Sahibini Vuran (Dijital) Silah: Sosyal Medyanın Bumerang Etkisi Üzerine Bir Değerlendirme

İnternetin kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte sosyal medya da günlük yaşantımızın vazgeçilmezleri arasında yerini almıştır. Özellikle, twitter, Facebook, Instagram başta olmak üzere sosyal medya mecralarında her gün milyonlarca insan vakit geçirmekte ve çeşitli paylaşımlarda bulunmaktadır. Sürekli ve sınırsız bilginin paylaşıldığı bu mecraların; kolay ulaşılabilir olması, kendine özgü çekiciliği, zengin ve alternatifli içeriği, interaktifliği, insanlar arasında etkileşim sağlaması, bireysel düşünceleri yaymaya / yayınlamaya imkân vermesi gibi nedenlerle farklı sosyo-demografik özelliklere sahip insanlar tarafından aktif olarak kullanılmaktadır. Ancak ne var ki sosyal medyaya duyulan bu aşırı ilgi, önce alışkanlığa bir süre sonra da bağımlılığa dönüşebilmektedir. Bu bağımlılık, her yaştan (kadın-erkek) sıradan insanların yanı sıra, siyasetten spora, bürokrasiden ticarete birçok farklı pozisyon, görev ve meslekteki insanların, neredeyse tüm duygu ve düşüncelerini, icraatlarını ve hatta her anlarını bu platformlara taşıma ihtiyacı duymalarına neden olmaktadır. Günümüzde sosyal medya paylaşımları yüzünden işinden kovulan, istifa etmek zorunda kalan, yargılanan, hapse atılan insanlara ve hatta sosyal medyada canlı yayında intihar edilen pek çok olaya rastlamak mümkündür. Bu çalışmanın amacı, sosyal medya mecralarının bilinçsiz, kontrolsüz ve sorumsuz bir şekilde kullanılması sebebiyle, paylaşımların, kullanıcılar açısından telafisi güç birtakım zararlara neden olabileceğini ortaya koymaya çalışmaktır. Çalışma kapsamında 2018 yılında bazı sosyal medya paylaşımlarının neden olduğu farklı kategorilerden (olumsuz) örnek olaylar incelenerek değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Dijital silah, Sosyal Medya, Etkisi, Sosyal Medya Bağımlılığı

Weapon Shooting the Owner: An Evaluation on the Boomerang Effect of Social Media

With use of internet being prevalent, social media has been indispensable in our casual life. Especially on Twitter, Facebook and Instagram, millions of people spend time and share various content every day. Continuous and unlimited information is shared within these environments, actively used by people with different socio-demographic characteristics due to easy accessibility, unique attractiveness, rich and alternative content, interactivity, interaction between people, and the ability to spread / publish individual thoughts. However, excessive interest towards social media can become an addiction. This addiction causes people of all ages (woman and man), including people in politics, sports, bureaucracy, trade and many different professions to move almost all their emotions, thoughts and actions to these platforms. Therefore, it is possible to come across people who have been dismissed from work, forced to resign, tried, imprisoned and even committed suicide on social media. This study aims to demonstrate that social media use can cause irreparable damages since internet usage is often unconscious, uncontrolled and irresponsible. Within the scope of the study, (negative) case studies caused by social media in 2018 were examined and evaluated.

Keywords:

Digital Gun, Social Media, Boomerang Effect, Social Media Addiction,

PDF

___

Alav, O. (2018). Sosyal Medya’nın Birey ve Toplumsal Yapıya Etkileri, Elektronik Sosyal Bilgiler Eğitimi Dergisi, Cilt 1, Sayı 1
Alkan, T. (1989). Siyasal Bilinç ve Toplumsal Değişim, Ankara: Gündoğan Yayınları.
Atabek, Ü. (2001). İletişim ve Teknoloji Yeni Olanaklar Yeni Sorunlar, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Balle, F. ve Eymert, G. (1991). Yeni Medyalar. Çev.: Mehmet Selami Şakiroğlu, İstanbul: İletişim Yayınları
Bauman, Z. (2015). Bireyselleşmiş Toplum. Çev.: Yavuz Alagon, İstanbul: Ayrıntı Yayınları
Cereci, S. Ve Özdemir H. (2015). Medyanın Toplumsal Gelişimi: Medya Toplumları, The Journal of Academic Social Science Studies, Number: 33, p. 1-10, Spring I 2015
Çakır, H. ve Topçu, H. (2005). Bir iletişim dili olarak İnternet. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (2), 71-96.
Çepni, S. (2007), Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. Trabzon: Celepler Publication,
Ekiz, D. (2003), Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metodlarına Giriş: Nitel, Nicel ve Eleştirel Kuram Metodolojileri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Erdoğan, İ., (2013). Yeni Medya Gazeteciliğinde Etik Bir Paradigma Belirlemenin Kapsamı ve Sınırları, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Sayı 36 / Bahar 2013nix Yayınevi.
Gurbetoğlu, A. (2015), Bilimsel Araştırma Yöntemleri, İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi
Güzel, E. (2016). Dijital Kültür ve Çevrimiçi Sosyal Ağlarda Rekabetin Aktörü ‘Dijital Habitus’, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4 (1).
Güzel, M. (2006). Küreselleşme, İnternet ve Gençlik Kültürü. Küresel İletişim Dergisi, Sayı.6
Hall, G. ve Brichall, C. (2013). Yeni Kültürel Çalışmalar, Kuramsal Serüvenler, Çev.: Onur Kartal, İstanbul: Say Yayınları
Hasdemir, T. A., (2012), Gelenekselden Yeni Medya Okuryazarlığına: Türkiye Örneğinde Bir Değerlendirme, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl 5, Sayı 2: 23-40, Çorum.
İnce, M. (2018). Haber edinme aracı olarak internet ve internet haberciliği, Konya: Eğitim Yayınevi
İnce, M. (2019). Yeni Medya Okuryazarlığının Önemi Üzerine Bir Değerlendirme, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 90, Mart 2019, s. 125-145
İnce, M. ve Koçak, M. C. (2017). Basın (Ulusal Gazeteler) 15 Temmuz’u Nasıl Gördü? Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 12/35, p. 239-254
Karakulakoğlu. E. S. (2012). Sosyal Medyanın Karanlık Yüzü. The Turkish Online Journal Of Design, Art and Communication, 2.(4) ss. 32.40.
Karppinen, K. and Moe, H. (2014). “What We Talk about When We Talk about “The Market”: Conceptual Contestation in Contemporary Media Policy Research”. Journal of Information Policy, (4), 327-341.
Kazancı, M. (2010). Dijital Kitap (E-Kitap) Yayıncılığı: Türkiye’de Yayıncılık İçin Yeni Fırsatlar, Eski Sorunlar, Ankara.
Kellner, D., (2014). Yeni Teknolojiler/Yeni Okuryazarlıklar: Yeni Binyılda Eğitimin Yeniden Yapılandırılması, Yeni Medyaya Eleştirel Yaklaşımlar (Çev. M. Akif Barış), (Ed.) Mukadder Çakır, İstanbul: Doğu Kitabevi, 413-444.
Maigret, E. (2012). Medya ve İletişim Sosyolojisi. Çev.: Halime Yücel, İstanbul: İletişim Yayınları.
Manovich, L. (2001) The Language of New Media. MIT Press: Cambridge, Mass.
Mora, N. (2008). Medya ve Kültürel Kimlik. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt:5 Sayı:1 Yıl: 2008.
Ohler, J. B. (2013) Digital Storytelling in the Classroom: New Media Pathways to Literacy, Learning, and Creativity. California: CORWIN A SAGE Company.
Özdamar, K.; Odabaşı, Y.; Hoşcan, Y.; Bir, A. A.; Kırcaali, İftar, G.; Özmen, A. & Uzuner, Y. (1999), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları
Özyal, B. (2016). Tık Odaklı Habercilik: Tık Odaklı Haberciliğin Türk Dijital Gazetelerindeki Kullanım Biçimleri, Global Media Journal TR Edition, 6 (12), Bahar/Spring
Pavlik, J.V. (2013). Yeni Medya ve Gazetecilik.Çeviren Müge Demir ve Berrin Kalsın. Ankara: Phoenix Yayınevi.
Pembecioğlu, N. (2006). İletişim ve Çocuk, İletişim Ortamlarında Çocuk ve Reklam Etkileşimi. Ankara: Ebabil Yayıncılık.
Phillips, D. ve Young, P. (2009). Online Public Relations, A practical guide to developing an online strategy in the world of social media. London: Kogan Page Limited RTÜK, Medya Okuryazarlığı Projesi, www.rtuk.org.tr
Stevenson, N. (2015). Medya Kültürleri, Sosyal Teori ve Kitle İletişimi. Çev.: Göze Orhon ve Barış Engin Aksoy, Ankara: Ütopya Yayınevi
Tosun, C. (2005). Dil Zenginliği, Yozlaşma ve Türkçe. Journal of Language and Linguistic Studies, 1 (2), 136-153
Törenli, N. (2005). Bilişim Temelinde Haber Medyasının Yeniden Biçimlenişi: Yeni Teknolojileri Medya, Yeni İletişim Ortamı, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Tuncer, A. ve Diğerleri (2013). Sosyal Medya. Ed.: Zeynep Özata, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2877
Türkoğlu, N. (2007). İletişim Bilimlerinden Kültürel Çalışmalara Toplumsal İletişim. Tanımlar, Kavramlar, Tartışmalar, İstanbul: Kalemus Yayınları.
Tyner, K. (2010). Media Literacy: New Agendas in Communication. New York: Routledge Falmer.