UZAKTAN ALGILAMA TEKNOLOJİLERİNİN ARKEOLOJİ /MÜZE ALANLARINDA KULLANIMI
Günümüzde uzaktan algılama verileri kamera ve sensörler ile donatılmış uçaklar, insansız hava araçları ve uydular aracılığı ile toplanmaktadır. Uzaktan algılama ile toplanan veriler çok fazla kullanım alanına sahiptir. Ülke kaynaklarının verimli yönetilmesinden, trafik kontrol sistemi gibi birçok kullanım alanı mevcuttur. Uzaktan algılama, coğrafi algılama yöntemleri Türkiye’de bulunan toprak altı tarihi eserlerin envanterinin tam ve eksiksiz olarak çıkarılmasına imkan sağlayacak bir sistemdir.Uzaktan algılama teknolojileri arkeolojik alanların keşfinde de kullanılmaktadır. Bu çalışma uzaktan algılama teknolojileri ve global bilgi sistemlerinin arkeoloji alanında gerekliliğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Hava fotoğrafları uzaktan algılamanın temel unsurlarından biridir Makale uzaktan algılama konusunu açıkladıktan sonra arkeoloji alanında topografik alan, hava fotoğrafları üzerinden yapılan araştırmaları sınıflandırmayı hedeflemektedir. Ayrıca makale sentetik aralık radarı hakkında bilgi vererek, termal infra-red, multi spectral sistem, hava fotoğraflarının uzaktan algılama konusuyla ilgisine değinmekte ve bu alanların arkeoloji dalında kullanımını anlatmaktadır. Global bilgi sistemleri, sobel tekniğinin, coğrafi bilgi sistemlerinin uzaktan algılama gibi yüksek teknolojiye sahip olan sistemlerin arkeolojik alanların tespitinde kullanılabileceğini kanıtlamayı hedeflemektedir. Bu amaçla makalede Erythrai, Keykenes, Sagalassos gibi antik sit alanları örnek verilerek özellikle Sar ve infra-red map gibi haritaların, sobel tekniği tarihi ören yerlerinin tespitinde, antik yolları bulmada önemli teknikler olduğu vurgulanmıştır.
Anahtar Kelimeler:
uzaktan algılama teknolojileri, global bilgi sistemleri, arkeoloji, hava fotoğrafları, termal radar
THE USE OF REMOTE SENSING TECHNOLOGY in ARCHEOLOGY and MUSEUM
This article is about the relationship of remote sensing technology and its global information systems with archeology. Aerial photo is one of the main discourse of remote sensing technology. Today, remote sensors are cameras, planes, tavs, satellites. There are multiple benefits of remote sensing technology, it ranges from management of land's resources to management of traffic. Remote Sensor System, is basically, measuring electromagnetic energy reflected from the objects. Cameras, shortwave radio, spectroradiometers, and human eye are examples to this systems. Light, heat and radio waves are forms of electromagnetic energy. This system helps us get an image of the earth with the reflections of these waves. It is also used to discover archeological areas. The use of this technic increases everyday around the world. This article also aims to inform on synthetic aperture radar, termal infra-red, multi spectral system and remote sensing air photography This article aims to prove that these technologies can be used to discover new archeological areas like Hattusa, Erythrai, Keykenes, Sagalassos using international and Turkish resources. Remote Sensing Technology grows using a variety of different branches professions (archeology, geography, geology and computer sciences) . Remote sensing technology is a great source to use for the undiscovered archeological works in Turkey.
Keywords:
remote sensing technogies global information system, archeology, air photos, teral intrared, senthetic radar,
___
- Atalan Nurdan, Çayırezmez/Pınar Ertepınar Kaymakçı/Geoffrey D. Summers(2008).‘Remote Sensing at Kerkenes:Combining Geoghysical and other Methods’ Kerkenes(de Uzaktan Algılama:Jeofizik ve Diğer Yöntemlerin Birleştirilmesi, Joudram of Earth Sciences Application and Research Centre of Hacettepe University, Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Dergisi) Yerbilimleri, 29 (2),Ankara:87-100.
- Aksoy Yaşar,2001.İzmir İl Kültür Envanteri, İzmir Kültür Müdürlüğü Projeler Dairesi Bşk.Yay.
- Tekinsoy Pelin /Prof.Dr.Ural Dinç, 2001.Üzaktan Algılama Nedir? HKMO Bülteni Şubat, Ankara
- Bank Emin., 2013‘Yönetim Bilişim Sistemlerinde Coğrafi Bilgi Sistemleri Teknolojisinin Önemi’ 30. Ulusal Bilişim Kurultayı, 28-29 KasımJW Marriott Hotel Ankara:23.
- Erbay, Fethiye, 1998. ”Development of The Display Technigues in Museums as a Service Sector’, IRCICA Newsletter, Research Center Islamic History, Architecture, Arts, İstanbul:21.
- Erbay. Mutlu, 2002.Gelişen Teknoloji Karşısında Müzelerin Değişen Konumu, 6.Müzecilik Semineri Bildirileri, Askeri Müze Yay.,2002/09, İstanbul: 27-30.
- Erbay. Mutlu, 2014.Bilişim Teknolojilerinin Müze ve Müze Sergilemelerinde Kullanım Alanları The Utilization Area of Information Technologies on Museums And Exibitions, Boğaziçi Üniversitesi Yönetim Bilişim Sistemleri, 16 -17 Ekim, İstanbul.Erdoğan N.J./A.M.Özer,
- H.Yıldırım,M.E.Özel,S.Gülçur, U.Esin., 1998. ‘Arkeolojik Yapıların Uzaktan Algılama Uydu Verileriyle Araştırılması’, T.C Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, XIII. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, Ankara.
- Demirci Şahinde.,Ahmet Hilmi Balçı., 1998.‘Metaarkeoloji: Arkeometri Arkeoloji İlişkisi Üzerine’ T.V Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, XIII. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, Ankara.
- Devereux B.J,/G.S.Amable./P.Crow,A.D.Cliff; 2005.‘The Potential Of Airborne Lidar For Detection Of Archaeological Features Under Woodland Canopies’ Antiguity vol 79:305,
- L.Loeb,Using, John, 2006.‘Satellite Images to Search for Ancient Settlements’, Harvard Üniversity, Amerika:23.
- Lasaponara, Rosa, Nicola Masini, 2013.’Remote Sensing in Archaelogy :An Overview’ Journal of Aeronautics &Space Technologies Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, Jan, vol 6, issue 1:7-17
- V.De Laet/E.Paulissen/G.Verstraeten, 2009.‘Remote Sensing, GIS En Geo-Archeologisch Onderzoek, Case Studies İn Turkiji’, Egypte en İtalie, Center for Archaeological Sciences, K.U.Leuven Belgium:34.
- Karaarslan S.Vedat ., ‘2009.Bilişim Teknolojileri ve Uzay Arkeolojisi Yakınsaması Bağlamında Uydular ile Uzaktan Algılama ile Buluntu Tespiti’, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Üniversiteler Mah. Dumlupınar Blv. No 1 , Çankaya, Ankara:23.
- Ozan Artun., 2005.Korykos’ta Bulunan Su Kanalı Ve Terasların İncelenmesi Üzerine Bir Çalışma, Çukurova Ünversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Arkeometri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Adana:23.
- Ozulu, İ./Murat Altan Metin., 2007.‘ Hava Fotoğrafları Kullanılarak Arkeolojik Alanların Değişim Analizi Hattusa Örneği’, Anadolu Üniversity, Journal of Sciences &Technology, vol 8, issue 2, Eskişehir:463-473.
- Şekertekin, Ali İhsan., 2013. Uzaktan Algılama Verileri ile Bölgesel Çevre Etkilerinin Belirlenmesi: Zonguldak Örneği, Bülent Ecevit Üniversitesi, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Anabilim Dalında Yüksek Lisans Tezi,Zonguldak:23.
- Waelkens, Marc., 1998.”The Survey Around Sagalossos 1996.” The Survey and Archaeometrical Research at Sagalassos 1996, T.V Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, XIII. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, Ankara:34-35
- (Çevimiçi) www.arkeotekno.com/hbr_74_uydular_ve_arkeoloji.html 23.06.2014
- (Çevimiçi) Haber com; Trakya'dan İstanbul'a 'Bir Başkentin Su Yolları' Koç Üniversitesi 23.06.2014(Çevimiçi) Anadolu Medeniyetleri araştırma merkezi sergisi13.11.2012 (Çevimiçi)paleoberkay.blogspot.com.tr/2011/03/arkeolojide-bölgesel-calsmalar-katlm.html23.06.2014
- (Çevimiçi) www.sagalassos.be/en/node/1308 23.06.2014
- (Çevimiçi)http://news.harvard.edu/gazette/story/2012/03/new-frontier-in-archaeology/23.06.2014
- (Çevimiçi) http://www.haberler.com/trakya-dan-istanbul-a-bir-baskentin-su-4086340-haberi/, 23.06.2014
- ISSN: 1305-7820
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2002
- Yayıncı: Doç. Dr. Necip Şimşek
Sayıdaki Diğer Makaleler
Cem GÜLTUNCA, Abdül Halim ZAİM
Hüseyin Cahit TOSUN, Abdül Halim ZAİM
Bilgi Yönetimi ve Karar Alma İlişkisinin İncelenmesi
UZAKTAN ALGILAMA TEKNOLOJİLERİNİN ARKEOLOJİ /MÜZE ALANLARINDA KULLANIMI
AYDINLATMA KALİTESİNİ BELİRLEYEN PSİKOLOJİK PARAMETRELERİN ÇALIŞMA ALANI ÖRNEĞİNDE İNCELENMESİ