Yabancı Yatırımlarda Yatırım Sigortasının Önemi

Dünya ekonomisinde 1980 yılından itibaren uygulanan ekonomi politikalarındaki yapısal değişime bağlı olarak, mal ve sermaye hareketlerinde serbestleşme gerçekleşmiştir. Söz konusu serbestleşme hareketleri sonucunda doğrudan yabancı yatırımlar hızla artmıştır. Dünya Yatırım Raporu’na (UNCTAD, 2018) göre, 2016 yılında 1,87 trilyon dolar olan küresel doğrudan yabancı yatırımlar, 2017 yılında yüzde 23 düşüş göstererek 1,43 trilyon dolar olarak geçekleşmiştir. Öte yandan yabancı yatırımcılar, yatırım yaptıkları ülkede ticari ve politik risklerle karşılaşabilmektedir. Yatırımcılarının karşılaşabileceği politik risklerin bertaraf edilmesini teminen geliştirilmiş farklı uygulamalar bulunmaktadır. Uluslararası anlaşmalara dayanan “tahkim mekanizması” ile Dünya Bankası ve İslam İşbirliği Teşkilatı bünyesinde faaliyet gösteren sırasıyla MIGA ve ICIEC gibi kuruluşların sunduğu “yatırım sigortası” bu uygulamaların başında gelmektedir. Bununla birlikte, başta Japonya ve Çin olmak üzere; İsveç, Finlandiya, Belçika gibi yurt dışı yabancı yatırımları yoğun olan ülkelerde mukim “İhracat Destek Kuruluşları” (Export Credit Agencies) tarafından da yatırım sigortası yapılmaktadır. Bahse konu kuruluşlar tarafından yapılan yatırım sigortası ile yabancı yatırımlar, yatırım yaptıkları ülkede karşılaşabilecekleri ve zarar oluşturabilecek politik risklerden korunmaktadır. Bununla birlikte, hali hazırda, yurt dışında yatırım yapan Türk yatırımcılarının karşı karşıya olduğu politik risklerin teminat altına alınmasına yönelik Türkiye’de faaliyet gösteren yatırım sigorta kuruluşu bulunmamakta olup, bu çalışma ile bu alandaki eksikliğin altının çizilmesi amaçlanmaktadır.

The Importance of Investment Insurance on Foreign Direct Investments

Liberation of flows of goods and capital has taken place as a result of structural policy changes in economics, adapted since 1980 in the world economy. As a result of these liberalization movements, foreign direct investments increased rapidly. According to World Investment Report issued by UNCTAD, global FDI has fallen 23 per cent in 2017 to an amount of 1,43 trillion dollars compared to 1,87 trillion dollars in 2016. On the other hand investors who invest in foreign countries face significant commercial and political risks for their investments. There are various instruments developed against the risks that investors face, including international arbitration mechanisms and investment insurances provided by investment guarantee institutions, like MIGA and ICIEC. In addition, overseas investment insurance is carried out by investment guarantee institutions located in countries such as Sweden, Finland and Belgium, mainly in Japan and China whose foreign direct investments are significantly high. With the investment insurance made by the mentioned institutions, foreign investments are protected from the risks they may face in the country where they invest. In the meantime, currently, there is no service provided by investment guarantee institution in Turkey to guarantee the political and commercial risks facing Turkish investors abroad. For this reason, this study aims to underline the need and the deficiency of this area in Turkey.

PDF

___

Arıkan, D., (2006). Türkiye’de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları (1.Basım). İstanbul: Arıkan Basım Yayım.
Cambridge University Press. (2018). Cambridge University Press: http://dictionary.cambridge.org/dictionary/british/trade-off (Erişim Tarihi: 02.11.2018)
Dunning, J., (2008). Multinational Enterprises and the Global Economy. Cheltenham, UK: Edward Elgar Publishing Limited.
ICIEC, The Islamic Corporation for the Insurance of Investment and Export Credit, http://www.iciec.com/ (02.05.2018)
Kotler, P., Armstrong, G., (2013). Principles of Marketing (15th Edition). London: Prentice Hall.
MIGA, Multilateral Investment Guarantee Agency, https://www.miga.org/ (02.05.2018)
OECD (2008). Benchmark Definition of Foreign Direct Investment. In Benchmark Definition of Foreign Direct Investment (p. 17).
Protsenko, A., (2003). Vertical and Horizontal Foreign Direct Investments in Transition Countries. München: Ludwig-Maximilians-Universitat.
Ross, S. A., (2009). Corporate Finance: Core Principles and Applications. New York: McGraw-Hill.
Schulz, H., (2009). Political Institutions and Foreign Direct Investment in Developing Countries: Does the Sector Matter? Social Science Research Network (SSRN), 8.
Seyidoğlu, H., (2009). Uluslararası İktisat: Teori Politika ve Uygulama (17. Baskı). İstanbul: Güzem Can Yayınları.
Shatz, H. J., & Venables, A. J. (2000). The Geopraphy of International Investment. The World Bank Development Research Group: The World Bank Policy Research Working Paper.
TCMB. (2018). Uluslararası Yatırım Pozisyonu. İstanbul: TCMB.
TCMB. (2018). Ödemeler Dengesi İstatistikleri. İstanbul: TCMB
UNCTAD. (1998). World Investment Report 1998 Trends and Determinants. New York and Geneva: UNITED NATIONS PUBLICATION.
UNCTAD. (2018). World Investment Report 2018. New York and Geneva: UNITED NATIONS PUBLICATION.