İstanbul Boğazı’nda Transit Gemilerin Kullandığı Seyir Rotalarının Coğrafi Bilgi Sistemi Yardımıyla İncelenmesi ve İyileştirilmesi

Gittikçe artan deniz trafiği ve büyük boyutlu transit gemiler, seyri riskli hale getirmektedir. Bu nedenle, güvenli seyir rotalarını ara hat ve koridorlar belirlemek oldukça önemlidir. Yoğun uluslararası deniz trafiğine sahip İstanbul Boğazı, keskin dönüşleri, burunları ve değişken akıntılarıyla dünyanın en dar boğazıdır. Bu çalışmada, coğrafi, oşinografik ve hidrodinamik faktörler ile en büyük boyutlu transit gemi özellikleri dikkate alınarak İstanbul Boğazı’ndaki güvenli seyir rotalarının incelenmesi ve iyileştirilmesi hedeflenmektedir. Bu amaçla çok ışınlı derinlik ölçüm sistemiyle elde edilmiş yüksek çözünürlüklü batimetrik model, büyük ölçekli topografik haritadan elde edilen kıyı çizgisi verileri, orta ölçekli deniz haritası verileri ve akıntı haritalarıyla CBS ortamında gerçekleştirilen mekansal analiz ve görselleştirme işlemleri ve yukarıda söz edilen diğer ölçütlere dayalı olarak güvenli seyir rotaları belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler:

Navigasyon, Coğrafi Bilgi Sistemi, Modelleme, Gemi Trafiği, 3B.

Examining and Improving Transit Vessel Routes in Istanbul Strait by Means of Geographic Information System

Growing maritime traffic and large transit vessels make navigation risky. Therefore, it is quite important to determine the safe navigation routes intermediate line and corridors in narrow waterways. With heavy international maritime traffic, Istanbul Strait is world’s narrowest strait with several sharp turns and headlands and with changing currents. In this study, it is aimed to investigate and improve the safe navigation routes and corridors in Istanbul Strait regarding geographic, oceanographic and hydrodynamic factors and the characteristics of largest transit vessels. For this purpose, safe navigation routes are determined based on spatial analysis and visualisation processes in a GIS environment using high resolution bathymetric model acquired with multibeam ecosounders, coastline data compiled from large scale topographic maps, medium scale nautical chart data and sea current maps of Istanbul Strait as well as previously mentioned criteria.

Keywords:

Navigation, Geographic Information System, Modelling, Vessel Traffic, 3D.,

PDF

___

Kaynaklar
AKTEN N., ve GÖNENÇGİL B.: İstanbul Boğazında Deniz Kaza
Konferansı, Türkiye Kıyıları’98 Bildiriler Kitabı, 22-25 Eylül, Ankara, 1998.
Türkiye Kıyıları’98 Bildiriler Kitabı, 22-25 Eylül, Ankara, 1998.
Petrol Tankeri Geçişi Riskleri ve Çevre Güvenliği, Türkiye rol Tankeri Geçişi Riskleri ve Çevre Güvenliği, Türkiye 8.
Enerji Kongresi, Bildiriler Kitabı, Cilt 1, 8-12 Mayıs, Ankara, 2000. Ankara, 2000.
GÜREL O.: Gemilerde ECDIS Kullanımının Seyir Emniyeti Açısından Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemi ile Analizi, Yüksek Lisans Tezi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2007.
KOCAMAN, Y.: Türk Boğazlarında Meydana Gelen Deniz Kazalarına Coğrafi Faktörlerin Tesiri, Yüksek Lisans Tezi, İ.Ü. Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü, Deniz İşletmeciliği Anabilim Dalı, Deniz Politikası Bilim Dalı, 2006.
KOLDEMİR B.: Seyir Güvenliği Açısından İstanbul Boğazı’nda Riskli Bölgelerin Belirlenmesi: Kaza Kara Noktalarının Güncellenmesi, DEÜ Denizcilik Dergisi 1(1), 17-26, 2009.
ÖZMEN Ç., ERİùEN M. ve SEÇGİN Y.: İstanbul Boğazı’nda Kullanılan Seyir Rotalarının Sayısal Batimetrik Model ve Deniz Haritasına Dayalı Mekansal Analizler Yardımıyla İyileştirilmesi ve Kartografik Görselleştirilmesi, Lisans Tezi, YTÜ Harita Mühendisliği Bölümü, İstanbul, 2011.
TSOU M.-C.: Integration of a Geographic Information System
GÜREL O.: Gemilerde ECDIS Kullanımının Seyir Emniyeti Açısından Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemi ile Analizi, and Evolutionary Computation for Automatic Routing in Coastal Navigation, The Journal Of Navigation 63, 323-341, Yüksek Lisans Tezi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2010. 2007.
YAZICI, M.A. ve OTAY, E.N.: A Navigation Safety Support
KOCAMAN Y.: Türk Boğazlarında Meydana Gelen Deniz Ka- zalarına Coğrafi Faktörlerin Tesiri, Yüksek Lisans Tezi, İ.Ü. Model for the Strait of Istanbul, The Journal of Navigation 62, 609-630, 2009. Anabilim Dalı, Deniz Politikası Bilim Dalı, 2006.
URL-1: İstanbul Liman Başkanlığı Yerel Deniz Trafiği
KOLDEMİR B.: Seyir Güvenliği Açısından İstanbul Boğazı’nda Rehberi, http://www.denizcilik.gov.tr/mevzuat/dosyam/İSTANBUL%2 Riskli Bölgelerin Belirlenmesi: Kaza Kara Noktalarının 0LİMAN%20BAùKANLIöI%20YEREL%20DENİZ%20TR Güncellenmesi, DEÜ Denizcilik Dergisi 1(1), 17-26, 2009. AFİöİ%20REHBERİ.doc (son giriş tarihi: 26 Nisan 2011).
ÖZMEN Ç., ERİŞEN M. ve SEÇGİN Y.: İstanbul Boğazı’nda
URL-2: http://www.istanbulu-seviyorum.org/calismalarimiz/ Turkbogazlari/Bogaz.gif (son giriş tarihi: 1 Eylül 2011) Deniz Haritasına Dayalı Mekansal Analizler Yardımıyla İyileştirilmesi ve Kartografik Görselleştirilmesi, Lisans Tezi, YTÜ Harita Mühendisliği Bölümü, İstanbul, 2011. http://www.havaturkiye.com/reports/wxfacts/The-Beaufort- Scale.htm (son giriş tarihi: 1 Eylül 2011)
TSOU M. C.: Integration of a Geographic Information System and Evolutionary Computation for Automatic Routing in Co
URL-4: Çelik F. - Gemi Direnci ve Sevki Ders Notları, astal Navigation, The Journal Of Navigation 63, 323-341, 2010.
YAZICI M. A., OTAY E. N.: A Navigation Safety Support Model for the Strait of Istanbul, The Journal of Navigation 62, 609- (son giriş tarihi: 2 ùubat 2012) 630, 2009. http://www.cnnturk.com/fotogaleri/turkiye/2010/09/02/istanbu l.bogazindan.dev.gemi.gecti/9007.5/index.html#photogal (son giriş tarihi: 21 ùubat 2012).
http://www.denizcilik.gov.tr/mevzuat/dosyam/İSTANBUL%20 LİMAN%20BAŞKANLIĞI%20YEREL%20DENİZ%20 TRAFİĞİ%20REHBERİ.doc (son giriş tarihi: 26 Nisan 2011).
URL-2: http://www.istanbulu-seviyorum.org/calismalarimiz/ Turk- bogazlari/Bogaz.gif (son giriş tarihi: 1 Eylül 2011)
URL-3: Beaufort Rüzgar Skalası
http://www.havaturkiye.com/reports/wxfacts/The-Beaufort-Scale. htm (son giriş tarihi: 1 Eylül 2011)
URL-4: Çelik F. - Gemi Direnci ve Sevki Ders Notları, http:// www.yildiz.edu.tr/~fcelik/dersler/gemidirenci/index.htm (son giriş tarihi: 2 Şubat 2012)
URL-5: http://www.cnnturk.com/fotogaleri/turkiye/2010/09/02/is- tanbul.bogazindan.dev.gemi.gecti/9007.5/index.html#photogal (son giriş tarihi: 21 Şubat 2012).