Düyûn-ı Umûmiye İdaresi ve Adapazarı

Osmanlı Devleti, Kırım Savaşıyla 1854te dış borca açıldı. Dış borçlanma sürecinin başlaması zor olmasına rağmen artması ve ilerleyerek gelişmesi kolay oldu. Alınan borçlar ödenemeyince alacaklı devletler ile Osmanlı Devleti arasında yapılan görüşmeler sonucunda Düyûn-ı Umûmiye İdaresinin kurulmasını sağlayan ve Muharrem Kararnamesi olarak bilinen resmi anlaşma 20 Aralık 1881de imzalandı. Ülke çapında teşkilatlanan Düyûn-ı Umûmiye İdaresi, büyük boyutlara ulaşan Osmanlı borçlarının Avrupalı alacaklılara geri ödenmesini denetlemek üzere kurulmuştu. İdarenin bir şubesi de Adapazarında bulunuyordu. Düyûn-ı Umûmiye İdaresi, Adapazarı ahalisi ile İdare arasında yaşanan olaylar bu makalenin konusunu oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Adapazarı, Kocaeli, Adapazarı Tarihi, Düyûn-ı Umûmiye, Adapazarında kaçakçılık.

The Ottoman Public Debt Administration and Adapazarı

Ottoman Empire incuret foregein debts with Kırım War in 1854. however the start of the duration of foregein in debtment was so hard its advance and development wasnt so hard. When these debts werent paid, as a result of the negatiation between Ottoman Empire and these states this formal treaty which provided the foundation of Ottoman Public Admanistration was singed on 20th December 1881. Ottoman Public Admanistration which was founded for the control of the repayment of the debts taken from Europen states one of the branches of this administration was in Adapazarı. This article is based on the events occued between this administration and Adapazarı Branch.

Keywords:

Adapazarı, Kocaeli, the history of Adapazarı, Public debts, smuggling in Adapazarı,

PDF

___

Arşiv Belgeleri
BOA.Y. PRK. ASK. 109/53, Lef:1
BOA.Y. PRK. ASK.163-55
BOA. İ. ML. 15, lef:1.
BOA. İ. ML. 15, lef:2. BOA. ŞD. 1560/6. BOA. DH. İD. 14/1 BOA. DH. İD.17/14 BOA. DH. İD. 170/1 Kitap ve Makaleler
Büyük Larusse Sözlük ve Ansiklopedi, 19. cilt, “Reji maddesi” İstanbul 1986.
CEZAR Yavuz, Osmanlı Maliyesinde Bunalım ve Değişim Dönemi (XVIII. Yy.dan Tanzimat’a Mali Tarih), İstanbul 1986.
DOĞRUEL Fatma-Suat Doğruel, Osmanlıdan Günümüze Tekel, İstanbul 2000.
GENÇ Mehmet, Osmanlı İmparatorluğunda Devlet ve Ekonomi, İstanbul 2002.
KARAL Enver Ziya, Osmanlı Tarihi VI. Cilt Islahat Fermanı Devri (1856-1861), Ankara 1988.
KAZGAN Gülten, Tanzimat’dan 21. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi, İstanbul 2004.
KESKİNKILIÇ Erdoğan, “Düyûn-ı Umûmiye İdaresi”, Türkler, cilt.14, Ankara 2002.
KIRAY Emine, Osmanlı’da Ekonomik Yapı ve Dış Borçlar, İstanbul 1995.
KONUKÇU Enver, “Sakarya ve Gezginler”, Sakarya İli Tarihi cilt:I, Sakarya 2005.
KÜÇÜK Cevdet -Tevfik Ertüzün, “Düyûn-u Umûmiye”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt.10, İstanbul 1994.
OKTAR Tiğinçe, “Osmanlı Devletinde Reji Şirketinin Kurulmasından Sonraki Gelişmeler”, Tütünün Kitabı, (ed. Emine Görsoy Naskali), İstanbul 2003.
PAMUK Şevket, Osmanlı-Türkiye İktisat Tarihi 1500-1914, İstanbul 2005.
QUATAERT Donald, Osmanlı Devleti’nde Avrupa İktisadi Yayılımı ve Direniş: 1881-1908 (çev. Sabri Tekay), Ankara 1987.
TABAKOĞLU Ahmet, Tük İktisat Tarihi, İstanbul 2000.
ÜNAL Metin, “Tütünün Dört Yüz Yılı”, Tütünün Kitabı (ed. Emine Görsoy Naskali), İstanbul 2003.