Türkiye’de Konut Sahipliği, Konut Koşulları ve Konut Kalite Endeksi

Bu çalışmada Türkiye ve Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde 2006-2015 yıllarını kapsayan Gelir ve Yaşam Koşulları araştırmalarının verileri analiz edilerek konut sahipliği, kiracılık, konut kredileri ve konut koşulları incelenmiştir. Türkiye’de konut sahipliği ve ipotekli/kredili konut satın alma yüzdeleri AB-28 ortalamasının altında yer almaktadır. Türkiye’de ev sahipliği oranı %60 AB’de ise %70’tir. Gelir düzeyi ve konut sahipliğinde alt gelir grubunda yer alan hanelerin konut sahipliği oranı %40 civarındadır. Sonuçlar, Türkiye’de konut açığının olduğuna ve konut sektörünün ilerleyen yıllarda canlılığını koruyacağına işaret etmektedir. Konut standartlarının uygun düzeyde olması hayat kalitesinin göstergeleri arasında yer almaktadır. Türkiye’de fiyatlandırma ile ilgili konut fiyat endekslerine ilave olarak detaylı konut kalite gösterge endekslerinin geliştirilmesi önem arz etmektedir. Bu makalede TÜİK Gelir ve Yaşam Koşulları mikro veri setinden toplam 16 konut değişkeni kullanılarak bir konut kalite endeksi sunulmaktadır. Endeks sonuçlarına göre konutların nitelikleri yıllar itibarı ile artmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Konut sahipliği, İpotek ve kredili konutlar, Kiracılık, Konut koşulları, Konut Kalite Endeksi, Gelir dağılımı, Türkiye

Home Ownership, Housing Conditions, and the Housing Quality Index in Turkey

This study analyzes the rates of home ownership, mortgages, tenancy, and housing conditions in Turkey and European Union countries. Data from the Income and Living Conditions Surveys conducted between 2006 and 2015 in Turkey and the EU-28 have been used in the analysis. Home ownership rate is 70% in the EU-28 and 60% in Turkey. These results indicate a significant housing shortage to exist in Turkey, with the housing sector maintaining its vitality in the near future. The proper level of housing quality is related to quality of life. Turkey has high numbers for the highly developed housing price index. In addition to this price index, a need is found for developing a detailed housing quality index. This article develops a draft for the housing quality index based on the Turkish Statistical Institute’s (TurkStat) Income and Living Conditions Survey by utilizing a total of 16 housing variables. According to results, quality of housing in Turkey is increasing gradually every year.

Keywords:

Home ownership, Mortgage, Tenancy, Housing conditions, Housing Quality Index, Income distribution, Turkey,

PDF

___

Akalın, M. (2016). Sosyal konutların Türkiye’nin konut politikaları içerisindeki yeri ve TOKİ’nin sosyal konut uygulamaları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(1), 107–124.
Aksoy, T. ve Şiranlı, T. Y. (2011). Farklı yapım yıllarına göre konut kullanıcı memnuniyetinin istatistiksel değerlendirmesi: Elazığ örneği. https://dergipark.org.tr/download/article-file/186148 adresinden edinilmiştir.
Aydın, K. (2012). Türkiye’de kişisel gelir dağılımının sosyo-ekonomik ve demografik belirleyicileri. Çalışma ve Toplum, 1, 147–166.
Bilen, M. ve Yumuşak, İ. G. (2000). Gelir dağılımı-beşeri sermaye ilişkisi ve Türkiye üzerine bir değerlendirme. K. Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 77–96.
Buckley, R., & Mathema, A. (2017). Housing privatization in Romania: An Anti-common tragedy. Economics of Transition and Institutional Change, 26(1), 127–145. https://doi.org/10.1111/ ecot.12140
Castles, F., & Ferrera, M. (1996). Home ownership and the welfare state: Is Southern Europe different? South European Society and Politics, 1(2), 163–185.
Cao, M., & Wei, J. (2010). Valuation of housing index derivatives. The Journal of Futures Markets, 30(7), 660–688.
Dünya. (2012). Yalıtımsızlık 7,5 milyar dolar harcatıyor. https://www.dunya.com/gundem/ yalitimsizlik-75-milyar-dolar-harcatiyor-haberi-167055 adresinden edinilmiştir.
Elsigna, M., & Hoekstra, J. (2005). Home ownership and housing satisfaction, Journal of Housing and the Built Environment, 20, 401–424. Emlak Kulisi. (2016). Konut fiyat endeksi nedir? https://emlakkulisi.com/konut-fiyat-endeksi-nedirkfe-ne-demek/285212 adresinden edinilmiştir.
EUROSTAT. (2019). Income and living conditions. Retrieved from http://appsso.eurostat.ec.europa. eu/nui/show.do?dataset=ilc_lvho02&lang=en
EUROSTAT. (2018a). People in the EU: Home ownership, EU-SILC. Retrieved from https://ec. europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/People_in_the_EU_-_statistics_on_housing_ conditions#Home_ownership
EUROSTAT. (2018b). Share of total population living in a dwelling with a leaking roof, damp walls, floors or foundation, or rot in window frames of flor, EU-SILC. Retrieved from https://ec.europa. eu/eurostat/web/products-datasets/-/tessi292
EUROSTAT. (2018c). Total population considering their dwelling as too dark, EU-SILC. Retrieved from http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=ilc_mdho04&lang=en
EUROSTAT. (2018d). Pollution, grime or other environmental problems, EU-SILC. Retrieved from http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/setupDownloads.do
EUROSTAT. (2018e). Noise from neighbors or from the street, EU-SILC. Retrieved from http:// appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=ilc_mddw01&lang=en
EUROSTAT. (2012). Distribution of population by level of overall satisfaction with the dwelling and household type, EU-SILC. Retrieved from http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show. do?dataset=ilc_hcmp04&lang=en
Forex Brokerleri. (2018). Konut kredisinin en düşük olduğu ülkeler hangileri. https://forexbrokerleri. com/haber/konut-kredisinin-en-dusuk-oldugu-ulkeler-hangileri/ adresinden edinilmiştir.
Forrest, R., Murie, A., & Williams, P. (1990). Home ownership: Differentiation and fragmentation, London: Unwin Hyman.
Garanti Bankası. (2016). Tüik’in İpotekli Konut Satış Raporları. https://www.garantimortgage.com/ tuikin-ipotekli-konut-satisi-raporlari.aspx adresinden edinilmiştir.
Gür, M. ve Sezer, F. (2018). Konut tercihinde popülarite-kullanıcı memnuniyeti üzerine bir araştırma: Bursa örneği. Tasarım ve Mimarlık Dergisi, 14. http://www.mtddergisi.com/dergiayrinti/konuttercihinde-popularite-8211-kullanici-memnuniyeti-uzerine-bir-arastirma-bursa-balat-ornegi_295 adresinden edinilmiştir.
Kahraman, Z., Özdemir, E. ve Senem, S. (2017). Kentsel dönüşümü gündeme gelen bir alan için konut memnuniyeti araştırması: Türk-iş Blokları. Megaron, 12(4), 619–634.
Kain, J., & Quigley, J. (2012). Measuring the value of housing quality. Journal of American Statistical Association, 65, 532–548.
Kellekçi, Ö. L. ve Berköz, L. (2006). Konut ve çevresel kalite memnuniyetini yükselten faktörler. İstanbul Teknik Üniversitesi Dergisi, 5(2), 167–178.
Kemeny, J. (1981). The myth of home ownership. London: Routledge & Kegan Paul.
Milliyet Emlak. (2018). Türkiye’de kaç konut var? https://www.milliyetemlak.com/dergi/turkiyedekac-konut-var/ adresinden edinilmiştir.
NTV. (2019). Türkiye’de konut sayısı artıyor ama ev sahibi sayısı geriliyor. https://www.ntv.com. tr/emlak/turkiyede-satilan-konut-artiyor-ama-ev-sahibi-sayisi-geriliyor,7_ USmPI78kCPaJHvCO5PCQ adresinden edinilmiştir.
OECD. (2019). OECD Statistics. Retrived from https://stats.oecd.org
Öznam, B. (2013). İstanbul’da kamu kontrolünde yaptırılan toplu konut alanlarının yeşil alan kriterleri açısından değerlendirilmesi: Ataşehir-Esenkent-Halkalı Örnekleri. https://dergipark. org.tr/download/article-file/175458 adresinden edinilmiştir.
Rohe, W. M., van Zandt, S., & McCarthy, G. (2001). The social benefits and cost of home ownership: A critical assessment of research, low-income homeownership (Working paper series, Joint Center for Housing Studies of Harvard University), Boston.
Rohe, W. M., & Stegman, M. A. (1994). The impacts of home ownership on the self-esteem, perceived control and life satisfaction of low income people. Journal of the American Planning Association, 60, 173–184.
Rossi, P. H., & Weber, E. (1996). The social benefits of homeownership: Empirical evidence from national surveys. Housing Policy Debate, 7, 1–81.
Sarıoğlu, P. (2019). Türkiye’de dönüşen konut politikaları, kiralık ve ev sahipliği sektörleri. www.academia.edu/32357700/T%C3%BCrkiyede_De%C4%9Fi%C5%9Fen_Konut_ Politikalar%C4%B1_Kiral%C4%B1k_ve_Ev_sahipli%C4%9Fi_Sekt%C3%B6rleri adresinden edinilmiştir. Şekeroğlu, M. B. (2016). Ailelerin konut ve çevresel kalite memnuniyetine etki eden faktörlerin incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aile ve Tüketici Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
T.C. Merkez Bankası. (2018). Konut fiyat endeksi. https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Reel+Sektor+Istatistikleri/Konut+Fiyat+Endeksi/ adresinden edinilmiştir.
The National Affordable Homes Agency. (2017). Housing Quality Indicators (HQI) Form, Britain. Retrieved from https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/ file/366634/721_hqi_form_4_apr_08_update_20080820153028.pdf
Türkiye İstatistik Kurumu. (2012). Gelir ve yaşam koşulları araştırması. Ankara: Yazar.
Türkiye İstatistik Kurumu. (2015). Gelir ve yaşam koşulları mikro veri seti. Ankara: Yazar.