NEV’ Î’NİN “GEÇMEDİ” REDİFLİ GAZELİNİN ŞERHİ

XVI. asır, Osmanlı Devleti’nin her bakımdan altın çağıdır. Payitaht İstanbul sahip olduğu imkânlarla bu asırda ilmin ve sanatın da merkezi olmuştur. Daha XV. asırda Ahmed Paşa, Necâtî Bey gibi üstat şairlerini yetiştiren klasik Türk şiiri, XVI. asırda Fuzûlî ve Bâkî gibi şairler vasıtasıyla kendi klasik şeklini almıştır. Nev’î, şiir ve edebiyatın gelişip daha da ön plana çıktığı bu asırda yaşamıştır. Şair, edebiyat dünyasında âlim, şair, müderris ve şehzade hocası olarak tanınır. Nev’î, şiir ve edebiyat alanında verdiği çeşitli eserleriyle asrı edebiyatının gelişmesine katkıda bulunmuş bir şairdir. Kendi ifadesiyle şuara devrine sonradan gelmişse de devri şairlerinin büyüklerindendir. Bu makale XVI. asrın bu büyük şairi Nev’î ile onun “geçmedi” redifli gazelinin şerhini konu almaktadır. Yapılan şerh ile şiirin daha iyi anlaşılması sağlanmıştır. Söz konusu gazelin, divan şiirinin bilinen klasik unsurları yanı sıra devrin sosyal hayatından izler de taşıdığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Nev’î, Klasik Türk şiiri, “geçmedi” redifli gazel, şerh.

PDF

___

Akalın, L. S. (1966). Edebiyat Terimleri Sözlüğü. Varlık Yayınları.
Bayram, Y. (2021). Fuzûlî. Eski Türk Edebiyatı II 16. Yüzyıl. Nobel Yayınları.
Deniz, S. (2019). Nev’î. Üniversiteler İçin Eski Türk Edebiyatı Metin Şerhi [14-16. Yüzyıllar]. İdeal Kültür Yayınları.
Diriöz, M. (1977). Nev’î. Türkoloji Dergisi. C VII. 84-102.
http://lugatim.com [Erişim tarihi: 24.09.2021]
https://sozluk.gov.tr [Erişim tarihi: 24.09.2021]
Kara, İ. (2010). “Unuttuklarını Hatırla!” Şerh ve Haşiye Meselesine Dair Birkaç Not. Dîvân Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi. C 15. S 28. 11-12.
Karahan, A. (1964). Nev’î. İslam Ansiklopedisi, C 9, MEB Yayınları.
Kortantamer, T. (1991). Nev‘î Efendi’nin Sadrazam Sinan Paşa’ya Ders Veren Bir Mektubu. Osmanlı Araştırmaları XI. 215-228.
Özön, M. N. (1987). Osmanlıca Türkçe Sözlük. Anka Ofset Basımevi.
Pakalın, M. Z. (1993). Sofî. Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. C III. MEB Yayınları. Pala, İ. (2002). Zâhid. Ansiklopedik Divân Şiiri Sözlüğü. LM Yayınları.
Sefercioğlu, M. N. (1990). Nev’î Dîvânı’nın Tahlili. KB Yayınları.
Sefercioğlu, M. N. (2014). Nev’î, Yahyâ. http://teis.yesevi.edu.tr [Erişim tarihi: 30.11.2021]
Sefercioğlu, N. (2007). Nev’î. TDVİA. C 33. TDV Yayınları.
Sever, A. (2018). Malkaralı Şair Nev’î’nin Manzum Kırk Hadis Tercümesinin Neşri ve Tahlili. Tasavvur Tekirdağ İlahiyat Dergisi. C 4. S 1. 219-256.
Sucu, N. (2007). Zâhid-Sûfî Tipinin Kimliği. Divan Edebiyatındaki Yeri ve Sosyal Hayattaki Örnekleri. İstem. Yıl 5. S 10. 227-253.
Şentürk, A. A. (1999). Nev’î. Osmanlı Şiiri Antolojisi. YKY.
Taş, H. ve Zülfe, Ö. (2007). Nev‘î’nin Münâzara-i Tûtî vü Zağ Adlı Mesnevîsi. Turkish Studies Türkoloji Araştırmaları. C 2. S 3. 660-696.
Tulum, M. ve Tanyeri, M. A. (1977). Nev’î Divan Tenkidli Basım. İÜEF Yayınları.
Yalçınkaya, M. A. (2019). Malkaralı Nev’î’nin Edebî Bir Mektubu: Risâle-i Şikâyet-i Rûzigâr. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi. C 3. S 2. 320-333.