KARDEŞİN SAKLI PAYININ KALDIRILMASI ÜZERİNE DE LEGE LATA BİLGİLER VE DE LEGE FERENDA DÜŞÜNCELER

Roma Hukuku temelli hukuk sistemlerinde güncel eğilim, miras bırakanın tasarruf özgürlüğünün genişlemesi, buna karşılık saklı pay kurumunun gerilemesidir. Fransa, Almanya, Belçika, İsviçre hukuklarında miras bırakanın tasarruf özgürlüğünü genişletmek adına çeşitli değişiklikler yapılmıştır. Türk Hukuku da bu eğilimden nasibini almış; sağ kalan eşin saklı payını artırırken, öncelikle 2002 yılında kardeşin saklı payını miras payının sekizde birine indirmiş; 2007 yılında ise kaldırmıştır. Saklı pay kavramının aile bağlarını kuvvetlendirme ve mirasçılar arasında dengeyi kurma amaçlarına hizmet ettiği çoğunlukla savunulmaktadır. Oysa aile kurumu, kapitalizmin bireye nüfuz etme hedefinde, iktisadî görevini baş rolde ifa etmekteydi. Bugün, mülkiyet iktisabına ve tüketime azmettirmede, gelişen iletişim ve reklâm olanakları, ailenin iktisadî görevini geri plana itmiştir. Kısacası, kapitalizm, bireyle iletişiminde, araç değiştirmiştir. Ailenin iktisadî görevi figüranlık mertebesine düştükçe, nihai hedefi global ekonomik sistemi kollamak olan ulusal miras hukuklarında, saklı payın gerilemesi de olağandır.

(DE LEGE LATA ATTAINTMENTS AND DE LEGE FERENDA REFLECTIONS ON REMOVAL OF SISTERS (AND BROTHERS) COMPULSORY (RESERVED) SHARE)

The current trend in legal systems based on Roman law, is to expanse the freedom of the testator to dispose and in contrast to reduce the compulsory (reserved) share. In France, Germany, Belgium and Switzerland, the legislators made several changes in the name of expanding the freedom of the testator to dispose. Turkish law has also received a grant from this trend. While increasing the compulsory share of the surviving spouse, first in 2002, the sisters (and brothers) compulsory share was down to one-eighth of the hereditary share; than completely abolished in 2007. It has been often advocated that the concept of compulsory share serve to the purpose of strengthening family ties and establishing a balance between heirs. However, the family institution, in the target of penetration of capitalism to individuals, was performing the leading (chief) economic role. Today, with regard to the incitement to acquire property and to consume, developing communication and advertising opportunities, the economic role of the family has been pushed into the background. In short, for communicating with individuals, capitalism has changed ıts tool. As if the economic role of the family decreases (falls) into the range of walk-in, in the national inheritance law systems whose ultimate goal is to watch (look after) the global economic system, the decline of the compulsory share is ordinary.

PDF

___

Acar Faruk, Aile Konutu Mal rejimleri ve Eşin Yasal Miras Payı, Seçkin Yayıncılık, 3. Baskı, Ankara, 2012.
Akdağ Özgün, Yuvayı Kapitalizm Yapar, İnternete Konulduğu Tarih: 16.10.2012, 31.7.2014 tarihinde "http://blog.radikal.com.tr/siir-deneme-oyku/yuvayi-kapitalizm-yapar-1608"adresinden erişildi.
Akıncı Ahmet Cemil, Peygamberler Tarihi (Büyük Kısas-ı EnbiyaKâbeye Doğru), Sinan Yayınevi, C. 3, İstanbul, 1985.
Akıncı Ahmet Cemil, Peygamberler Tarihi (Kısas-ı Enbiya), Sinan Yayınevi, C. 1, İstanbul, 1985.
Aksüyek Sabri, Medenî Kanun Hükümlerine Göre Kanunî Mirasçı- lar ve Eski Kanun Hükümlerine Nazaran Millî Arazi ve Musakkafat ve Müstegallatı Vakfiyenin Sureti İntikaline Dair Esasalar, Türksözü Bası- mevi, Adana, 1946.
Akyılmaz S. Gül, Osmanlı Miras Hukukunda Kadının Statüsü, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XI, S. 1-2, Y. 2007, s. 471-502; 27.7.2014 tarihinde "http://webftp.gazi.edu.tr/hukuk/dergi/11_20. pdf " adresinden erişildi.
Antalya Gökhan Osman, Miras Hukuku, Vedat Kitapçılık, 1. Baskı, İstanbul, 2009.
Arbek Ömer, Miras Hukukunda Ölüme Bağlı İşlemlerde İrade Serbestisi Sınırları ve Müeyyidesi, Yetkin Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2007.
Ayan Mehmet, Saklı Pay sahibi Mirasçılar ve Saklı Payları, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2002, S. 1-2, C. 10, s. 7-18.
Aydın Mehmet Akif, Türk Hukuk Tarihi, Beta Yayınları, 10. Baskı, İstanbul, 2013.
Ayiter Nuşin, Miras Hukuku, Sevinç Matbaası, 4. Bası, Ankara, 1978. Bayrak Bahar, Meclis tutanakları Işığında Türk Medenî Değişikliği, Hukuk Gündemi, Y. 2007, S. 8 (Yaz), s. 53-56.
Berki Ali Himmet, Miras ve Tatbikat (Feraiz-İntikal-Medenî Kanunda Miras-Tatbikat), Üçler Basımevi, 1. Baskı, İstanbul, 1947.
Berki Osman Fazıl, Kanunî Miras ve Ölüme Bağlı Tasarruflardan Do- ğan Kanunlar İhtilafı, Güzel Sanatlar Matbaası, Ankara, 1960.
Berki Şakir, İslam Hukuku Miras Sistemi İle Medenî Kanun Miras sistemi Arasındaki Farklar, s. 1-15; 26.7.2014 tarihinde "http://dergiler. ankara.edu.tr/dergiler/37/733/9342.pdf "adresinden erişildi.
Berki Şakir, Kuranda Miras Hukuku, s. 107-132, s. 107, 108, 114; 26.7.2014 tarihinde "http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/304/2861.pdf " adresinden erişildi.
Berki Şakir, Miras Hukuku, Sevinç Matbaası, 1. Baskı, Ankara, 1975 (Berki Ş., Miras Hukuku).
Birsen Kemaleddin/Gönensay Samim, Miras Hukuku, Ahmed Said Matbaası, 2. Baskı, İstanbul, 1963.
Bozkurt Gülnihâl, Batı Hukukunun Türkiyede Benimsenmesi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2. Baskı, Ankara, 2010.
Breton Roland, Dünya Dilleri Atlası, Çeviren: Türkay Orçun, NTV Yayınları, 1. Baskı, 2007, İstanbul.
Chabot de lAllier Georges Antoine, Commentaire sur les successions suivant le code civil, Librairie de jurisprudence de H. Tarlier, Septième Édition, Tome Premier, Bruxelles, 1834.
Çağa Tahir, Türk-İsviçre Hukukuna Göre Mahfuz Hisseli Mirasçıların Hukukî Vaziyeti, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul, 1950.
Çınar Ömer, Miras Sözleşmesinin Tek Taraflı İrade Beyanı ile Sona Erdirilmesi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Y. 6, S. 12, Güz 2007/2, s. 219-230.
Dural Mustafa/Öz Turgut, Türk Özel Hukuku, C. 4, Miras Hukuku, Filiz Kitabevi, 7. Baskı, İstanbul, 2013.
Eren Fikret, Türk Medenî Hukukunda Tenkis Davası, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1973.
Escher Arnold, Medenî Kanun Şerhi, Miras Hukuku, Çeviren: Ansay Sabri Şakir, Yeni Cezaevi Matbaası, Ankara, 1953.
Feyzioğlu Hamiyet Sezer, Tanzimat Döneminde Kadılık Kurumu ve Şeri Mahkemelerde Düzenlemeler, 1. Baskı, Kitabevi Yayımları, İstanbul, 2010.
Garb Louis/Wood John, International Succession, Oxford University Press, Third Edition, United States New York, 2010.
Gönensay Samim A., Medenî Hukuk, C. 3, Miras Hukuku, İstanbul Üniversitesi Yayınları, 13. Baskı, İstanbul, 1938.
Grimaldi Michel, Droit Civil, Successions, Édition Litec, Cinquième Édition, Paris France, 1998.
Guinand Jean/Stettler Martin, Droit Civil II, Successions (art. 457- 640 CC), Éditions Universitaires Fribourg Suisse, Fribourg Suisse, 1990 (Guinand/Stettler, 1990).
Guinand Jean/Stettler Martin, Droit Civil II, Successions (art. 457- 640 CC), Éditions Universitaires Fribourg Suisse, Cinquième Édition, Fribourg Suisse, 2003 (Guinand/Stettler, 2003).
Günal Nadi, Roma Miras Hukukuna Genel Bir Bakış ve Vasiyet Yolu İle Miras, s. 425-442; 27.7.2014 tarihinde "http://dergiler.ankara.edu. tr/dergiler/38/298/2757.pdf " adresinden erişildi.
Hauser Barbara R./ Cadwalader Wickersham&Taft, Amerikada Çocukların Miras Hakkı, Çeviren: Gözeten Gözde, ABD, Y. 2001, S. 3, s.
147-154; 28.7.2014 tarihinde "http://www.ankarabarosu.org.tr/siteler/ankarabarosu/tekmakale/2001-3/9.pdf" adresinden erişildi.
İmre Zahit, Türk Miras Hukuku, İstanbul Üniversitesi Fakülteler Matbaası, 4. Bası, İstanbul, 1978.
İnan Ali Naim, Miras Hukuku, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 1969.
Kaçak Nazif, Yeni İçtihatlarla Türk Medenî Kanunu, Seçkin Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara, 2007.
Kaçak Nazif, Yeni İçtihatlarla Yeni Miras Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 1. Baskı, Ankara, 2006.
Kahveci Nalan, Alman Medenî Kanununda Saklı Paydan Uzaklaştırma Sebeplerine İlişkin Yapılan Değişiklikler ve İsviçre-Türk Hukuku İle Karşılaştırılması, Yaşar Üniversitesi Elektronik Dergisi, Prof. Dr. Aydın Zevkilere Armağan (Özel Sayı), Y. 2013, S. 8, C. 2, s. 1483-1524.
Kocaoğlu Kaan, Roma Hukukunda Adlî Teşkilatlanma, ABD, Y. 2013, S.1, s. 185-200; 27.7.2014 tarihinde "http://www.ankarabarosu. org.tr/siteler/ankarabarosu/tekmakale/2013-1/2013-1-8.pdf " adresinden erişildi.
Kocayusufpaşaoğlu Necip, Miras Hukuku, 2. ve 3. Basılara Ek Kitap, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1992.
Kocayusufpaşaoğlu Necip, Miras Hukuku, Filiz Kitabevi, 3. Baskı, İstanbul, 1987.
Könezoğlu Bilge, Aile ve Ailenin Korunması, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk (Medenî Hukuk) Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2006; 14.8.2014 tarihinde "http://acikarsiv.ankara.edu.tr/browse/1286/1885.pdf " adresinden erişildi.
Küçükgüngör Erkan, Roma ve Türk Hukukunda Muayyen Mal Vasiyeti, s. 505-531; 27.7.2014 tarihinde "http://dergiler.ankara.edu.tr/ dergiler/38/297/2725.pdf " adresinden erişildi.
Lador Jacques/Minet Jean Pierre/Hindermann W. E., Héritiers et testateurs, Guide de droit successoral suisse, Les Éditions Radar, Genève Suisse, 1954.
Laurent François, Principes de droit civil, Tome Deuxième, Troisième édition, Bruylant-Christophe Éditeurs (Bruxelles), Librairie Marescq, Paris France, 1878.
Lepointe Gabriel M., Les successions dans lancien droit, Les Éditions Domat-Montchrestien, Paris France, 1945.
Mazeaud Henri/Mazeaud Léon/Mazeaud Jean/Chabas François, Leçons de droit civil, Successions-Libéralités, Tome IV, Deuxième Volume, Montchrestien, Cinquième édition, Paris France, 1999.
Oğuzman Mustafa Kemâl, Miras Hukuku, Filiz Kitabevi, 6. Bası, İstanbul, 1995.
Oğuzman Mustafa Kemâl/Barlas Nami, Medenî Hukuk, Giriş-Kaynaklar-Temel Kavramlar, Vedat kitapçılık, 19. Baskı, İstanbul, 2013.
Özuğur Ali İhsan, Medenî Yasadan Önce ve Sonra Türk Miras Hukuku, Seçkin Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2001.
Pailliet Jean Baptiste Joseph, Des succession selon le droit ancien, intermédiaire et nouveaux, Tome Troisième, La Librairie de jurisprudence et dadministration dAntoine Bavoux, Paris France, 1823.
Paschoud J. F., Litiges entre héritiers et action en partage, Held S. A., Lausanne Suisse, 1946.
Perrin Julien, Le trust à lépreuve du droit successoral en Suisse, en France et au Luxembourg, Librairie Droz SA, Genève Suisse, 2006. Petek Hasan, Mirasçılık sıfatını Sona Erdiren Sebeplerin Miras Bırakanın Serbestçe Tasarruf Edebileceği Kısım Üzerindeki Etkisi, DE- ÜHFD, Y. 2002, S. 2, s. 139-172.
Piotet Paul, Précis de droit successoral, Editions Staempfli &Cie S A, Deuxième Édition, Berne Suisse, 1988.
Richter Andreas/ Escher Jens, Reform of the German Inheritance and Gift Tax Law-Uncertainty for Business Successions-; 12.8.2014 tarihinde "http://www.pplaw.com/sites/default/files/publications/2008/05/ari-je-2008-reform-german-inheritance.pdf " adresinden erişildi.
Sadroleşrafi Hüseyin Ali, İran Miras Hukukuna İlişkin Teşriî Yetki İhtilafları, İstanbul Üniversitesi Fakülteler Matbaası, 1. Baskı, İstanbul, 1978.
Serozan Rona/Engin İlkay Bâki, Miras Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 4. Baskı, İstanbul, 2014.
Sungurbey İsmet, Medenî Hukuk Sorunları, C. 5, İstanbul Üniversitesi Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1984, § 98, MK. 508e göre mahfuz hisseli mirasçıların miras bırakanın sağlığında kazandırma yaptığı kimseye karşı açacağı davalar, s. 173-192.
Terré François/Lequette Yves, Droit Civil, Les Successions-Les Libéralités, Précis Dalloz, Deuxième Édition, Paris France, 1988.
Umur Ziya, Roma Miras Hukukunun Ana Hatları, İÜHFM, C. 31, S. 1-4, Y.1965, s. 159-191; 27.7.2014 tarihinde "http://www.journals. istanbul.edu.tr/iuhfm/article/view/1023004613/1023004202" adresinden erişildi.
Üye Müslüme, Türk Hukukunda ve İsveç Hukukunda Kanunî Miras Hakkı, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk (Karşılaştırmalı Hukuk) Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2010; 11.9.2014 tarihinde "http://acikarsiv.ankara.edu. tr/browse/6122/tez.pdf " adresinden erişildi.
Yakut E., Eski Türklerde Hukuk, s. 401-426; 27.7.2014 tarihinde "http://kybele.anadolu.edu.tr/makaleler/ed2002_1_3/158442.pdf " adresinden erişildi.
Yazıcı Abdurrahman, İslâm Miras Hukuku İle Türk Medenî Kanunu Miras Sisteminin Mukayesesi, Ekev Akademi Dergisi, Y. 17, S. 55 (Bahar 2013), s. 167-180; 26.7.2014 tarihinde "http://www.ekevakademi. org/Makaleler/1699303152_11.pdf "adresinden erişildi.
DİĞER KAYNAKLAR
http://blog.radikal.com.tr
http://conventions.coe.int
http://dergiler.ankara.edu.tr
http://kybele.anadolu.edu.tr
http://webftp.gazi.edu.tr
www.adsn.notaires.fr
www.ankarabarosu.org.tr
www.arert.eu
www.bgbl.de
www.droitbelge.be
www.ekevakademi.org
www.gesetze-im-internet.de
www.islamkutuphanesi.com
www.istanbulbarosu.or.tr
www.journals.istanbul.edu.tr
www.legifrance.gouv.fr
www.notaire.be
www.pplaw.com
www.turkhukuksitesi.com