KALDIRAÇLI ALIM SATIM (FOREX) İŞLEMLERİNDE GÖREV SORUNU Karar İncelemesi

Tüketici kavramının asli unsurlarından birini “ticari ve mesleki olmayan amaçlarla hareket etme” oluşturmaktadır. Bu unsur, tüketici sözleşmesi yapıldığı sı- rada alıcının amacı bakımından göz önüne alınması gereken bir kriterdir. Amacı bakı- mından ele alındığında kaldıraçlı alım satım işlemleri kâr elde etme amacı taşıdığından ticari bir amaca yöneliktir. Bu nedenle tüketici işlemi olarak kabul edilemez. Dolayısıy- la kaldıraçlı alım satım işlemlerinin yapılabilmesi için zorunlu olan kaldıraçlı alım satım işlemlerine ilişkin çerçeve sözleşmesinin tüketici sözleşmesi olarak nitelendirilmesi imkânsızdır. Kaldıraçlı alım satım işlemleri ticari amaçla yapılan birer sermaye piya- sası faaliyeti olup bu işlemlerinin yapıldığı piyasa, borsa gibi bir finansal piyasadır. Bu işlemlerin ticari amaçla yapılması nedeniyle finansal piyasalara ilişkin uyuşmazlıklarla ilgili olarak görevli mahkemenin belirlenmesi açısından TTK m. 4 incelenmelidir. Bu işlemlerin yapıldığı yerin borsa gibi bir finansal piyasa olması onun TTK m. 4’de sayılan “ticarete özgü diğer yerler” kapsamında sayılmasını gerekli kılmaktadır. Bu nedenle kanaatimizce ticari amaçla yapılması sebebiyle kaldıraçlı alım satım işlemlerine ilişkin uyuşmazlıklardan doğan davalar görev bakımından tüketici mahkemesinin değil asli- ye ticaret mahkemesinin görev alanına girmektedir.

___

Altıntaş, M. Ayhan. Bankacılıkta Risk ve Sermaye Yönetimi: Ser- maye Piyasalarında Finansal Piyasa Altyapıları, Merkezi Karşı Taraf Uy- gulaması ve Risk Yönetimi, Elektronik Kitap, 2017, (http://ayhanaltin- tas.com/portfoy/pdf, 10.09.2017).

Aktürk, İpek Yücer. “Tüzel Kişi Tacirin Tüketici Sıfatı”, Gazi Üni- versitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 20, Sayı: 2, 2016, ss. 103-128. Aslan, Yılmaz. Tüketici Hukuku, 3. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, 2006.

Aydoğdu, Murat. Tüketici Kılavuzu Hukuk Rehberi, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2014.

Borsa İstanbul, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Hakkında Sık- ça Sorulan Sorular Kılavuzu, 2015, (http://www.borsaistanbul.com/ data/kilavuzlar/VIOP-Hakkinda-SSS.pdf, 10.09.2017).

Çetin, Nusret ve H. Ebru Töremiş, “Menkul Kıymet Borsalarında Alım Satıma Aracılık Faaliyeti Kapsamında Aracı Kurumlarla Yatırımcı- lar Arasındaki İlişkinin Hukuki Niteliği”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fa- kültesi Dergisi, C. 21, Sayı: 1-2, 2008, ss. 77-102.

İnal, Tamer H. Tüketici Hukuku, 3. Baskı, Ankara, 2014.

Kırca, İsmail. Hukuki Yönüyle Borsa Opsiyon İşlemleri, Ankara, 2000.

Ozanoğlu, Hasan Seçkin. “Tüketici Sözleşmeleri Kavramı (Tü- keticinin Korunması Hakkında Kanun’un Maddi Anlamda Uygulama Alanı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 50, Sayı: 1, 2001, ss. 55-90.

Saltoğlu, Burak. Türev Araçlar, Piyasalar ve Risk Yönetimi, Serma- ye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu, 2016.

Sermaye Piyasası Kurulu, Kaldıraçlı İşlemlere İlişkin Yatırımcı Bilgi- lendirme Kitapçığı, 2016.

Sermaye Piyasası Kurulu, Kaldıraçlı Alım Satım İşlemleri Çerçeve Sözleşmesinde Bulunması Gereken Asgari Unsurlar, 2017. (http:// www.spk.gov.tr/indexcont.aspx?action=showpage&menuid=6&pid=8 &subid=6, 10.09.2017).