CUMHURİYET SAVCISININ SORUŞTURMA YAPILMASINA YER OLMADIĞI KARARI

Ceza muhakemesi hukukuna hakim ilkelerden masumiyet kari- nesine göre, hakkında verilen mahkumiyet hükmünün kesinleşmesine kadar kişinin suçsuz sayılması asıldır. Bu amaca ulaşmak için soruşturma gizli yapıl- makta ve haber verme yasakları gibi bir takım düzenlemeler bulunmaktadır. 694 sayılı OHAL KHK’sı ile CMK m.158/6’ya yeni bir kurum getirilmiştir. İhbar veya şikayet konusu fiilin suç oluşturmadığının herhangi bir araştırma yapılmasını gerektirmeksizin açıkça anlaşılması veya ihbar veya şikayetin so- yut ve genel nitelikte olması halinde, soruşturma yapılmasına yer olmadığı kararı verilmektedir. Böylece CMK m.160/1’de düzenlenen soruşturmaya baş- lama mecburiyetine bir istisna getirilmiştir. Bu düzenleme ile kişilerin leke- lenmeme hakkı için ek bir güvence düzenlenmiş olup kişiye şüpheli yerine şikayet edilen denilmektedir. Çalışmamızda CMK m.158/6’da düzenlenen kurumun niteliği, hukuk sis- temimizdeki yeri, uygulama koşulları, sonuçları ve kurumun ceza muhakeme- si hukukumuzdaki mecburilik ilkesi ile maslahata uygunluk ilkesi olan ilişkisi yer almaktadır.

___

ALBAYRAK, Mustafa; “Şikayete Tabi Suçların Özellikleri ve Bu Suçlara Bağlanan Hukuki Sonuçlar”, TBB Dergisi, Yıl:2008, Sayı:77, s.281-603.

BİLGE, Burak; “AİHM İçtihatları Bağlamında Etkin Soruşturma Yükümlülüğü”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl:2014, Cilt:5, Sayı:2, s.367-406.

BİRTEK, Fatih; “Cumhuriyet Savcısı’nın Delilleri ve Fiili Takdir Yetkisi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Yıl:2013, Cilt:19, Sayı:2, s.953-990.

CANOĞLU, Veysel Candan; Ceza Muhakemesinde Hukukunda Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat Davaları, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2017.

CENTEL, Nur/ZAFER, Hamide; Ceza Muhakemesi Hukuku, Beta Yayımevi, Yenilenmiş ve Gözden Geçirilmiş 12. Bası, İstanbul 2015.

CEYHAN, Murat; “Soruşturmanın Gizliliği ve Müdafinin Dosya İnceleme Yetkisi”, TBB Dergisi, Yıl:2013, Sayı:109, s.465-483.

DOĞAN, Koray; Ceza Muhakemesinde Belirsizlik Kuşkudan Sa- nık Yararlanır İlkesi “in dubio pro reo”, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2016.

ERSAN, Aykut; “Gizliliğin İhlali Suçu”, Ceza Hukuku Dergisi, Cilt:8, Sayı:22, Ağustos 2013, s.117-145.

FEYZİOĞLU, Metin; “Suçsuzluk Karinesi: Kavram Hakkında Genel Bilgiler ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi”, AUHFD, Cilt:48, Sayı:1, s.135-163.

GEDİK, Doğan; “Ceza Muhakemesi Kanunu 171. Madde Bağla- mında Cumhuriyet Savcısının Kamu Davası Açmada Takdir Yetkisi”, İstanbul Barosu Dergisi, Yıl:2008, Cilt:82, Sayı:2, s.715-738.

GÖKCAN, Hasan Tahsin; “Cumhuriyet Savcısının Delilleri De- ğerlendirme Yetkisi ve Yargıtay Uygulaması”, Ankara Barosu Dergisi, Yıl:2012, Sayı:1, s.195-206.

GÖKPINAR, Mahmut; “Ceza Muhakemesinde Savcılık”, Ceza Hukuku Dergisi, Cilt:5, Sayı:12, Nisan 2010, s.203-217.

GÜLŞEN, Recep; “Adli Soruşturmanın Başlaması”, Fasikül Hukuk Dergisi, Cilt:3, Sayı:21, Ağustos 2011, s.30-41.

HATİPOĞLU AYDIN, Duygu; “Kadınların Adalete Erişimi”, An- kara Barosu Dergisi, Yıl:2015, Sayı:4, s.77-107.

İNCİ USLU, Z. Özen; “Cumhuriyet Savcısı, Meşru Savunma Ko- şullarının Mevcut Olduğu Gerekçesiyle Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar Verebilir mi?”, Terazi Hukuk Dergisi, Yıl:7, Sayı:21, Tem- muz 2012, s.58-62. (Kısaltma: Cumhuriyet Savcısı)

İNCİ, Z. Özen; “Ceza Muhakemesi Hukukunda Cumhuriyet Sav- cısı ve Sulh Ceza Hakimi (Soruşturma Makamları) Arasındaki Gri Alan: Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hal Kavramı ve Soruşturma Evresinde Temel Haklara Müdahale Sorunu”, AUHFD, Yıl:2016, Cilt:65, Sayı:4, s.1997-2046. ( Kısaltma: Gri Alan)

KARA, Eyüp; “Lekelenmeme Hakkı”, Adalet Dergisi, Yıl:2012, Sayı:43, s.257-266.

KARAKAYA, Naim; “Lekelenmeme Hakkı”, CHKD, Yıl:2015, Cilt:3, Sayı:2, s.249-255.

KARAKEHYA, Hakan/ARABACI, Murat; “Ceza Muhakemesin- de Müdafiin Önemi, Hukuki Statüsü ve Müdafiliğe İlişkin Problemler”, TAAD, Yıl:6, Sayı:22, Temmuz 2015, s.59-89.

KUNTER, Nurullah/YENİSEY, Feridun/NUHOĞLU, Ayşe; Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, Beta Ba- sım, Onyedinci Bası, İstanbul 2009.

OKUYUCU ERGÜN, Güneş; “Soruşturmanın Gizliliği”, AUHFD, Yıl:2010, Cilt:59, Sayı:2, s.243-275.

ÖZBEK, Veli Özer/KANBUR, Mehmet Nihat/DOĞAN, Ko- ray/BACAKSIZ, Pınar/TEPE, İlker; Türk Ceza Hukuku Genel Hü- kümler, Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2011, (Kısaltma: Genel).

ÖZBEK, Veli Özer/KANBUR, Mehmet Nihat/DOĞAN, Ko- ray/BACAKSIZ, Pınar/TEPE, İlker; Ceza Muhakemesi Hukuku, Genişletilmiş ve Geliştirilmiş 6. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2014. (Kısaltma: CMK)

ÖZBEK, Veli Özer; CMK İzmir Şerhi, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2005.

ÖZEN, Muharrem, “Kamu Davası Açma Konusunda Benimsenen İlkeler, Cumhuriyet Savcısının Takdir Yetkisi ve İddianamenin İadesi”, Ankara Barosu Dergisi, Yıl:2009, Sayı:3, s.17-28.

ÖZTÜRK, Bahri/ERDEM, Mustafa Ruhan; Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 11. Baskı, Ankara 2007.

ÖZTÜRK, Bahri/TEZCAN, Durmuş/ERDEM, Mustafa Ru- han/ SIRMA, Özge/SAYGILAR, Yasemin F./ALAN, Esra; Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Güncel- lenmiş 3. Baskı, Ankara 2010.

ÖZTÜRK, Bahri; Ceza Muhakemesi Hukukunda Koğuşturma Mecburiyeti (Hazırlık Soruşturması), Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara 1991.

POLATER, Yusuf Ziya; “Adli Kolluk-Savcı İlişkisi ve Soruşturma- lara Etkisi”, TBB Dergisi, Yıl:2015, Sayı:120, s.289-324.

SEVÜK, Handan Yokuş, “Soruşturma Evresine Hakim Olan İlke- ler”, Fasikül Hukuk Dergisi, Cilt:3, Sayı:21, Ağustos 2011, s.13-29.

SOYASLAN, Doğan; Ceza Muhakemesi Hukuku, Yetkin Yayınları, Güncelleştirilmiş 5. Baskı, Ankara 2014.

SOYER GÜLEÇ, Sesim; “Ceza Muhakemesi Hukukunda Soruş- turmanın Etkinliği İlkesi ve Takipsizlik Kararları Üzerindeki Etkisi”, Dokuz Eylül Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl:2014, Cilt:15, Özel Sayı, s.1393-1464.

ŞAHİN, Cumhur; Ceza Muhakemesi Hukuku I, Seçkin Yayıncılık, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 5. Bası, Ankara 2014.

ŞEN, Ersan; “Soruşturmanın Gizliliği ve CMK M.250 Karşısın- da Şüpheli Haklarının Korunması”, İstanbul Barosu Dergisi, Yıl:2009, Cilt:83, Sayı:6, s.3063-3074.

ŞIK, Hüseyin; “Suçsuzluk Karinesi ve Savcı”, Uyuşmazlık Mahke- mesi Dergisi, Sayı:9, s.427-452.

TAK, Peter J.P., (Çev. Mahmut Erdemli); “Hollandalı Savcı: Bir Soruşturan ve Ceza Veren Görevli”, Küresel Bakış, Yıl:4, Sayı.12, Ocak 2014, s.41-67.

TANER, Fahri Gökçen; “Türk Ceza Hukukunda Meşru Savun- ma”, Ceza Hukuku Dergisi, Cilt:5, Sayı:12, Nisan 2010, s.219-253.

TOROSLU, Nevzat/FEYZİOĞLU, Metin; Ceza Muhakemesi Hukuku, Savaş Yayınevi, 13. Baskı, Ankara 2014.

TOSUN, Öztekin; “Adalet Formu Yönünden Türk Sisteminde Hazırlık, İlk ve Son Soruşturma”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Yıl:1971, Cilt:37, Sayı:1-4, s.37-72.

UĞUR, Hüsamettin; “Ceza Muhakemesinde Kovuşturma Mecbu- riyeti İlkesinden Maslahata Uygunluk İlkesine”, TBB Dergisi, Yıl:2007, Sayı:73, s.256-288. (Kısaltma: Maslahat)

UĞUR, Hüsamettin; “Suçların İhbarı ve İhbarcıların Korunması”, TBB Dergisi, Yıl:2013, Sayı:108, s.383-406. (Kısaltma: İhbar)

ÜNVER, Yener/HAKERİ, Hakan; Ceza Muhakemesi Hukuku, Adalet Yayınevi, 13. Baskı, Ankara 2017.

ÜZÜLMEZ, İlhan; “Türk Hukukunda Suçsuzluk Karinesi ve So- nuçları”, TBB Dergisi, Yıl:2005, Sayı:58, s.41-72.

YENİDÜNYA, Caner/İÇER, Zafer; Ceza Muhakemesi Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara 2016.

YENİSEY, Feridun/NUHOĞLU, Ayşe; Ceza Muhakemesi Hu- kuku, Güncellenmiş 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2015.

YILDIRIM, Akif; “Anayasa Mahkemesi ve AİHM Kararları Işığın- da Masumiyet Karinesi”, Terazi Hukuk Dergisi, Cilt:10, Sayı:111, Ka- sım 2015, s.118-126. (Kısaltma: Masumiyet)

YILDIRIM, Akif; “Savcılık Kurumu ve Cumhuriyet Başsavcılarının Cumhuriyet Savcıları Üzerindeki Denetim ve Gözetim Yetkisi”, Adalet Dergisi, Yıl:2013, Sayı:47, s.108-135. (Kısaltma: Savcılık)

YILMAZ, Ejder; Hukuk Sözlüğü, Yetkin Yayınları, Yenilenmiş 4. Baskı, Ankara 2010.

YÜCE, Turhan Tûfan; “Sanığı Savunması ve Korunması Açısından Ceza Soruşturmasının Ümanist İlkeleri”, TBB Dergisi, Yıl:1988, Sayı:1, s.156-167.