BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ VE YARGITAY KARARLARINA KARŞI YARGILAMANIN YENİLENMESİ

Sınırlı ağır usûlî hatalar sebebiyle kesinleşmiş bir mahkeme kararının ortadan kaldırılmasını amaçlayan yargılamanın yenilenmesi, Türk hukukunda sadece maddî anlamda kesinleşmeye elverişli hükümlere karşı kabul edilmektedir. Ancak, benzer usûlî hataların, tek başına maddî anlamda kesinlik etkisini haiz olmayan kanun yolu mahkemesi kararlarında da ortaya çıkması mümkündür. Bu nedenle, Kanun’un açıkça maddî anlamda kesinleşme sınırlaması yapmaması karşısında bu tür kararlara karşı da yargılamanın yenilenmesine başvurulabileceğini kabul etmek gerekir. Bu çerçevede, gerek bölge adliye mahkemesi gerekse Yargıtay tarafından kanun yolu incelemesi talebi üzerine verilen her çeşit karara karşı da yargılamanın yenilenmesine başvurulabilmelidir. Bu noktada, yenilenmesi talep edilen yargılama, ilgili sebebin ortaya çıktığı istinaf veya temyiz incelemesi olduğu için, bu sebebi incelemeye ve gerekirse önceki kararını kaldırarak yeni bir karar vermeye görevli ve yetkili mahkeme de ilgili kanun yolu mahkemesi olmalıdır. Böylece o kanun yolu mahkemesi, kanun yolunun niteliğine uygun ve kanun yolu incelemesi neticesinde verilebilecek bir karar verecektir.

RETRAIL AGAINST THE DECISIONS OF REGIONAL COURTS AND COURT OF CASSATION

Retrail, which aimsto remove a judgement finalized with some severe and limited procedural mistakes, is accepted in Turkish law only for the judgements that is suitable for res judicita. However, the same severe procedural mistakes could appear at the decisions given by appeal courts, which are unsuitable for res judicata by its own. Therefore, in the light of the law, which does not explicitly limits retrail with res judicata, retrail should be applied against these kinds of judgements too. In this context, chance of retrail should be accepted against any judgements given upon the appeal request by both Regional Courts and Court of Cassation. In this case, because the trial that is subject to retrail is the appeal trail, which fails with the retrail reasons, coducted by the Regional Courts or Court of Cassation, competent court is the related RegionalCourt orCourt ofCassation, that islegally authorised to investigate the presented retrail reason and if necessarry to give a new ruling by removing the previous decision. Thus, related appeal court will be able to give a new ruling that is appropriate with the appeal proceeding.

___

  • Akgüner, Kemâl: “Vekil ve Müvekkil Olmayan Kişiler Huzuruyla Dâvanın Görülüp Hükme Bağlanması Haline Dayanan Muhakemenin (Yargılamanın) İadesi ve Bir Yargıtay Kararı”, ABD 1973, S. 4, s. 718- 724.
  • Akkaya, Tolga: “İstinaf İncelemesi Sonunda İlk Derece Kararının Kaldırılması ve Dosyanın İlk Derece Mahkemesine Gönderilmesi”, MİHBİR 15. Toplantı, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Çerçevesinde İstinaf, 6-7 Ekim 2017/Antalya, s. 115-181.
  • Akkaya,Tolga: Medenî Usûl Hukukunda İstinaf, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009 (İstinaf).
  • Alangoya, Yavuz/Yıldırım, M. Kâmil/Deren-Yıldırım, Nevhis: Medenî Usul Hukuku Esasları, 8. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul 2011.
  • Arslan, Ramazan: Medeni Usul Hukukunda Yargılamanın Yenilenmesi, Turhan Kitabevi, Ankara 1977.
  • Arslan, Ramazan/Yılmaz, Ejder/Taşpınar Ayvaz, Sema: Medenî Usul Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara 2016.
  • Ansay, Sabri Şakir: Hukuk Yargılama Usulleri, 7. Baskı, İstanbul Üniversitesi Yayınları, Ankara 1960 (Usûl).
  • Ansay, Sabri Şakir: “Muhakemenin İadesi”, Adliye Ceridesi 1938, S. 4, s. 471-503 (Muhakemenin İadesi).
  • Berki, Şakir: Hukuk Muhakemeleri Usulü, Sevinç Matbaası, Ankara 1959.
  • Bilge, Necip/Ergun Önen: Medenî Yargılama Hukuku Dersleri, 3. Baskı, Sevinç Matbaası, Ankara 1978.
  • Bilir, Faruk/Ermumcu, Osman: “Anayasa Mahkemesi’nde Yargılamanın Yenilenmesi”, EÜHFD 2009, S. 2, C. IV, s. 3-23.
  • Boran Güneysu, Nilüfer: “Yargılamanın İadesi Sebebi Olarak Üçüncü Kişilerin Hükmün İptalini Talep Etmesi”, MİHDER 2016, C. XII, S. 33, s. 23-62.
  • Bulut, Uğur: Medenî Usûl Hukukunda Davaların Yığılması (Objektif Dava Birleşmesi), Adalet Yayınevi, Ankara 2017.
  • Döner, Ayhan/Köküsarı, İsmail: “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarının Anayasa Mahkemesi Kararları Bakımından Yargılamanın Yenilenmesi Nedeni Olup Olmayacağı Sorunu”, GÜHFD-Atilla Özer’e Armağan 2008, S. 1-2, C. XII, s. 663-686.
  • Erdönmez, Güray: “Yeni Bir Senet veya Belgenin Ele Geçirilmesine Dayanan Yargılamanın İadesi Sebebine Eleştirel Bir Bakış”, MİHDER, S. 14, C. 5, 2009, s. 449-478.
  • Erkuyumcu, Müfit: “İadei Muhakeme”, AD, S. 5, 1947, s. 348- 365.
  • Gehri, Myriam A./Kramer, Michael: Schweizerische Zivilprozessordnung, Orell Füssli Verlag, Zürich 2010.
  • Gürdoğan, Burhan: Medeni Usul Hukukunda Kesin Hüküm İtirazı, Ayyıldız Matbaası, Ankara 1960.
  • İyilikli, Ahmet Cahit: Hukuk Yargılamasında Kesin Hüküm, Yetkin Yayınları, Ankara 2016.
  • Karafakih, İsmail Hakkı: Hukuk Muhakemeleri Usulü Esasları, Ankara 1952.
  • Karslı, Abdurrahim: Medeni Muhakeme Hukuku, 4. Baskı, Alternatif Yayıncılık, İstanbul 2014.
  • Kıyak, Emre: “Davaya Bakmaktan Yasaklı Hâkimin Görevsizlik Kararı Vermesinin Mümkün Olup Olmadığı ve Davaya Bakmaktan Yasaklı Yargıtay Üyesinin Kullandığı Oyla Kesinleşen Hükme Karşı Hukukî Çareler”, SÜHFD, C. XXIII, S. 1, 2015, s. 255-270.
  • Kuru, Baki: Hukuk Muhakemeleri Usulü, C. V, 6. Baskı, Demir Demir Yayıncılık, İstanbul 2001 (Cilt 5).
  • Kuru, Baki: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, Yetkin Yayınları, Ankara 2017 (Ders Kitabı)
  • Meraklı Yayla, Deniz: Medenî Usûl Hukuku’nda İstinaf Kanun Yolunda Yeniden Tahkikat Yapılması, Yetkin Yayınları, Ankara 2014.
  • Muşul,Timuçin: Medenî Usul Hukuku, 3. Baskı, Adalet Yayınları, Ankara 2012.
  • MünchenerKommentar zumZivilrprozessordnung, Band II, 4. Auflage, München 2012 (MüKo-ZPO/Yazar).
  • Namlı, Mert: Türk ve Fransız Medenî Usûl Hukuku’nda Yargılamanın Yenilenmesi, Beta Yayınları, İstanbul 2014.
  • Özekes, Muhammet: 100 Soruda Medenî Usûl Hukukunda Yeni Kanun Yolu Sistemi İstinaf ve Temyiz, 3. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2016, (Kanun Yolu).
  • Özekes, Muhammet: Pekcanıtez Usûl Medenî Usûl Hukuku, 15. Baskı, On İki Levha Yayınları, C. III, İstanbul 2017.
  • Pekcanıtez, Hakan: Pekcanıtez Usûl Medenî Usûl Hukuku, 15. Baskı, On İki Levha Yayınları, C. I, İstanbul 2017.
  • Pekcanıtez, Hakan: “Medeni Usul Hukukunda Yeni Bir Yargılamanın Yenilenmesi Sebebi (HUMK m. 445/11)”, 75. Yaş Günü İçin Prof. Dr. Baki Kuru Armağanı, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara 2004, s. 515-553 (Yargılamanın Yenilenmesi).
  • Postacıoğlu,İlhan E./Altay, Sümer: Medenî Usûl Hukuku Dersleri, 7. Baskı, Vedat Yayıncılık, İstanbul 2015.
  • Roth, Marianne/Holzhammer, Richard/Holly, Andrea: Zivilprozessrecht, Manzsche Verlags, Wien 2012
  • Saenger,Ingo: Zivilprozessordnung Handkommentar, 5. Auflage, Baden-Baden 2013 (Saenger/Yazar).
  • Şensözen, Vasfi: “İadei Muhakeme”, 3. HD, 08.05.1958, 3286/2868 Kararı Hakkında Bilgi Notu, Jurisdictio, 1958/15, s. 1371- 1372.
  • Stein, Friedrich/Jonas, Martin: Kommentar zur Zivilprozessordnung, Band VI, 22. Auflage, Tübingen 2013 (Stein/Jonas/Yazar).
  • Tanrıver, Süha: Medenî Usûl Hukuku, C. I, Yetkin Yayınları, Ankara 2016.
  • Ulukapı, Ömer: Medenî Usûl Hukuku, 3. Baskı, Mimoza Yayınevi, Konya 2015.
  • Umar, Bilge: Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 2. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2014 (Şerh).
  • Umar, Bilge: “Türk Medenî Usûl Hukukunda İadei Muhakeme”, İÜHFM 1963, C. XXIX, S. 1-2, s. 261-298 (İadei Muhakeme).
  • Üstündağ, Saim: “Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 445. Maddesinin 5. Bendine Dayanan Muhakemenin İadesi Talebine İlişkin Düşünceler”, Prof. Dr. Saim Üstündağ – MakalelerİçtihatTahlilleriÇeviriler, Adalet Yayınları, Ankara, 2010, s. 151-161 (Düşünceler).
  • Üstündağ, Saim: Medenî Usul Hukukunda Kanun Yolları ve Tahkim, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1968 (Kanun Yolları).
  • Üstündağ, Saim: Medeni Yargılama Hukuku, C. I-II, 6. Baskı, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul 1997 (Medeni Yargılama).
  • Yavaş, Murat: Medeni Usul Hukukunda Temyiz, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2015 (Temyiz).
  • Yılmaz, Ejder: “Hukuk Davalarında Yasayollarına Başvuru Hakkı ve Bu Hakkın Sınırlandırılmasının Yerindeliği Sorunu”, TBBD 1988, S. 1, s. 131-155 (Yasayolları).
  • Yılmaz, Ejder: Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 2. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2013 (Şerh).
  • Zöller, Richard: Zivilprozessordnung, 31. Auflage, Köln 2016 (Zöller/Yazar).