5718 SAYILI MÖHUK’TA DÜZENLENEN TÜKETİCİNİN KORUNMASINA YÖNELİK HÜKÜMLER

MÖHUK 26., 45. ve 47/II. maddeleri Türk milletlerarası özel hukukunda tüketiciyi koruyan düzenlemelerdir. MÖHUK, 26. maddesi ile hukuk seçimini sınırlandırarak tüketiciyi korumuş, tarafların hukuk seçimi yapmamış olması hâlinde ise bu korumayı, tüketicinin mutad meskeni hukukunu uygulayarak sağlamıştır. Tüketiciyi koruyan bu maddede yer alan bir diğer düzenleme ise tüketici sözleşmelerinin şekline, tüketicinin mutad meskeni hukukunun uygulanmasıdır. MÖHUK m. 45 uyarınca tüketicinin seçimine göre, beş ayrı yerdeki Türk mahkemesi yetkili kabul edilmiştir. Tüketiciye karşı açılacak davalarda yetkili mahkeme ise tüketicinin Türkiye'deki mutad meskeni mahkemesidir. MÖHUK m. 45'de belirlenen mahkemelerin yetkisi tarafların anlaş- masıyla (yetki anlaşması) m. 47'ye göre bertaraf edilemeyecektir.

Articles 26, 45 and 47/II of CPIL protects consumer in Turkish Private International Law. In consumer contracts choice of law is limited by art. 26 of CPIL to protect consumer, in case the parties have not designated a law, the law of the habitual residence of the consumer shall govern to protect consumer. Another rule which protects consumer in this article is the law of the habitual residence of the consumer shall be applied to the consumer contracts concluded. Pursuant to art. 45 of CPIL according to the preference of the consumer, the Turkish courts in five different places are competent. The competent court is the court of the place where the consumer’s habitual residence is located. Competency of courts specified in art. 45 of CPIL, cannot be removed by the parties’ agreement pursuant to art. 47/II

___

ASLAN, Yılmaz İ.: 6502 Sayılı Kanuna Göre Tüketici Hukuku, 4. Baskı, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa 2014.

AYDOĞDU, Murat: Tüketici Hukuku Dersleri, Adalet Yayınevi, Ankara 2015.

BAYRAKTAROĞLU-ÖZÇELİK, Gülüm: “Yabancı Unsurlu Tü- ketici Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıklarda Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisinin Tayini”, AÜHFD 2014, C. 63, S. 3, s. 833-878.

CAN, Hacı/TOKER, Gümrah A.: Milletlerarası Özel Hukuk Ders Kitabı, Gözden Geçirilmiş 2. bası, Ankara 2016.

CAN, Hacı: Avrupa Birliği Sözleşme Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara 2015.

ÇALIŞKAN, Zeynep: “5718 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk Ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un 26. Maddesine Göre Tüketici Sözleşmelerine Uygulanacak Hukuk”, MHB 2008, Y. 28, S. 1-2, s. 27-50.

ÇELİKEL, Aysel/ERDEM, Bahadır: Milletlerarası Özel Hukuk, Yenilenmiş 14. bası, Beta Basım Yayın, İstanbul 2016.

D’OLIVEIRA, Hans Ulrich J.: “The EU and Metamorphosis of Private International Law”, Reform and Development of Private International Law, Essays in Honour of Sir Peter North, ed. By. Fawcett James, Oxfort University Press New York 2002.

DEMİR-GÖKYAYLA, Cemile: Milletlerarası Özel Hukukta Tek Satıcılık Sözleşmeleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2005.

DICEY/MORRIS: The Conflict of Laws (edt by Lawrence Collins), 14th. ed., Vol. 2, London 2006.

DOĞAN, Vahit: Milletlerarası Özel Hukuk, Gözden Geçirilmiş 4. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara 2016.

EKŞİ, Nuray: “Sözleşmeden Doğan Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukuk Hakkında Konvansiyon”, Prof. Dr. Yılmaz Altuğ’a Armağan, MHB 1997-1998, Y. 17-18, S. 1-2, s. 163-181.

EKŞİ, Nuray: Avrupa Birliği Roma Konvansiyonuna Göre Tüketici Sözleşmelerine Uygulanacak Hukuk, (Roma Konv, m. 5)

EKŞİ, Nuray: Sözleşmeden Doğan Borçlara Uygulanacak Hukuk Hakkında Roma Konvansiyonu, İstanbul 2004.

GÜMÜŞ, Mustafa A.: 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, Cilt-I (madde:1-46), Vedat Kitapçılık, İstanbul 2014.

GÜNGÖR, Gülin: Milletlerarası Özel Hukukta Tüketicinin Korunması, Yetkin Yayınları, Ankara 2000.

GÜNGÖR, Gülin: “Tüketicinin Mutad Meskeni Hukuku -Düşünsel Temeller-”, AÜHFD 2008, C. 57, S. 2, s. 115-132 (Düşünsel Temeller).

HORLACHER, Matthew H.: “The Rome Convention and The German Paradigm: Forecasting the Demise of the European Convention on the Law Applicable to Contractual Obligations”, Cornell Int’l L. J. 1994, Vol. 27, s.173-201.

İNAL, Tamer: 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna Göre Hazırlanmış Tüketici Hukuku, Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2014.

KARA, İlhan: 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna Göre Hazırlanmış Tüketici Hukuku, 1. Baskı, Ergin Yayınevi, Ankara 2015.

McGUINNESS, Gina M.: “The Rome Convention: The Contracting Parties’ Choice”, San Diego Int’l L. J. 2000, Vol. 1, s. 127-172.

NOMER, Ergin: Devletler Hususî Hukuku, 21. Baskı, Beta Basım Yayın, İstanbul 2015.

NORTH, Peter/FAWCETT, James: Cheshire and North’s Private International Law, thirteenth edition, Oxford University Press 1999.

OĞUZMAN Kemal M./ÖZ, Turgut M.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 6098 Sayılı Yeni Türk Borçlar Kanunu’na Göre Güncellenip, Genişletilmiş 12. Bası, C. I, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2014.

ÖZEL, Çağlar: Tüketicinin Korunması Hukuku, 6502 Sayılı Kanuna Göre Güncellenmiş 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2014.

ÖZKAN, Işıl: Devletler Özel Hukukunda İkametgah, Mutad Mesken ve İşyeri Bağlama Noktalarının Yeniden Değerlendirilmesi, Ankara 2003.

ÖZDEMIR-KOCASAKAL, Hatice: “Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun MÖHUK m. 24 Çerçevesinde Tespiti ve Üçüncü Devletin Doğrudan Uygulanan Kuralları”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni 2010, Y. 30, S.1-2, s.33-35

PASA, Barbara/BENACCHIO, Gian A.: The Harmonization of Civil and Commercial Law in Europe, Central European University Press Budapest-New York 2005.

ŞANLI, Cemal/ ESEN, Emre/ATAMAN- FİGANMEŞE, İnci: Milletlerarası Özel Hukuk, 5. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2016.

TARMAN, Zeynep D.: Milletlerarası Özel Hukukta Culpa in Contrahendo Sorumluluğu, Rona Serozan Armağanı, C. II, İstanbul 2010, s. 1655-1680.

TARMAN, Zeynep Derya: “Akdî Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukuk Hakkında Roma I Tüzüğü”, BATİDER 2009, C. XXV, S. 2, s. 299-331.

TEKİNALP, Gülören/ÇAVUŞOĞLU Ayfer: Milletlerarası Özel Hukuk Bağlama Kuralları, Güncellenmiş 12. Bası, İstanbul 2016.

TİRYAKİOĞLU, Bilgin: Taşınır Mallara İlişkin Milletlerarası Unsurlu Satım Akitlerine Uygulanacak Hukuk, Ankara 1996.

TOKER, Gümrah A.: “Yabancı Unsurlu Teminat Mektubu Sözleşmesine Uygulanacak Hukuk”, Prof. Dr. Burhan Ceyhan’a Armağan, DEÜ Hukuk Fakültesi Dergisi 2010, C. 12, Özel Sayı, İzmir 2012, s.991- 1052.

ZAREMBA, Jochen: “International Electronic Transaction Contracts Between U. S.and EU Companies and Customers”, Conn. J. Int’l L. 2002-2003, Vol. 18, s.479-521.

ZEVKLİLER, Aydın/AYDOĞDU, Murat: Tüketicinin Korunması Hukuku, Açıklamalı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun-Ör nek Yargıtay Kararları-İlgili Kanun, Yönetmelikler ve Tebliğler-Avrupa Birliği Direktifleri, 3. Bası, Seçkin Yayınevi, Ankara 2004.

ZEVKLİLER, Aydın/ÖZEL, Çağlar: Tüketicinin Korunması Hukuku, Açıklamalı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun-Örnek Yargıtay Kararları-İlgili AB Direktifleri-İlgili Mevzuat, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2016.