KAMU KURUM VE KURULUŞLARININ AKDETTİKLERİ KİRA SÖZLEŞMELERİNDE UYGULANACAK VE UYGULANMAYACAK TÜRK BORÇLAR KANUNU HÜKÜMLERİ

TBK. 339/II hükmü uyarınca kamu kurum ve kuruluşlarının, hangi usul ve esaslar içinde olursa olsun yaptıkları bütün kira sözleşmelerine de TBK. hükümleri uygulanır. TBK 339/II hükmü, çok geniş ifadeler kullanmasına rağmen, bu hükmü, kamu kurum ve kuruluşlarının özel hukuk ilkeleri çerçevesinde akdettiği sözleşmeler bakımından uygulamak gerekir. Bununla birlikte özel Kanun hükümlerinin de dikkate alınması gerekir. Özellikle belli kamu kurumlarının kiraya verdikleri yerler bakımından uygulanan 2886 sayılı Devlet İhale Kanunun emredici, kamu düzenine ilişkin özel hükümleri öncelikli olarak dikkate alınmalıdır (özel Kanun genel Kanunu ilga eder-Lex specialis derogat lex generalis). Dolayısıyla bu Kanun hükümlerine göre ihale ile kiraya verilen yerlerde kira sözleşmenin sona ermesi bakımından TBK hükümleri değil 2886 sayılı Kanunun 75. maddesi dikkate alınır. Yani ihalede belirtilen süre sonunda kira sözleşmesi kendiliğinden sona erer ve yenileme söz konusu olmaz (TBK 339/II hükmünün aksine). Bu anlamda TBK 339/II hükmü aldatıcıdır. Çünkü TBK 339/II hükmü, sanki kamu kurumlarının akdettiği her türlü kira sözleşmesi için TBK hükümlerinin uygulanacağını öngörmekteymiş gibi bir ifadeye sahiptir. Oysa özel kural genel kuralı ortadan kaldırır (özel kural öncelikli olarak uygulanır) genel ilkesi nedeniyle TBK 339/II hüküm belirttiğimiz şekilde yorumlanmalıdır. Bu nedenle TBK 339/II hükmüne “özel kurallar saklı kalmak kaydıyla” ifadesini eklemek yararlı olacaktır.

(ENFORCEABLE/NON-ENFORCABLE PROVISIONS OF TURKISH CODE OF OBLIGATIONS ON RENTAL CONTRACTS THAT CONCLUDED BY PUBLIC INSTITUTIONS AND ORGANIZATIONS)

According to provision of TBK (Turkish Code of Obligation) 339/ II, under any procedures and principles whatsoever, TBK shall be applicable to each rental contracts that concluded by public institution and organizations. Although the provision TBK 339/II includes general expressions, this provision should be applied for contracts that concluded within the scope of private law principles by public institution and organizations. On the other hand, provisions of special Codes also should be considered. Primarily the imperative (relating to public order) provisions of Public Tender Law with law no. 2886 applied especially rented places by certain public institution should be considered (Special law repeals general laws-Lex specialis derogat lex generalis). Accordingly pursuant to provisions of this Code, arrticle 75 of law no 2886 shall be applied instead provisions of TBK on places which rented by tender for termination of the contract. In other words, in the end of the contract term prescribed by the tender, the contract ends up automatically, and renewal of the rental contract shall not be discussed (In contrast to provision of TBK 339/II).

___

  • ACAR, Faruk : Kira Hukuku Şerhi (TBK. m.299-312 vd.), İstanbul 2013,
  • AYDOĞDU, Murat/KAHVECİ, Nalan : Türk Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, İzmir 2013,
  • FEYZİOĞLU, Necmeddin Feyzi: Borçlar Hukuku, İkinci Kısım, Akdin Muhtelif Nevileri, C.1, 4. bası, İstanbul 1980,
  • GÜMÜŞ, Alper Mustafa: “Yeni” 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Kira Sözleşmesi, (TBK m. 299-356), İstanbul 2011 (Kira),
  • GÜMÜŞ, Alper Mustafa: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, C.I, İstanbul 2012 (Borçlar),
  • İNCEOĞLU, M.Murat : Kira Hukuku Şerhi, C.I, İstanbul 2014,
  • OĞUZMAN, Kemal/BARLAS, Nami : Medeni Hukuk, Giriş, Kaynaklar, Temel Kavramlar, İstanbul 2008,
  • YAVUZ, Cevdet: Borçlar Hukuku Dersleri (Özel Hükümler), Yayına Hazırlayanlar : Cevdet YAVUZ/ Burak ÖZEN/ Faruk ACAR, 9. Baskı, İstanbul 201
  • TANDOĞAN, Haluk: Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, Cilt I/2, 5. Bası, İstanbul 1992, s.104 vd.
  • DEMİRSAN, Turgut: Kira Hukuku El Kitabı, Ankara 1977,
  • ZEVKLİLER, Aydın/GÖKYAYLA, Emre : Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 13. Bası, Ankara 2013,
  • ZEVKLİLER, Aydın/ACABEY, Beşir/GÖKYAYLA, Emre: Medeni Hukuk, Giriş, Başlangıç Hükümleri, Kişiler-Aile Hukuku, Ankara 1999.