Mümkün Bourdieu’ler Uzayında Bir Bourdieu: Türkiye Bilimsel Üretim Alanında Bourdieu Sosyolojisi

Türkiye’de 1995 yılından itibaren çeşitli çalışmalarda atıf yapılan Pierre Bourdieu sosyolojisi bugün artık bilimsel üretim alanı dışına taşan bir yaygınlık kazanmıştır. Bu makalenin amacı, 1995-2013 yılları arasında Bourdieu’ye atıf yapan toplam 143 adet eserin hem niceliksel hem de niteliksel bir tahlilini yapmak ve böylece Türkiye’deki Bourdieu’nün bilimsel bir muhasebesini gerçekleştirmektir. Makalede, Bourdieu’nün kavramsal-teorik çerçevesinin zemini olan özgün araştırma tarzları bütününden ziyade (modus operandi), araştırmalarının hazır sonuçlarının kullanıma sunulduğu eserlerinin (opus operatum) Türkiye’de rağbet gördüğü varsayımı ampirik olarak sınanmıştır. Bourdieu’nün eserlerinin belli bir bütünlük ve ilişkisellik içinde okunmaması, Türkiye’deki yerleşik bilimsel üretim pratikleriyle de birleşerek, Bourdieu’nün Türkiye’de büyük ölçüde eklektik biçimde alımlanmasına neden olmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Pierre Bourdieu, Habitus, Alan, Bilimsel Üretim Alanı

-

Bourdieusian sociology has been subject of an ever-mounting interest in Turkish intellectual field since Bourdieu was first cited in Turkish in 1995. In this article, we undertake both quantitative and qualitative analysis of a total of 143 works that have been produced between 1995-2013 and cited Bourdieu. Thereby, we provide a scientific assessment of Bourdieu-related work produced in Turkey. This research empirically examines the hypothesis that in Turkey Bourdieu’s opus operatum –his works that present the conceptual-theoretical outcomes of his researches- is much more recognized and welcomed than his modus operandi –the ways he conducts his researches which have always been ground for his conceptual-theoretical framework. The fact that Bourdieu’s oeuvre is not received in his integrity and relationality combines with the established practical schemes in the field of scientific production and results in a very eclectic and partial reception of Bourdieusian sociology in Turkey

Keywords:

Pierre Bourdieu, Habitus, Field, Field of Scientific Production,

PDF

___

Akbaş, E. (2012). Türkiye’de sosyal medyada futbol taraftarlarının erkeklik söylemleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Medya ve İletişim Sistemleri.
Amman, M. T. (1995). Sosyal tabakalaşma ve günümüz Fransız sosyolojisinin yaklaşımları. Yayımlanmamış doktora tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı.
Aymaz, G. (2007). Sanatsal üretimin toplumsal oluşumu: Nazım Hikmet’in Memleketimden İnsan Manzaraları örneği. Yayımlanmamış doktora tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Bilimleri Anabilim Dalı.
Beken, D. C. (2010). Türkiye’de ulus devletin inşaasında üniversite mezunlarının vatanseverlik olgusuna katkıları. Yayımlanmamış doktora tezi. Muğla: Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı.
Benzécri, J.-P. (1992). Correspondence analysis hand book. Londra: CRC Press.
Bourdieu, P. (1984). Questions de sociologie. Paris: Minuit.
Bourdieu, P. (1995a). Pratik nedenler. H. U. Tanrıöver(Çev.). Ankara: Kesit.
Bourdieu, P. (1995b). Kamuoyu yoktur. H. Tufan(Çev.). Kamuoyu kimin oyu içinde. Ankara: Kesit.
Bourdieu, P. (1995c). Spor sosyolojisi notları. N. Ökten (Çev.). Hayalet Gemi, 25, 16-18.
Bourdieu, P. (1995d). Zevk sosyolojisi notları. N. Ökten (Çev.). Hayalet Gemi, 27, 6-8.
Bourdieu, P. (1997). Méditations Pascaliennes. Paris: Seuil.
Bourdieu, P. (2002). Les conditions sociales de la circulation internationale des idées. Actes de la Recherche en Science Sociales, 145, 3-8.
Bourdieu, P. (2010). Düşünümsel bir antropoloji için cevaplar. N. Ökten (Çev.). 4. Baskı, İstanbul: İletişim.
Büyükgümüş, A. (2012). Türkçe’de Pierre Bourdieu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Dergisi,25, 113-122.
Çeğin, G., Göker, E., Arlı, A. ve Tatlıcan, Ü. (Ed.) (2007). Ocak ve zanaat: Pierre Bourdieu derlemesi. İstanbul: İletişim.
Gorski, P. (2013), Bourdieu as a theorist of change. Bourdieu and historical analysis içinde (s. 1-19), London: Duke University.
Karaca, Z. (2007). Raymond Queneau’nun “Zazie Dans Le Metro” romanının Türkçe çevirisinin toplumsal bağlamda eleştirisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Batı Dilleri ve Edebiyatları Anabilim Dalı.
Kovankaya, İ. E. (2009). Being a worker in a small scale industry zone: Terazidere. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
Koytak, E. (2012). Tahakküme hükmetmek: Bourdieu sosyolojisinde toplum ve bilim. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Dergisi,25, 85-103.
Löfgren, K. (2007). Pierre Bourdieu, mütekabiliyet analizi ve istatistik eğitimi. Ocak ve zanaat içinde (s. 255-274), İstanbul: İletişim.
Ökten Gülsoy, N. (2012). Cezayir deneyiminin Pierre Bourdieu’nün sosyolojik tahayyülüne etkileri: Bilimsel bir habitusun doğuşu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Dergisi, 25, 1-31.
Özatalay, C. (2012). Ekonomi teorisi ile ilişkisi içinde Bourdieu: Bir komprador mu, bir eleştirmen mi?. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Dergisi,25, 57-83.
Özkul, B. (2009). Tanzimat Döneminde Tercüme Odasında Yetişen Bir ÇevirmenAydın: Ahmet Vefik Paşa. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çeviribilim Bölümü.
Özsöz, C. (2009). Pierre Bourdieu sosyolojisi ve simgesel şiddet. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı.
Şahin, M. M. (2007). Edebiyatın sosyolojisi: Metin, tarih, dünya. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı.
Şimşek, F. (2010). Yaşam tarzı haberciliğinin gelişimi ve statü oluşumuna etkileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı.
Timur, T. (2007). Marksizm, insan ve toplum: Balibar, Seve, Althusser, Bourdieu. İstanbul: Yordam.
Tokman, H. E. (2009). Yaşam tarzı gazeteciliğinin anaakım medyada incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı.
Uca, O. (2010). Refleksif sosyolojide yapı eylem etkileşimine yönelik bir örnek olay araştırması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Mersin: Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı.
Uçar, A. (2007). 1950’ler Türkiyesinde edebiyat dergiciliği, poetikalar ve politikalar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Edebiyatı Bölümü.
Ümit, E. (2006). Kentte suça karışmış çocuklarda toplumsal ortam ve ceza ehliyeti araştırmaları. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı.
Yel, A. M. (2007). Bourdieu ve din alanı: Sermaye, iktidar, modernlik. Ocak ve zanaat içinde. İstanbul: İletişim.
Yılmaz, B. (2010). 1950-1960 döneminde Türkiye’de kadının giyinme davranışının dönüşümü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kurumlar Sosyolojisi Anabilim Dalı.