Almula Umay KARAMANLIOĞLU, H. Nejat BASIM

SOSYAL ZEKÂNIN KARAR VERME STİLİNE OLAN ETKİSİNDE BİLİŞSEL ESNEKLİĞİN DÜZENLEYİCİ ROLÜ

Günümüzde bireylerin düşünme becerilerinin bilişsel çerçeveler doğrultusunda şekillenmesi birçok problemin çözümünde önemli rol oynamaktadır. Bireylerin problemleri etkili bir şekilde çözmesi ve yönetebilmesi için doğru karar verme stillerini benimsemesi gerekmektedir. Bu noktada, bireylerin karar verme stilleri onların bilişsel unsurlarıyla ilgili olan zekâ ve bilişsel esneklik kavramının önemini ortaya koymaktadır. Bireylerin sosyal zekâ düzeylerinin karar verme stilleri üzerine etkisinde bilişsel esnekliğin düzenleyici rolü araştırmanın temel amacını oluşturmaktadır. Araştırmada anket yöntemi ile farklı sektörlerde çalışan 199 katılımcıdan veri toplanmıştır. Ayrıca, Tromso Sosyal Zekâ Ölçeği, Karar Verme Stili Ölçeği ve Bilişsel Esneklik Envanteri kullanılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre sosyal zekânın karar verme stiline etkisinde bilişsel esnekliğin düzenleyici rolü olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Sosyal Zeka, Karar Verme Stili, Bilişsel Esneklik

MODERATING ROLE OF COGNITIVE FLEXIBILITY IN THE EFFECT OF SOCIAL INTELLIGENCE ON DECISION-MAKING STYLE

Today, thinking abilities of individuals are shaped within cognitive frameworks and it plays a significant role in solving many problems. Individuals need to adopt the right decision-making styles to solve and manage problems effectively. Accordingly, the success of a decision-making process may be directly linked to social intelligence and cognitive flexibility. The main goal of the research is built upon the moderating role of the cognitive flexibility in the effect of level of social intelligence in each individual on decision-making styles. Data were gathered from 199 participants working in different sectors using survey method. In addition, the instruments were Decision-Making Style Scale, Tromso Social Intelligence Scale and Cognitive Flexibility Inventory. According to the results of the study, the cognitive flexibility has a moderating role in the effect of the level of social intelligence on decision-making styles.

Keywords:

Social intelligence, decision making style, cognitive flexibility,

PDF

___

Altay, Ü. (2011). Yöneticilerin duygusal zekâ düzeylerinin karar verme stillerine etkisi ve bir araştırma. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Altunkol, F. (2017). Bilişsel esneklik eğitim programının lise öğrencilerinin bilişsel esneklik ile algılanan stres düzeylerine ve stresle başa çıkma tarzlarına etkisi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Azuma, R., Daily, M. & Furmanski, C. (2006, March). A review of time critical decision-making models and human cognitive processes. In 2006 IEEE Aerospace Conference (pp. 9-pp). IEEE.
Badak A. (2019). Pozitif psikolojik sermaye, bilişsel esneklik, psikolojik güvenlik ve çalışan performansı arasındaki ilişkiler. Doktora Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Beckmann, J. F. (2014). The umbrella that is too wide and yet too small: why dynamic testing has still not delivered on the promise that was never made. J. Cogn. Educ. Psychol. 13, 308–323. Campitelli, G., & Gobet, F. (2010). Herbert Simon's decision-making approach: Investigation of cognitive processes in experts. Review of General Psychology, 14(4), 354-364.
Cañas, J. J. Quesada, J. F., Antolí, A. & Fajardo, I. (2003). Cognitive flexibility and adaptability to environmental changes in dynamic complex problem-solving tasks. Ergonomics, 46 (5), 482-501.