Davacı borçlular, haklarında davalı-alacaklı tarafından icra müdürlüğü'nde başlatılan icra takibine süresi içinde itiraz ederek takibi durdurduktan sonra, alacaklının 'itirazın iptali davası' (İİK. m. 67) açmasını beklemeden, alacaklısına karşı 'menfi tespit davası' (İİK. m. 72) açmakta hukuki yararları bulunduğundan davacı-borçluların açtıkları menfi tespit davasının esasına girilerek davacıların "borçlu olmadıklarına" ilişkin iddialarının araştırılması gerekir. Davacı-borçluların, haklarındaki icra takibine süresi içinde itiraz ederek, takibi durdurmalarından sonra, takip alacaklısı tarafından 'itirazın iptali davası'nın açılmasını beklemeden, açtıkları 'menfi tespit davası' nın sonucunun bekletici mesele (HMK. m. 165) yapılması gerekir.Takip alacaklısı tarafından takip konusu yapılmış olan, alacağın dayandırıldığı faturanın takip borçluları tarafından iddia edildiği gibi kapalı fatura olup olmadığı ve tarafların ticari defterlerinin usulüne uygun olarak tutulmuş olup olmadıklarının ve kapanış tasdiklerinin süresi içinde yaptırılmış olup olmadıklarının uzman mali müşavirlere incelettirilerek, takip dayanağı toplam fatura bedelinin ödenmiş olup olmadığı ve dolayısıyla "davacı-borçluların bu faturalardan dolayı davalı-alacaklıya herhangi bir borçlarının bulunup bulunmadığı"nın araştırılması gerekir.
As "negative declaratory action" (as per Code of Execution and Bankruptcy, Article 72) brought by the plaintiff-debtor against its creditor without waiting for the creditor to bring an "action for the annulment of objection" (as per Code of Execution and Bankruptcy, Article 67), and by raising an objection in due time to the execution proceedings brought in the directorate of execution by the defendant-creditor and suspension of the execution proceedings thereof has legal interest on behalf of the plaintiff-debtor, it is necessary to investigate the claims that the plaintiffs are "not indebted" by means of an investigation into the docket of the negative declaratory action brought by the plaintiff-debtor.The result of "negative declaratory action" brought by the plaintiff-debtor against its creditor without waiting for the creditor to bring an "action for the annulment of objection" and by raising an objection in due time to the execution proceedings by the defendant-creditor and suspension of the execution proceedings thereof is required to be considered as a prejudicial question (as per Code of Civil Procedure, Article 165).It is necessary to commission certified public accountants to investigate whether the invoice, as the subject matter of the execution proceedings thereof by the creditor of such execution proceedings and upon which the receivables are based, is a closed invoice as claimed by the debtor subject to such execution proceedings, and whether the commercial register books of the parties thereof are kept in due manner, and whether the closing certification are performed in due time, and it is necessary to investigate whether the total invoice amount as the basis of the execution proceedings thereof is paid, and therefore it is necessary to investigate "whether the plaintiff-debtors have any debts to the defendant-creditor due to such invoices".
___
AKKAN, M. İcra Hukuku'nda Menfi Tespit ve İtirazın İptali Da- vası Arasındaki Derdestlik ve Kesin Hüküm İlişkisi (Dokuz Eylül Ünv. Huk. Fak. Der., 2010/2)
ALANGOYA, Y/ YILDIRIM, M.K. / YILDIRIM, N.D. Mede- ni Usul Hukuku Esasları, 8. Baskı, 2011
BERKİN, N. İcra Hukuku Rehberi, 1980
DEYNEKLİ, A. / KISA, S. İtirazın İptali Davaları, 3. Baskı, DOĞANAY, İ. Türk Ticaret Kanunu Şerhi,2004, C: 1
DOMANİÇ, H. Faturada İspat Kuvveti (BATİDER, 1966, C:III, S:4)
ENGİN, B. İ. Fatura ve Teyit Mektubunda Yer Alan Vade Farkı Kaydına İtiraz Edilmesinin Sonuçları (İHFM., 2003, C: LXI, s: 258, dipn. 1)
GENÇCAN, Ö.U. Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yorumu, GÜRBÜZER, İ. Yargıtay Kararları Işığında Faturanın İspat Açı- sından İncelenmesi (İBD. Tem-Ağus/2014)
KARAYALÇIN, Y. Ticaret Hukuku KARSLI, A. Medeni Muhakeme Hukuku, 3. Baskı, 2012
KARSLI, A. Medeni Muhakeme Hukuku, 4. Baskı, 2014
KILIÇOĞLU, M. Hukuk Muhakemeleri Kanunu El Şerhi, 2012
KURU, B. Hukuk Muhakemeleri Usulü, C: 3, 2001
KURU, B. İcra ve İflas Hukuku, 1988, C:1
KURU, B. İcra ve İflas Hukuku El Kitabı, 2013
KURU, B. Menfi Tespit ve İstirdat Davası, 2003
KURU, B. Tespit Davaları, 1963
KURU, B./ARSLAN, R./ YILMAZ, E. Medeni Usul Hukuku, Baskı, 2014
MUŞUL, T. Medeni Usul Hukuku, 3. Baskı, 2012
MUŞUL, T. Menfi Tespit ve İstirdat Davaları, 2014
ÖZKAN, Y. İcra ve İflas Hukuku'nda İtirazın İptali Davası, 2004
PEKCANITEZ, H./ATALAY, O./ÖZEKES, M. Medeni Usul Hukuku,2013, 14. Bası,
POSTACIOĞLU, İ. İcra Hukuku Esasları, 1982
POSTACIOĞLU,İ. İcra ve İflas Kanununun Muaddel Hüküm- lerine Göre Menfi Tespit Davası (İHFM. 1967/2-4)
TÜRK, A. Menfi Tespit Davası, 2006
UMAR, B. Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 2. Baskı, 2014
UYAR, T./ UYAR, A./ UYAR, C. İcra ve İflas Hukukunda Olumsuz(Menfi) Tespit ve Geri Alma(İstirdat) Davaları , 4. Baskı, ÜSTÜNDAĞ, S. İcra Hukukunun Esasları, 2004
YILMAZ, E., Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 2. Baskı, YILMAZ, E. Ticari Defterlerin Delil Olması (HMK m.222) ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Bu Konuda Getirdiği Yenilikler (Bankacılar Dergisi, Özel Sayı, Ocak-2013)