Tarımsal Faaliyetler Standardı: TMS-41 Çerçevesinde Su Ürünlerinin Muhasebeleştirilmesi1

Günümüzde sürekli olarak değişim ve gelişim gösteren zorlu piyasa şartlarında işletme yöneticilerinin verecekleri rasyonel kararlarda daha dikkateli olması ve planlı hareket etmesi gerekmektedir. Rasyonel kararların verilmesi ise zamanında gerçek ve yararlı bilgilerin varlığı ile mümkündür. Bu nedenle, bütün işletmelerde olduğu gibi tarım işletmelerinde de oluşturulacak muhasebe bilgi sisteminin işletmenin geleceği açısından ayrı bir önemi bulunmaktadır. Bu çalışmada, 2012 ve 2014 yıllarında yapılan değişiklikler de dikkate alınarak TMS-41’in gelişim süreci, amacı ve kapsamı hakkında öz bilgilere yer verilmiştir. Canlı varlıklar ile tarımsal ürünlerin muhasebeleştirilme süreci, su ürünleri perspektifinde verilen örnekler ile açıklanmıştır. Daha sonra balık üretim işletmelerinde gerçekleştirilen tarımsal faaliyetlere ilişkin devlet teşvikleri ile bu teşviklerin muhasebeleştirilme işlemleri açıklanmıştır. Bu çalışmanın temel amacı hem işletme sayısı hem üretim hacmi hem de yarattığı katma değer giderek artan su ürünleri sektöründeki işletmelerin tarımsal faaliyetleri ile ilgili karşı karşıya kaldığı temel finansal işlemlere ilişkin muhasebe kayıtlarının TMS-41 çerçevesinde tek düze bir şekilde muhasebeleştirilmesi sağlamak ve TMS-41’in daha kolay anlaşılabilmesine destek olmaktır. Bununla birlikte çalışmada verilen örneklerde bazı hesap isimleri önerilmiştir. Yeni oluşturulacak hesap planında bu hesapların da yer alabilmesi, tarım sektörü içerisinde yer alan su ürünleri üreten işletmelerin daha anlamlı ve yararlı finansal bilgilere sahip olabileceğini göstermektedir.

Accounting of Fishery Products within the Framework of Agricultural Practice Standard: TAS-41

In today’s constantly changing and developing market demand conditions, it is necessary for business managers to be more careful in making rational decisions and act in a planned schedule. Rational decisions are only made possible by the presence of real and useful information provided in time. Therefore, as in all enterprises, accounting information system to be formed has special importance for the future of agricultural enterprises. In this study, upon taking the changes made in 2012 and 2014 into account, self-knowledge about the development process, purpose and scope of TAS-41 is presented. The process of accounting for biological assets and agricultural products is explained along with the examples given in the perspective of fisheries. Then, government incentives related to agricultural practices in fishery production enterprises and accounting procedures of those incentives are explained. The main objective of this study is to ensure the uniform accounting of the accounting records related to the basic financial transactions faced by an increasing number of fishery production enterprises within the framework of the TAS-41 with a better understanding of the TAS-41. However, some account names are suggested in the examples given in the study. The fact that these accounts can be included in the new account plan shows that the fisheries enterprises in the agricultural sector can have more meaningful and useful financial information.

PDF

___

Ağca, A. ve Aktaş, R., (2007), “Uluslararası muhasebe/finansal raporlama standartları İMKB’de yer alan firmaların finansal tablolarını nasıl etkiledi?”,Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Dergisi, Ağustos, Sayı:18, s. 2.
Akdoğan, N. ve Sevilengül, O., (2007), Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulaması, İSMMMO Yayınları, Yayın No:83, s.884.
Akdoğan, N., Aktaş, R., Deran, A., Erhan D. U. ve Acar, V., (2011), Sektörel Muhasebe, Gazi Kitabevi, s.562.
Argiles, J. M. and Slof, E. J., (2001), “New opportunities for farm accounting”, The European Accounting Review, 10: 2, p.371.
Arzova, B. ve Poroy Arsoy, A., (2006), “tarımsal faaliyetler çerçevesinde canlı varlıkların muhasebeleştirilmesi ve finansal tablolarda sunuluşu”, Vergi Dünyası Dergisi, Yıl: 25, Sayı: 300: s. 135-138.
Feleaga, L., Feleaga, N. and Raileanu, V., (2012), “theoratical considerations about implementation of IAS 41 in Romania, Theoretical and Applied Economics, Volume XIX, No:2(567), p.34.
Herbohn, K. and Herbohn, J., (2006), “international accounting standard (IAS 41): what are the implications for reporting forest assets?, Small-Scale Forest Economics, Management and Policy, 5(2), p.178.
http://www.iasplus.com/en/standards/standards/standard40/(Erişim Tarihi: 26.11.2018.
https://www.esnafkefalet.net/alabalik-uretimine-devlet-destegi/(Erişim Tarihi: 26.11.2018).
Örten, R., Kaval, H., ve Karapınar, A.,(2012), Türkiye Muhasebe- Finansal Raporlama Standartları Uygulama ve Yorumları, Gazi Kitabevi, Ankara.
Özbirecikli, M., Şen, İ. K., Tüm, K.,(2017), Uygulamaya Dönük Örnekli Açıklamalarla BOBİ FRS, Detay Yayıncılık, Ankara.
Özerhan, Y. ve Yanık S.,(2015), Açıklamalı ve Örnek Uygulamalı Türkiye Muhasebe Standartları Türkiye Finansal Raporlama Standartları, TÜRMOB Yayınları, Ankara.
Özkan, A. ve Aksoylu, S., (2012), “TFRS’ye göre tarım sektöründe gerçek değer muhasebesi (TMS-41): hayvancılık örneği I-II”, E-Yaklaşım Dergisi, Haziran-Temmuz, s.132-136.
Sermaye Piyasası Kurulu: Gayri Menkul Sermaye Şirketleri TanıtımRehberi,http://www.spk.gov.tr/indexpage.aspx?action=showpage&pageid=359&submenuheader=null,(Erişim Tarihi: 05.06.2012).
Tokay, S. H. ve Deran, A., (2006), “tarımsal faaliyetlerin muhasebeleştirilmesinde Türk Vergi Mevzuatı ile Sermaye Piyasası Kurulu tarafından getirilen düzenlemelerin karşılaştırılması I”, Ankara, Yaklaşım Dergisi, Sayı: 157, s.2.
Tuğay, O., (2013), Türkiye Muhasebe Standardı 41’e göre canlı varlıkların gerçeğe uygun değerinin tespiti ve muhasebeleştirilmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 5 Sayı: 8, Bahar, s.151.
Türkiye Muhasebe Standardı-20.
Türkiye Muhasebe Standardı-41.
Ulusan, H., (2008), “Türk muhasebe hukuku çerçevesinde devlet teşviklerinin muhasebeleştirilmesi ve raporlanması”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Erzurum, Cilt: 22, Sayı:2, s.416.
Yılmaz, E., (2014), “Türkiye muhasebe standartları kapsamında tarımsal devlet teşviklerinin muhasebeleştirilmesi”, MÖDAV Yayınları, 2, s.67-68.