Türkiye’de Bölgelerarası Sektörel Verimliliğin Analizi

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de sektörel verimliliğin bölgeler arası analizinin gerçekleştirilmesidir. Analizde kullanılan sektörel istihdam ve üretim verileri düzey 2’ye göre 2014 yılı için 26 bölgede TUİK raporlarından derlenmiştir. Üç aşamalı istatistik yöntemler kullanılmıştır: İlk aşamada Atkinson bölgesel eşitsizlik endeksi yöntemi, ikinci aşamada lokasyon katsayısı yöntemi ve son aşamada da Pearson- Spearman-Kendall korelasyon katsayıları analizleridir. Atkinson bölgesel eşitsizlik endekslerine göre, 26 bölge arasında sektörel istihdamın sektörel üretime göre en dengesiz dağılarak en fazla sosyal refah kaybına yol açtığı sektör tarım sektörü olarak tespit edilmiştir. Sosyal refah kaybı tarımda %19,7 iken sanayi sektöründe %5 ve hizmetler sektöründe 6,6’dır. Bunun diğer anlamıysa sektörel verimlilikte bölgelerarası eşitsizlik en fazla tarımdadır. İkinci aşamada istihdamın ve üretimin sektörlere göre bölgesel uzmanlaşması analiz edilmiştir. Analizde tarım çalışanlarında 15 bölgede, sanayi çalışanlarında 4 bölgede görülmüşken hizmetler sektöründe çalışanlarda hiçbir bölgede bölgede uzmanlaşma görülmemiştir. Sektörel üretime göreyse tarım üretiminde 18 bölgede, sanayi üretiminde 4 bölgede görülmüşken hizmetler sektöründe üretimde hiçbir bölgede uzmanlaşma görülmemiştir. Üçüncü ve son aşamada gerçekleştirilen korelayon analizlerindeyse elde edilen bulgulara göre: Sektörel istihdam ve üretime göre bölgesel uzmanlık katsayıları (LQ) arasında korelasyon oranları en yüksek %80 ile sanayi sektöründe gerçekleşmiştir. Bu oranlar hizmetler sektöründe %41,4; tarım sektöründeyse %-44,6’dır. Her üç analiz bulguları, bölgelerarası en dengesiz verimliliğin tarım sektöründe gerçekleştiğini göstermektedir. Verimlilik farklılıklarında, kısmen geçimlik ekonominin varlığı, bölgelere göre tarım ürün çeşitliliği, makineleşme farklılığı ve arazi verimindeki farklılığın etkileri olarak görülebilir. Sanayi sektöründe ise istihdam edilenlerin verimlilikleri, diğer sektörlerle karşılaştırılamayacak kadar yüksek düzeydedir. Bunda sanayi sektöründe sermaye kullanımının genel olarak bölgelerarasında dengeli oluşunun etkili olduğu savunulabilir.

The Analysis of Interregional Sectoral Productivity in Turkey

The purpose of this work is the realization of interregional analysis of sectoral productivity in Turkey. In the analysis, sectoral employment and production data in 26 regions for 2014 according to level 2 were compiled from TUIK reports. Three-step statistical methods were used: the Atkinson regional inequality index method in the first stage, the location coefficient method in the second stage and the Pearson-Spearman- Kendall correlation coefficients analysis in the last stage. According to the Atkinson regional inequality indices, the sector which has caused the most uneven distribution of sectoral employment among the 26 regions and caused the greatest loss of social welfare has been determined as the agricultural sector. Social welfare loss is 19.7% in agriculture, 5% in industry and 6.6% in services sector. In other words, the regional inequality in sectoral productivity is mostly in agriculture. In the second phase, regional specialization of employment and production by sector was analyzed. In the analysis, specialization has been determined in 15 regions in agricultural workers, 4 regions in industrial workers but any regions in services sector. According to sectoral production, specialization has been observed in 18 regions in agriculture, 4 regions in industrial production, but any regions in services sector. According to findings from correlation analyzes carried out in the third and last stage: Correlation rates between regional specialization coefficients (LQ) according to sectoral employment and production are highest in the industrial sector with 80%. These ratios are 41.4% in services sector; from the agricultural sector is -44.6%. All three analytical findings show that the most uneven regional productivity is in the agricultural sector. Agricultural product variety according to regions, partially subsistence economy, mechanization difference and differences in land efficiency can be considered as the effects of the productivity differences. In the industrial sector, the productivity of the employed is so high that it can not be compared with other sectors. In this it can be argued that the use of capital in the industrial sector is generally balanced among the regions.

PDF

___

Altınkurt, Y., Yılmaz, K., (2014). “Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği İle İş Doyumları Arasındaki İlişki”, Sakarya Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt. 4, Sayı: 2, 57-71.
Andresen, M. A., (2007). “Location Quotients, Ambient Populations, and the Spatial Analysis of Crime in Vancouver, Canada”, Environment and Planning A, Vol. 39, No. 10, 2423-2444.
Andresen, M. A., (2009a). “Regionalizing Global Trade Patterns, 1981–200: Application of a New Method”, The Canadian Geographer, Vol. 53, No. 1, 24- 44.
Andresen, M. A., (2009b). “Trade specialisation and Reciprocal Trading Relationships in Canada and the United States, 1989 and 2001”, Annals of the Association of American Geographers, Vol. 99, No. 1, 163-183.
Andresen, M. A., Wuschke, K., Kinney, J. B., Brantingham, P. J., Brantingham, P. L. (2009). “Cartograms, Crime, and Location Quotients”, Crime Patterns and Analysis, Vol. 2, No. 1, 31-46.
Aslan, A., Aslan, M., Soysal, A., Akpınar, İ. N., (2015). “Pediatrik Yaş Grubunda Akciğer Grafisi Bulguları”, Kocatepe Tıp Dergisi, Cilt. 15, Sayı: 1, 32-40.
Atems, B., Shand, G., (2018). “An Empirical Analysis of the Relationship Between Entrepreneurship and Income Inequality”, Small Business Economics, Vol. 50, No. 2, 1-18.
Bergman, E. M., & Feser, E. J., (1999). Industrial and Regional Clusters Concepts and Comparative Applications, Regional Research Institute, West Virginia University.Morgantown, W, Va.
Beşoluk, Ş., & Önder, İ., (2010). “Öğretmen Adaylarının Öğrenme Yaklaşımları, Öğrenme Stilleri ve Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin İncelenmesi”, İlköğretim Online, Cilt. 9, Sayı: 2, 679-693
Blinova, T., (1999), "Regional Cohesion and Competitiveness in 21st Century Europe", 39th Congress of the European Regional Science Association: August 23 - 27, 1999, Dublin, Ireland
Boylan, T. A., (1980). “Changes in the Locational Structure of the Food Industries in the Republic of Ireland: Further Evidence. Irish”, Journal of Agricultural Economics and Rural Sociology, Vol. 8, No. 1, 97-116.
Brantingham, P. L., Brantingham, P. J., (1998). “Mapping Crime for Analytic Purposes: Location Quotients, Counts and Rates”, Crime Mapping and Crime Prevention, Vol. 8, 263-288.
Braun, D., (1988). “Multiple Measurements of US Income Inequality”, The review of Economics and Statistics, 398-405.
Brown, L. A., Chung, S. Y., (2006). “Spatial Segregation, Segregation Indices and the Geographical Perspective”, Population, Space and Place, Vol. 12, No. 2, 125- 143.
Champion, R., Wein A., (2008), Shake Out Scenario Appendix I: Characterizing a Regional Economy – Bureau of Labor Statistics Location Quotients for Industrial Sectors in Southern California, Appendix I in The Shake Out Scenario, Effects of a Potential M7.8 Earthquake on the San Andreas Fault in Southern California: U.S. Geological Survey Open-File Report 2008-1150I, and California Geological Survey Preliminary Report 25I, 16
Cortese, C. F., Leftwich, J. E., (1975). “A Technique for Measuring the Effect of Economic Base on Opportunity for Blacks”, Demography, Vol. 12, No. 2, 325- 329.
Crawley, A., Beynon, M., Munday, M., (2013). “Making Location Quotients more Relevant as a Policy aid in Regional Spatial Analysis”, Urban Studies, Vol. 50, No. 9, 1854-1869.
Çamlıca, Z., Akar, G. S., Şenkayas, H., (2016). “TR32 Bölgesinin Lojistik Açıdan Analizi”, Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, Cilt. 1 Sayı: 2, 73-88.
Çiftçi, M. (2015b)., "Büyüme Kutupları Yaklaşımıyla Kazakistan’da 2003-10 Arası Bölgelerarası Büyüme", Avrasya Çalışmaları, Cilt. 1, Sayı: 2, 29-47.
Çiftçi, M., (2015a)., “Rusya'da Üretimin Bölgeler Arası Dengesizliğinden Kaynaklanan Sosyal Refah Kaybı”, Avrasya Çalışmaları Dergisi, Cilt. 1, Sayı: 1, 20-40.
Değirmen, S., Koçak, G. N., Aktaş, E., Doğrul, Ü., Arıcıoğlu, E., (2016), RIS Mersin+İhtiyaç Analiz Raporu, Çukurova Kalkınma Ajansı, Mersin.
Dinçer, İ., (2007). “Sektörel Yığılmalari Kullanarak Yerel Potansiyeli Tanımlamak Ve Kırsal Kalkınma”, MEGARON/Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi E-Dergisi, Cilt. 2, Sayı: 3, 167-175.
Du, G., Sun, C., Fang, Z., (2015). "Evaluating the Atkinson Index of Household Energy Consumption in China", Renewable and Sustainable Energy Reviews, Vol. 51, 1080-1087.
Fields, G. S., (1979), “Decomposing LDC Inequality”, Oxford Economic Papers, Vol. 31, No. 3, 437-459.
Figueiredo, O., Guimaraes, P., Woodward, D., (2009). “Localization Economies and Establishment Size: Was Marshall Right After All?”, Journal of Economic Geography, Vol. 9, No. 6, 853-868.
Franco, S., Murciego, A., Wilson, J. R., (2014). Methodology and findings report for correlation analysis between cluster strength and competitiveness indicators. European Cluster Observatory Report, European Commision.
Frank, M. W., (2009). Inequality and Growth in the United States: Evidence from a New State?Level Panel of Income Inequality Measures”, Economic Inquiry, Vol. 47, No. 1, 55-68.
Frank, M. W., (2009). Inequality and Growth in the United States: Evidence from a New State?level Panel of Income Inequality Measures. Economic Inquiry, Vol. 47, No. 1, 55-68.
García, I. ve Molina, J. A., (2001). “The Effects of Region on the Welfare and Monetary Income of Spanish Families”, Urban Studies, Vol. 38, No. 13, 2415-2424.
Groff, E., (2011). “Exploring ‘Near’: Characterizing the Spatial Extent of Drinking Place Influence on Crime”, Australian & New Zealand Journal of Criminology, Vol. 44, No. 2, 156-179.
Güney Marmara Kalkınma Ajansı, (2017), TR22 (Balıkesir, Çanakkale) Güney Marmara Bölgesi İmalat Sanayi Stratejisi ve Eylem Planı, Çanakkale.
Harvey, J., (2005). “A Note on the ‘natural Rate of Subjective Inequality’ Hypothesis and the Approximate Relationship between the Gini Coefficient and the Atkinson index”, Journal of Public Economics, Vol. 89, 1021– 1025.
Hildebrand, G. H., & Mace, A. (1950). “The Employment Multiplier in an Expanding Industrial Market: Los Angeles County, 1940-47”, The Review of Economics and Statistics, Vol. 32, No. 3, 241-249.
İskenderoğlu, Ö., Gülseren, M. C., (2017), “Bölgesel Kalkınmada Etkili Faktörlerin Yoğunlaşma Katsayısı İle İncelenmesi: Niğde İli Örneği”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, Cilt. 7, Sayı: 2, 18-34.
Joan T., Boix, R. (2005), Networks of Cities and Growth in Regional Urban Systems, VIII Encuentro de Economía Aplicada. Murcia 16 a 18 de junio de 2005 Knowledge,
Jordá, V., Sarabia, J. M., (2015). International Convergence in Well-being Indicators”, Social Indicators Research, Vol. 120, No. 1, 1-27.
Karakayacı, Ö., Dinçer, İ., (2012). “Sanayi Kümelerinde Firma Özellikleri, Bilgi Ağları ve Yenilikçilik”, Sigma, Sayı: 4, 22-36.
Kortus, B., (1969). “Some Selected Problems of the Development and Structure of Cracow Industry”, Geographia Polonica, Vol. 16, 41-49.
Lakner, C., Milanovic, B., (2016). “Global Income Distribution: From the Fall of The Berlin Wall To The Great Recession”, The World Bank Economic Review, Vol. 30, No. 2, 203-232.
Lazzeretti, L., Capone, F., Seçilmiş, İ. E., (2014). “Türkiye’de Yaratıcı ve Kültürel Sektörlerin Yapısı”, Maliye Dergisi, Cilt. 166, Sayı: 1, 195-220.
Li, R., (2015). “National and Regional Socio?Economic Dependence on the Fishery Sector in Mainland China”, Fisheries Management and Ecology, Vol. 22, No. 1, 33-44.
Limanlı, Ö. G. Ö., Yamak, R., (2014), “Türkiye’de Hanehalkı Gelirinin Mikroekonomik Belirleyicileri”, s. 55-66, 1. Karadeniz ve Balkan Ekonomik ve Politik Araştırmalar Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Zonguldak.
Malmberg, A. Maskell, P., (2002) “The Elusive Concept of Localization Economies: Towards a Knowledge-Based Theory of Spatial Clustering”, Environment and Planning A, Vol. 34, No. 3, 429-449.
Mans, P., Alkemade, F., van der Valk, T., Hekkert, M. P., (2008). “Is Cluster Policy Useful for the Energy Sector? Assessing Self-Declared Hydrogen Clusters in the Netherlands”, Energy Policy, Vol. 36, No. 4, 1375-1385.
McCord, E. S., Ratcliffe, J. H., (2009). “Intensity Value Analysis and the Criminogenic Effects of Land Use Features on Local Crime Patterns” Crime Patterns and Analysis, Vol. 2, No. 1, 17-30.
Miller, M. M., Gibson, L. J., Wright, N. G., (1991). “Location Quotient: A Basic Tool for Economic Development Analysis”, Economic Development Review, Vol. 9, No. 2, 65-68.
Monticone, M., Baiardi, P., Ferrari, S., Foti, C., Mugnai, R., Pillastrini, P., Vanti, C., (2012). “Development of the Italian Version of the Pain Catastrophising Scale (PCS-I): Cross-Cultural Adaptation, Factor Analysis, Reliability, Validity and Sensitivity to Change”, Quality of Life Research, Vol. 21, No. 6, 1045-1050.
Mukaka, M. M., (2012).” A Guide to Appropriate Use of Correlation Coefficient in Medical Research”, Malawi Medical Journal, Vol. 24, No. 3, 69-71.
Owusu, G., Agyei-Mensah, S., (2011). “A Comparative Study of Ethnic Residential Segregation in Ghana’s Two Largest Cities, Accra and Kumasi”, Population and Environment, Vol. 32, No. 4, 332-352.
Öztürk, L., (2005). “Bölgelerarası Gelir Eşitsizliği: İstatistikî Bölge Birimleri Sınıflandırması’na (İBBS) Göre Eşitsizlik İndeksleri İle Bir Analiz, 1965– 2001”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 10: 95–110.
Purohit, V. K., (1975). “Industrial Structure of Rajasthan with Special Reference to the Cement Industry”, Indian Journal of Industrial Relations, Vol. 10, No. 4, 561- 574.
Ravallion, M., (2017). Inequality and Globalization: A Review Essay. Journal of Economic Literature, Working Paper Series ECINEQ 2017 - 435 April 2017. Robinson, R., O'Sullivan, T., Le Grand, J., (1985). “Inequality and Housing”, Urban Studies, Vol. 22, No. 3, 249-256.
Salas, R., (1997). “Welfare-Consistent Inequality Indices in Changing Populations: The Marginal Population Replication Axiom A Note”, Journal of Public Economics, Vol. 67, 145–150.
Sandal, E. K., Şen, Ö., (2016). “The Agglomerated Industrial Sectors in Gaziantep and These Sector's Distribution in Turkey”, Electronic Turkish Studies, Cilt. 11, Sayı: 8, 313-334.
Saylı, H., Tüfekçi, A., (2008). “Başarılı Bir Örgütsel Değişimin Gerçekleştirilmesinde Dönüştürücü Liderliğin Rolü”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 30, 193-210.
Seçilmis, I. E., (2015). “Türkiye'de Yaratıcı Endüstrilerin Kümelenmesi” Ege Akademik Bakış, Cilt. 15, Sayı: 1, 9-18.
Seçkin, E., (2015). “Perakende Sektöründeki Yapısal Dönüşümün Bursa'daki Üretim Piyasası ile Tüketim Piyasasına Yansıması”, MEGARON/Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi E-Dergisi, Cilt. 10, Sayı:1, 70-79.
Sezer, A., Kadıoğlu, H., (2014). “Yetişkin Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği’nin Geliştirilmesi” Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences, Cilt. 17, Sayı: 3, 165-170.
Soelistijo, U. W., Widayati, S., Hamad, M., (2015). “Analysis of Industrial Minerals Mining Sector in the Effort of Supporting the Economic Development of West Java Province, Indonesia”, American Journal of Earth Sciences, Vol. 2, No. 5, 123-133.
Sun, C., Zhang, Y., Peng, S., Zhang, W., (2015). “The Inequalities of Public Utility Products in China: From the Perspective of the Atkinson Index”, Renewable and Sustainable Energy Reviews, Vol. 51, 751-760.
Sungur, O., (2015). “TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) Bölgesinde Sektörel Yoğunlaşmanın ve Yoğunlaşma Dinamiklerinin Analizi”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Cilt. 13, Sayı: 3, 316-341.
Széles, I., Zsarnóczai, S. J., Guth, L., (2010). “Possibilities to Measure Regional Inequalities in Hungary. In Economic Science for Rural Development Conference Proceedings (No. 23).
Şahin, M. T., Türkoğlu, T., (2017) “Türkiye’de Mobilya İmalat Sanayinin Mekansal Kümelenme Örüntüsü: 2003-2014 Yılı Karşılaştırmalı Lokasyon Katsayısı Analizi”, s. 428-436, Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları, Edt. B. Ayhan, M. Ay, S. Avşaroğlu, Ş. Akpınar, Çizgi Kitabevi, İstanbul.
TC Ekonomi Bakanlığı İhracat Müdürlüğü, (2013), Kümelerin Tanımlanması ve Önceliklendirilmesi Klavuzu, Ankara.
Toussaint-Comeau, M., S LW R., (2004). "The relationship between Hispanic residential location and homeownership." Economic Perspectives-Federal Reserve Bank of Chicago, Vol. 28, No. 3, 2-12.
Türkoğlu, N., Şensoy, S., Aydın, O., (2016). “Türkiye’de İklim Değişikliğinin Elma, Kiraz ve Buğdayın Fenolojik Dönemlerine Etkileri”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt. 13, Sayı: 1, 1036-1057.
Virtanen, J., Ahvonen, A., Honkanen, A., (2001). “Regional Socio-Economic Importance of Fisheries in Finland”, Fisheries Management and Ecology, Vol. 8, No. 4-5, 393-403.
Volscho, T. W., Fullerton, A. S., (2005). “Metropolitan Earnings Inequality: Union and Government-Sector Employment Effects”, Social Science Quarterly, Vol. 86, No. 1, 1324-1337.
Winsberg, M. D., (1979). “Housing Segregation of a Predominantly Middle Class Population: Residential Patterns Developed by the Cuban Immigration Into Miami, 1950-74”, American Journal of Economics and Sociology, Vol. 38, No. 4, 403-418.
Woźniak, D., (2015). “Specialisations and Competitive Advantages of Polish Regions, Analysis in Years 2005–2012”, Studia Regionalia, Vol. 41, 69-84.
Yakar, M., (2015). “Türkiye'nin İç Göç Paterni: Kim Nerede İkamet Ediyor? Nereye Kayıtlı?”, Ege Coğrafya Dergisi, Cilt, 24, No. 1, 15-38.
Yardımcı, A., (2014). “Kapasite Raporlarına Göre Ankara Sanayisinin Kümelenme Eğilimleri”, Ekonomik Yaklaşım, Cilt. 25, No. 92, 55-67.
Yuanyuan, C., Bingliang, S., (2017). “Logistics Agglomeration and Its Impacts in China”, Transportation Research Procedia, Vol. 25, 3875-3885.