyla ilgili bilgiler yüzyıllar öncesine dayandığı halde Gagavuz adına ilk kez 19. yüzyılın birinci yarısında rastlanmaktadır. Ancak, Gagavuzların bir Türk boyu olduğunun kabul edilmesi ve bir etnik grup olarak bir edebî dile kavuşmaları 20. yüzyılın ilk yarısında Mihail Çakır'ın faaliyetleri sayesinde olmuştur. Bu faaliyetler arasında Gagavuzların Oğuz esaslı bir Türk topluluğu olduğunun bilimsel olarak tescil edilmesi ve Gagavuz Türkçesiyle ilk kitapların yayımlanması önemli bir yer tutar.

Although the information about the presence of Orthodox Turks in the Balkans dates back to many centuries ago, the name Gagauz occurs for the first time in the first half of the 19th century. However, it was thanks to Mihail Çakır's activities in the first half of the 20th century that the Gagauz were accepted as a Turkish people and had a literary language as an ethnical group. Among those activities, that the Gagauz descended from the Oguz Turkish tribes was scientifically proven and that the first books on the Gagauz Turkish were published are crucial.

PDF

___

ANZERLİOĞLU, Yonca (2006). "Bükreş Büyükelçisi Hamdullah Suphi ve Gagauz Türkleri", Bilig, Güz, S.39, s.31-51.

BULGAR, Stepan (2002). "Mihail Çakir - Gagauz Aydınnadıcısı", Sabaa Yıldı- zı, S.19, s.2-27.

-----, (2004). Veysel Arseven, Türksoy yay., Ankara.

-----, (2007). "Üz Yıl Geeri Mihail Çakir Çıkardı Gagauz Dilindä İlk Kiyadı", Sabaa Yıldızı, S.38, s.8-9.

-----, (2007). Ay Boba Mihail Çakır. Gagauzlar: istoriya, adetlär, dil hem din. Chişinau.

CİACHİR, Mihail (1934). Besarabiealâ Gagauzlarân Istorieasâ, Chişinau.

ÇEBOTAR, Petri (1993). Gagauzskaya, Hudecetvennaya Literatura / 50-80-e gg. XX v., Kişinev.

GUBOĞLU, Mihail (1987). "Gagauzların Türkçe Dili, Edebiyatı ve Tarihi Hakkında Araştırmalar", Beşinci Milletlerarası Türkoloji Kongresi, İstanbul, 13-28 Eylül 1985, Tebliğler, Türk Dili C.II, İstanbul.

GUBOĞLU, Mihail R. (1989). "Prof. Proteieren (Baş-Papaz) Mihail Ceakır (M. Çakır) (1861-1938)'ın Ölümünün 50. Yılı Münasebetiyle", Türk Dünyası Araştırmaları, S.60, Haziran.

HABLEMİTOĞLU, Necip (1997). "Kemal'in Öğretmenleri", Kırım Dergisi, Yıl: 6 Ekim-Kasım-Aralık, S.21.

NAYIR, Yaşar Nabi (1936). Balkanlar ve Türklük, Ulus Basımevi, Ankara.

ÖZKAN, Nevzat, 1999, "Gagavuz Türk Edebiyatı", Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi Romanya ve Gagavuz Edebiyatları C.12, KB yay. 2336, Ankara.

SARIKOYUNCU, Ali (2002). "Atatürk Döneminde Dış Türklere Yönelik Eğitim Öğretim Faaliyetleri", Diyanet Avrasya Dergisi -Doğumunun 125. Yılı Anısına- Din, Bilim, Uygarlık ve Atatürk, Sayı: 7.

TANASOGLU Dionis (1996). Protoiereul-profesor Mihail Chiachir, 135 ani de la naştere, Luminatorul.