20228

BORLUK VADİSİ ERKEN DEMİR ÇAĞI MEZARI

Doğu Anadolu Bölgesi'nin Kars Platosu'nda yer alan Borluk Vadisi, Kafkaslardan Anadolu'ya geçiş yolları üzerinde bulunmaktadır. Bundan dolayı oldukça stratejik bir öneme sahiptir. Borluk Vadisi, coğrafi olarak zor şartlara sahip bu bölgede eşsiz bir ekosistem özelliği göstermektedir. Yapılan araştırmalar bölgenin M.Ö. 3. Binyıldan itibaren aralıksız yerleşime sahne olduğuna işaret etmektedir. Avcı-toplayıcı topluluklarca keşfedilen bu yerleşim yerinin günümüze kadar geçen süre içerisinde farklı kültür ve medeniyetlerce kullanıldığı anlaşılmaktadır. 2014 yılından itibaren sürdürdüğümüz sistematik araştırmalar doğrultusunda Borluk Vadisi hakkında yeni verilere ulaşılmıştır. Bu çalışmada, ilgili araştırmalar doğrultusunda tespit ettiğimiz Erken Demir Çağı'na ait mezar alanının Borluk Vadisi, bölge tarihi ve arkeolojisi içerisindeki yeri ve konumu üzerinde durulacaktır.

Early Iron Age Tomb in Borluk Valley

Borluk Valley, which is located in Kars Plateau in the Region of Eastern Anatolia, is on the way of crossing from Caucasia to Anatolia. Therefore it is a geopolitically significant place. Borluk Valley, which has geographically difficult conditions, has unique ecosystem in this region. In the previously performed studies, it was found that it has been a zone of occupation since 3.000 BC. It was discovered that this region, which was first explored by hunter-collector groups, has been settlement for many different cultures and civilisations since then. Through systematic studies, which we have been carried out since 2014, new data were found about Borluk Valley. In this study in accordance with the related studies, tomb field of Borluk Valley belonging to Early Iron Age, the history of the region and its position and location in its archeology will be dealt.

___

ARBAS A. vd.1991: "Horasan (Erzurum İli) Dolayının Jeolojisi", MTA Genel Müdürlüğü, Rapor No: 9431, Ankara, 104.

BALKAN, K.- SÜMER, O. 1967: "1965 Yılı Ani Kazıları Hakkında Kısa Rapor", Türk Arkeoloji Dergisi XIV/1-2, 1965'ten Ayrı Basım, 104-118.

BARKLEY, H. C. 1891: Asia Minor and Armenia, London.

BELLİ, O. 2007: "Erken Demirçağı'nda Ani", (Ed. Oktay Belli) Kars, 2. Kent Kurultayı: Kafkasya'da Ortak Geleceğimiz, Kars Belediyesi Kültür Yayınları No. 1, İstanbul.

BELLİ, O.-KONYAR E. 2003: Doğu Anadolu Bölgesi'nde Erken Demir Çağı Kale ve Nekropolleri, İstanbul.

BELLİ, O.-YARDİMCİEL, A. 2016: "Kars ve Ani Bölgesinin En Önemli Savunma Tesisi Ziyarettepe Kalesi", TAÇ Dergisi 7, İstanbul, 4-13.

BİNGÖL, A. 2003: En Eski Çağlardan Urartu'nun Yıkılışına Kadar Kars ve Çevresi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum.

BİNGÖL, A. 2015: "2014 Yılı Kars-Iğdır İlleri Yüzey Araştırması", AST 33/2, 131-144.

BİNGÖL, A. 2016: "Ziyarettepe Kalesi ve Nekropolisi'nden Küçük Arkeolojik Buluntular", Seleucia Olba Kazısı Serisi VI, İstanbul, 287-300.

BİNGÖL, A. 2016: "Yüzey Araştırmaları Işığında Borluk Vadisi Kaya Üstü Resimleri", Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 39, Konya, 2016, 347-355.

CEYLAN, A. 2001: Sarıkamış, Tarihi ve Arkeolojik Araştırmalar, Erzurum.

CEYLAN, A. 2003: "2001 Yılı Erzincan, Erzurum ve Kars İlleri Yüzey Araştırması", AST (20/2), Ankara, 311-324.

CEYLAN, A. 2004a: "2002 Yılı Erzincan, Erzurum ve Kars İlleri Yüzey Araştırması", AST (21/2), Ankara, 263-272;

CEYLAN, A. 2004b: "Doğubayazıt'ın Eskiçağ Tarihine Bir Bakış", Güneşin Doğduğu Yer: Doğubayazıt Sempozyumu, İstanbul, 41-50.

CEYLAN, A. 2007: "2005 Yılı Erzincan, Erzurum, Kars ve Iğdır İlleri Yüzey Araştırması", AST (24), Ankara, 1 vd.

CEYLAN, A. 2008: Doğu Anadolu Araştırmaları I Erzurum-Erzincan-KarsIğdır (1998-2008), Erzurum.

CEYLAN, A. 2015: Doğu Anadolu Araştırmaları II Erzurum-Erzincan-KarsIğdır (2008-2014), Erzurum.

DEMİR, M. 2014: Kars Kent Coğrafyası, Erzurum.

GÜNDOĞDU, H.-AKTEMUR, A. M.-KUKARACI, İ. U.-ÇELİK, A.-ERASLAN, Ş. 1999: Sarıkamış ve Çevresindeki Tarihi Kalıntılar, Erzurum, 10.

GÜNERİ, A. S. 1992: "Doğu Anadolu'da Yeni Gözlemler", Türk Arkeoloji Dergisi XXX, 149-186.

HARMANKAYA, S.-TANINDI, O. 1996: "Ağzıaçık, Borluk Deresi, Cilavuz, Tombultepe", TAY I.

IŞIKLI, M. 2011: Doğu Anadolu Erken Transkafkasya Kültürü, İstanbul.

KARAGEÇİ M. 2011: Kars-Akyaka'da Tarihi ve Arkeolojik Araştırmalar, Kafkas Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kars.

KARAGEÇİ M. 2015: Arpaçay Havzası'nda Tarihi ve Arkeolojik Araştırmalar, Kafkas Üniversitesi Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kars.

KARAGEÇİ, M. 2014: "Arpaçay Havzası'nda Tunç Çağı Yerleşmeleri", Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 14, 77-95.

KARAMAĞARALI, B. 1992: "1991 Ani Kazıları", Kazı Sonuçları Toplantısı XIV/2, 509-538.

KARAMAĞARALI, B. 1996: "1992-1994 Ani Kazıları", Kazı Sonuçları Toplantısı XVII/2, 493-512.

KARAMAĞARALI, B. 1997: "1995 Ani Kazıları", Kazı Sonuçları Toplantısı XVIII/2, 577-589.

KARAMAĞARALI, B. 1998: "Ani Kazılarına Toplu Bakış", Sanat Tarihi Dergisi IX, 37-42.

KETİN, İ. 1961: Türkiye'de Magmatik Faaliyet, Ankara, 12

KONYAR, E. 2004: "Demir Çağı'nda Doğubayazıt ve Yakın Çevresi", Güneşin Doğduğu Yer: Doğubayazıt Sempozyumu, İstanbul, 51-72.

KÖKTEN, İ. K. 1943: "Kars'ın Tarih Öncesi Hakkında İlk Kısa Rapor", Belleten VII, 601-613.

KÖKTEN, İ. K. 1944: "Orta, Doğu ve Kuzey Anadolu'da Yapılan Tarih Öncesi Araştırmaları", Belleten VIII, 659-681.

KÖKTEN, İ. K. 1953: "1952 yılında Yaptığım Tarih Öncesi Araştırmaları Hakkında Yeni Gözlemler", DTCFD 11/2-4.

PEHLİVAN, M. 1990: "Karaz Kültürü ve Hurriler", Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi S.1 C. 1, Van, 168-176.

ÖZBEK, O.-YÜKMEN, B. 2001: "1997 Yılı Kars-Ardahan ve Iğdır İlleri Yüzey Araştırması", Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi 2, 145-153.

ÖZGÜL, O. 2015: "Erzurum Bölgesi Kaya Panoları", Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 5/10, Edirne, 169-198.

ÖZGÜL, O. 2016: "Erzurum'da Stratejik Bir Urartu Kalesi: Tepeköy (Pir Ali Baba)", Tüba-ar 19, 137-157.

ÖZGÜL, O.-ÜNGÖR, İ. 2016: "Erikua'da Stratejik Bir Urartu Merkezi: Kasımıntığı Kalesi", Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 17, 225-240.

ÖZGÜL, O.-CEYLAN, A.-BİNGÖL, A.-TOPALOĞLU, Y.-GÜNAŞDI, Y.- ÜNGÖR, İ. 2013: "2011 Yılı Erzincan, Erzurum, Kars ve Iğdır İlleri Yüzey Araştırması", AST (30/2), Ankara, 272-292.

ÖZFIRAT, A. 2001: Doğu Anadolu Yayla Kültürleri, İstanbul.

SEVİNDİ, C. 1999: Sarıkamış'ın Coğrafi Etüdü, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum, 22.

YARDİMCİEL, A. 2010: Akyaka'dan Kars Müzesi'ne Getirilen Yivli Keramiklerinin Değerlendirilmesi, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kars.