Dahilde İşleme Rejiminin Dış Ticarete Etkisi: Otomotiv ve Beyaz Eşya Sektörü Örneği

Dahilde işleme rejimi her ne kadar ithalatı ve üretimde ithal girdiye olan bağımlılığı artırdığı konusunda eleştirilere uğrasa da yapılan ihracat sayesinde ülkeye döviz girişini sağlamaktadır. Türkiye’de ihracatı teşvik uygulamaları kapsamında yararlanılan ekonomik etkili gümrük rejimlerinden biri olan dahilde işleme rejimi (DİR), 28 milyar $’lık ithalata karşılık 65 milyar $’lık ihracat yapılmasını sağlamaktadır. Dolayısıyla DİR, Türkiye’nin cari açığını olumlu etkilemektedir. Türkiye’nin en önemli şirketler grubundan biri olan Koç Grubu bünyesinde faaliyetlerini sürdüren Ford Otosan ve Arçelik de DİR’den faydalanmaktadır. Bu iki şirket, ihracatlarının neredeyse tamamını DİR kapsamında gerçekleştirmekte ve toplamda Türkiye’ye yaklaşık 8,5 milyar döviz girdisi sağlamaktadır. Bu tutar, Türkiye’den DİR kapsamında yapılan ihracatın yaklaşık %14’ünü karşılamaktadır. Kısacası söz konusu iki şirket, sağladığı istihdamın yanı sıra ülkeye getirdiği dövizle de Türk ekonomisinin yapı taşlarındandır. Çalışmanın amacı Dahilde İşleme Rejiminin otomotiv ve beyaz eşya sektörü ölçütünde örnek öncü firma verileriyle ihracatta yarattığı olumlu etkiyi ortaya koymaktır. Amaca ulaşabilmek için sosyal bilimler analiz teknikleri, gözlem, görüşme, akademik veri analizi, doküman analizi, nitel veri toplama yöntemleri ile saha çalışması desteği kullanılmıştır.

The Effect of Inward Processing Regime on Foreign Trade: The Case of Automotives and White Goods

Although the Inward Processing Regime (IPR) has been criticized for increasing imports and dependence on them in production, it provides foreign exchange inflow to the country thanks to export. IPR, which is one of the most economically effective customs regimes of all export promotion practices in Turkey, ensures $65 billion export for $28 billion import. Thus, IPR affects current deficit positively. Ford Otosan and Arçelik, which operate under the Koç Group, one of the most important conglomerates in Turkey, also use IPR. These two companies carry out almost all their exports within the scope of IPR and provide a total of approx. $8.5 billion foreign currency inflow to Turkey. This amount meets about 14% of exports under IPR. In short, these two companies are constituent factors of the Turkish economy in addition to the employment they provide as well as the foreign currency they bring into the country. The aim of this study is to reveal the positive effect of IPR on export by using exemplary leading company data in the automotive and white goods sectors. Social science analysis techniques, observation, interview, academic data analysis, document analysis, qualitative data collection methods and fieldwork support were used to achieve this aim.

___

  • Arçelik August 2019 Investor Presentation. (2019). http://www.arcelikas.com/UserFiles/file/Ar%C3%A7elik_A%C5%9E_Investor%20Presentation%20July2019(2).pdf (Accessed on 13.10.2019)
  • Başkol, M. O. (2016). Türkiye ihracatının ithalata bağımlığının dahilde işleme rejimi açısından analizi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(2), 1-18.
  • Çak, D., & Çak, M. (2007). Gümrük birliği’nin getirdikleri ve götürdükleri: Dış ticaret vergileri ve ihracat gelirleri analizi. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
  • Duru, S., Konuşkan, D. B., & Parlakay, O. (2017). IPR promotion system in vegetable oil ındustry: A case study of Turkey. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 5(4), 435-440.
  • Eryüzlü, H. (2013). Dahilde işleme rejimi ve cari açık üzerindeki etkileri. İnönü University International Journal of Social Sciances, 1(1), 59-69.
  • Ford Otosan. (2019). https://www.koc.com.tr/tr-tr/faaliyet-alanlari/sektorler/otomotiv/ford-otosan (Accessed on 13.10.2019)Ford Otosan September 2019 Investor Presentation. (2019). https://www.fordotosan.com.tr/doc/qYkzwh7jLN3teJHDF8tJr-JPN_K5n4pwx0MgGcW1cK-BYgpYxxRTpg8Vu3L3LI5XCkDsfiCy5sVY