KİSÂÎ-Yİ MERVEZÎ'NİN ŞİİRLERİNDE YAŞLILIK VE ÖLÜM

Kisâî-yi Mervezî, Fars edebiyatının ünlü şairlerindendir. VI. yüzyıla kadar mevcut olduğu bilinen Divân'ı sonradan ortadan kaybolmuş ve bugün elde bulunan şiir mecmuası ise tezkireler, edebiyat ve lügat kitaplarından toplanan beyitler vasıtasıyla oluşturulmuştur. ùair mevcut olan şiirlerinde yaşlılıkla ilgili genel olarak siyah olan saçlarının beyazladığını; gücünün azaldığını, o güzel yüzünün sararıp, parlaklığını kaybettiğini; ömrün boşuna bitip tükendiğini ve ondan geriye bir şey kalmadığını; yaşlanınca sıkıntıların başladığı ve artık kimsenin onu beğenmediğini söylemekte; gençliğe ve dünyaya bağlanmamak ve onu kalıcı sanmamak gerektiğine vurgu yapmaktadır. ùair bazen yaşlılık ile yaşlılığın yüzde, saçta ve diğer uzuvlarda yaptığı değişiklikleri çeşitli benzetmeler yaparak anlatmış; bazen de boşa geçen ömre, yapılan hata ve pişmanlıklara dikkat çekmiştir. Kimi zaman ölüm gerçeğini hatırlatmış; kimi zaman feleğe ve zamanenin dönüşüne ve işleyişine serzenişte bulunmuş; tüm bu şiirlerinde bu pişmanlıkların yaşanmaması için nasihatlerde bulunmuştur.

Old Age and Death in The Poems of Kisâî-yi Mervezî

Kisâî-yi Mervezî is among famous poets of Persian Literature. His Divanknown that it was available until 19th century lost later, and poem magazine which is available now was made up of couplets gathered from literature and wordbooks and collections of biographies. In his available poems, he emphasized about old age that black hairs became white,and that the power in the body reduced,that beautiful face became pale and lost its brightness, and his life passed in vain, andnothing remained at the back; when one became old ,all troubles started and nobody liked him; and he also emphasized that one should not engage to the World and youth and should not think it as persistent. The poet sometimes told the old aage and its negative effects on the face ,on the hairs or on the other organs by making various simulations ; at sometimes he draw attention to the idle life, the mistakes done and regressions. He reminded the death reality at sometimes, and he rebuked to the destiny and turning of the up to date at other times;he advised in all poems in order not to be lived all these regressions.

___

AVFÎ, M. 1361 hş: Lubâbu'l-elbâb, Tahran.

BÎGDİLÎ, A. 1337 hş: Âteşkede-i Âzer, Tahran.

BROWNE, E. G. 1969: A Literary History of Persia, I-IV, London.

ÇİFTÇİ, H. 2002: Klâsik Fars Edebiyatında Hiciv ve Sosyal Eleştiri, Ankara

DİHHUDÂ, A. E. 1337 hş: Lugatnâme, I-L, Tahran.

ENVERÎ, H. 1383 hş: Ferheng-i Kinâyât-i Sohen, I-II, Tahran.

FAHRÎ, K. P. 1387 hş: Ferheng-i Edebî-yi Gîyâhân, Tebriz.

FURÛZÂNFER, B. 1350 hş: Sohen u Sohenverân, Tahran.

HİDÂYET, R. 1340 hş: Mecma'u'l-fusahâ, I-VI, Tahran.

KEDKENÎ, Ş. 1389 hş: Sûver-i Heyâl Der Şi'r-i Fârsî, Tahran.

MU'ÎN, M. 1375 hş: Ferheng-i Fârsî, I-VI, Tahran.

NEFÎSÎ, S. 1363 hş: Târîh-i Nazm u Nesr Der Îrân ve Der Zebân-i Fârsî, I Tahran.

ÖZTÜRK, M. 2002: "Kisâî-yi Mervezî", DİA, XXVI, 70-71, Ankara.

PÛR, İ. 1381 hş: "Giyâhân Der Edeb-i Fârsî" Dânişnâme-yi Edeb-i Fârsî, II, 1181- 1204, Tahran.

RİYÂHÎ, M. E. 1389 hş: Kisâî-yi Mervezî, Tahran.

SAFÂ, Z. 1366 hş: Târîh-i Edebiyât der Îrân, I, Tahran.

SEMERKANDÎ, N. A., 1372 hş: Çehâr Makâle, Tahran.

TÛSÎ, E. 1365 hş: Luğât-i Furs, Tahran.