Psikolojik Şiddetin Tükenmişlik Üzerindeki Etkisinde İş Stresinin Aracılık Rolü: Ankara İlindeki Sosyal Güvenlik Kurumuna Bağlı Çalışanlar Üzerinde Bir Analiz

Bu çalışmada, işgörenlerin işyerlerinde karşılaştıkları Psikolojik Şiddet (PŞ)'in Tükenmişlik (TÜ) üzerindeki etkisinde İş Stresi (İS)'nin aracılık rolünün ölçülmesi amaçlanmıştır. Araştırma verileri Ankara'daki kamu ve özel kurumlarında çalışan 826 işgörenden elde edilmiştir. Araştırmada; Leymann (1996)'nın hazırladığı PŞ ölçeği, Maslach (1981)'ın hazırladığı TÜ ölçeği ve Haynes (1996)'ın hazırladığı İS ölçeğinden yararlanılmıştır. Veriler SPSS 13 yazılımıyla One-Way Anova, Korelasyon, Regresyon ve Çoklu Regresyon analiz yöntemleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırma bulgularına göre; PŞ'nin İS düzeyleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu, İS düzeyi arttığında da TÜ sendromunun oluştuğu görülmektedir. Yapılan bu araştırmada, PŞ'nin TÜ üzerindeki etkisinde İS'nin aracılık rolünde anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Diğer yandan demografik değişkenler açısından hem PŞ düzeylerinde, hem İS düzeylerinde hem de TÜ düzeylerinde anlamlı farklılaşmalara rastlanmıştır.

The Mediating Role of Job Stress on The Effect of Mobbing on Burnout: An Analysis of Social Security Organization Employees in The District of Ankara

In this study, due to the influence of Mobbing (MO) on Burnout (BU), the mediating role of Job Stress (JS) on employees is examined. Hence, 826 employees of public and private institutions in Ankara were included in the sample. The data obtained by a questionnaire that prepared by Leymann (1996)'s MO scale, and Maslach (1981)'s BU scale and Haynes (1996)'s JS scale. Data was evaluated by using One-Way ANOVA, correlation, regression, and multiple regression SPSS. As can be seen from the results of research, applied and perceived MO has a significant impact on employees' JS's levels and becomes effective in the creation of JS. On the other hand, BU syndrome were seen as a consequence of the resulting JS. These conditions affect each other and existence of one within the organizational structure, results in the emergence of the other two. Therefore, management of organization, all levels of managers, and employees as individuals should be aware of these psychological states and conduct studies aimed for its prevention.In this research, meaningful relationships have been identified in the mediating role of JS at the impact of MO on BU. On the other hand in terms of demographic variables, significant variations were found in the levels of MO, BU, and JS.

PDF

___

Adams, A. (1992). Bullying at Work How to Confront and Overcome It. London.
Aktaş, A.M., (2001). "Bir kamu kuruluşu üst düzey yöneticilerinin iş stresi ve kişilik özellikleri", Ankara Üni. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 56 (4): 25-42.
Altun, S.A., (2001). Örgüt Sağlığı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara,
Altunışık R., Coşkun R., Bayraktaroğlu S., Yıldırım E., (2012) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, Geliştirilmiş 7. Baskı, Sakarya Üni.İşl.Fak.
Ançel G., Yuva E., Öztuna D.G., (2012). "Eş-bağımlılık ve işyerinde mobing arasındaki ilişki", Anatolian Journal Of Psychiatry, 13: 104-109.
Ardıç, K., Polatçı, S., (2008). "Tükenmişlik sendromu akademisyenler üzerinden bir uygulama", Gazi Üni. İktisadi ve İİBF Dergisi 10(2): 69-96.
Arı S.G., Bal, Ç.E., (2008). "Tükemişlik kavramı: birey ve örgütler açısından önemi", Celal Bayar Üni. İİBF Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 5(1): 131-148
Ashforth, B.E., and Lee, R.T. (1997). "Burnout as a process: commentary on cordes, dougherty and blum". Journal of Organizational Behavior, 18: 703-708
Avşaroğlu, S., Deniz, M.E., Kahraman, A., (2005). "Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi", Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14: 115-129
Ay, M., Avşaroğlu, S., (2010) "Muhasebe çalısanlarının mesleki tükenmislik, iş doyumu ve yaşam doyumlarının incelenmesi", Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1):1170-1189, Erişim: http://www.insanbilimleri.com
Aydın, İ.P., (2002). İş Yaşamında Stres, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
Aydın, Ş., (2004). "Örgütsel Stres Yönetimi", Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3): 49-74.
Aydın, Ş., Özkul, E., (2007). "İşyerinde yaşanan psikolojik şiddet yapısı ve boyutları: 4- 5 yıldızlı otel işletmeleri örneği", Anadolu Üni. Sos.Bil.D., 7(2):169-186.
Bahçe, Ç. (2007). Mobbing Oluşumunda Örgüt Kültürünün Rolü:Bir Örnek Uygulama, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üni., Sos.Bi.lEns., Ankara.
Balcı, A., (1993). "Üniversite öğretim elemanlarının iş stresi ölçeği", Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 26(1):315-334.
Baron, R. M., ve Kenny, D. A. (1986). "The moderator mediator variable distinction in social psychological research: conceptual, strategic, and statistical considerations", Journal of Personality and Social Psychology, 51:1173-1182.
Baltas, Z., Baltas, A., (1998), Stres ve Başa Çıkma Yolları, Remzi Yay. İstanbul.
Beehr, T., (1995). Psychologocigal Stress in The Workplace, Routledge, USA.
Bezci, Ş., (2010). Taekwondo Antrenörlerinin Stresle Başa Çıkma ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bil.Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı.
Bolat, O.İ., (2011). "Öz yeterlilik ve tükenmişlik ilişkisi: lider-üye etkileşiminin aracılık etkisi", Ege Akademik Bakış, 11(2):255-266.
Budak, G., Sürgevil, O., (2005). "Tükenmişlik ve tükenmişliği etkileyen örgütsel faktörlerin analizine ilişkin akademik personel üzerine bir uygulama", D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, 20(2):95-108.
Brown, M.K., 1991. "Role-nurse, researcher, educator, counselor - which of these roles should be the focus for the nurse educator", The Canadian Nurse January, 31-37.
Can, H., (1999). Yönetim ve Organizasyon, Siyasal Kitabevi, Ankara.
Celep, C., Konaklı, T., (2013). "Mobbing experiences of instructors: causes, results, and solution suggestions", Edu. Sciences:Theory&Practice-13(1):193-199.
Cemaloğlu, N., (2007). "Örgütlerin Kaçınılmaz Sorunu: Yıldırma", Bilig Dergisi, 42:111-126.
Connon, J.C. (1994). Issues in Sampling and Sample Desing - A Managerial Perspective Travel, Tourism and Hospitality Research: Ahandbook For Manager and Researcher, 131-143, New York.
Cordes, C. L. ve Dougherty, T. W. (1993). "a review and an integration of research on job burnout", The Academy of Management Review, 18(4):621-656.
Çakır, İ., (2006). "Polislerin İş Stresi ve Bazı Degişkenlere Göre Stresle Basa ÇıkmaTarzlarının Karşılaştırılması", Çukurova Üniveristesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana.
Çam, O., (1991). "Investigation of the burnout syndrome in nurses", Ege University, The Institute of Health Sciences, İzmir.
Çam, O., (2001). "The burnout in nursing academicians in Turkey", International Journal of Nursing Studies, 38:201-207.
Çobanoğlu, Ş., (2005). Mobbing ve Başa Çıkma Yöntemleri, Timaş Yay. İstanbul.
Dikmetaş, E, Top M., Ergin, G., (2011). "Asistan hekimlerin tükenmişlik ve mobing düzeylerinin incelenmesi", Türk Psikiyatri Dergisi, 22:1-15.
Durna, U., (2004). "Stres, A ve B tipi kişilik yapısı ve bunlar arasındaki ilişki üzerine bir araştırma", Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 11(1):191-206.
Edelwich, J. ve Brodsky, A. (1980). Burn-Out: Stages of Disillusionment in the Helping Professions. Human Sciences Press, NY
Ekiz, V., (2010). İşletmelerde Yaşanan Psikolojik Şiddet Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Erdoğan, İ., (1996). Örgütsel Davranış, Acıol Basım Yayın, İstanbul.
Eren, E., (1998). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, Beta B.Y.D. İstanbul.
Ergin, C., (1992). "Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve maslach tükenmişlik ölçeği"nin uyarlanması", 7. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, s.143- 154.
Erkutlu, H. V., Chafra, J. (2006). "Relationship between leadership power base and job stress of subordinates: example from boutique hotels", Management Research News, 29(5):285-297.
Ertekin, Y. (1993). Stres ve Yönetim. Ankara: TODAİE.
Fettahlıoğlu, O., (2008). "Örgütlerde Psikolojik Şiddet: Üniversitelerde Bir Uygulama", Dokuzeylül Üni. Sos.Bil.Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
Gorter, R.C., Eijkman, M.A., Hoogstraten, J., (2000). "Burnout and health among Dutch dentists". Europen Journal of Oral Science, 108:261-267.
Gök, S. (2011). "Prevalence and types of mobbing behavior: a research on banking employees". International Journal of Human Sciences [Online]. 8:1. Available: http://www.insanbilimleri.com/en
Güçlü, N.(2001). "Stres Yönetimi", G.Ü. Gazi Eğitim Fak. Dergisi, 21(1):91-109.
Gül H, (2012). Mobbing at Workplaces and the Mental Health Effects on Employees, Essential Notes in Psychiatry, Dr. Victor Olisah (Ed.), ISBN: 978-953-51-0574-9, InTech, Available from: http://www.intechopen.com/books/essential-notes-in- psychiatry/mobbing-at-workplace-and-the-mental-healtheffects-on-employees
Gümüştekin, G.E., Öztemiz, A.B., (2005). "Örgütlerde stresin verimlilik ve performansla etkileşimi", Çukurova Ünv. Sos. Bil. Enstitüsü Dergisi, 14(1):271- 288.
Güney, S., (2001). Stres ve Stresle Başa Çıkma, Yönetim ve Organizasyon, Ed. Salih Güney, Nobel Yayınclık, Ankara.
Hare, J., Pratt, C.C., Andrews, D., (1989). "Predictors of burnout in professional and paraprofessional nurses working in hospitals and nursing homes", International Journal of Nursing Studies, 25 (2):105-115.
Harvey, M.G., Heames, J.T., Richey, R.G., Leonard, N., (2006). "Bullying: from the playground to the boardroom", Journal of Leadership and Org. Studies, 12(3):1- 11.
Holmlund-Rytkönen, M., Strandvik, T. (2005). "Stress in business relationships", Journal of Business & Industrial Marketing, 20(1):12-22.
Jones, J.W., (1981). The Burnout Syndrome. London House Press, Illinois,
Kaçmaz, N., (2005). "Tümenmişlik (Burnout) sendromu", İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, Cilt. 68 (1) :29-32.
Karahan, A., Görpınar, K., Özyürek, P., (2007). "Hizmet sektöründeki işletmelerin örgüt içi stres kaynakları: Afyon il merkezindeki hastanelerde çalışan cerrahi hemşirelerinin stres kaynaklarının belirlenmesi", Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1):27-44.
Karcıoğlu, F., Çelik, Ü.H., (2012). "Mobbing (yıldırma) ve örgütsel bağlılığa etkisi", Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1):59-75.
Kaya, M., (2010), "Mobbing ve mobbingle kurumsal mücadele", Maliye Uzmanları Derneği, s.170-175.
Kırılmaz, A.Y., Çelen, Ü., Sarp, N., (2003) "İlköğretim'de çalışan bir öğretmen grubunda http://ilkogretimonline.org.tr/vol2say1/ v02s01a.htm, Sayı:2(1):2-9. tükenmişlik duyumu araştırması",
Kurtuluş, K.,(1996). Pazarlama Araştırmaları, Avcıol Basım Yayın, İstanbul.
Kocacık, F., (2001). "Şiddet olgusu üzerine", Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(1):1-7.
Koç, H., Topaloğlu, M., (2010). Yönetim Bilimi, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Koç, H., (2007). Lider Yöneticilik Davranışının Çeşitli Söktörlerde Farklılaşmasının Entelektüel Sermaye Kapsamında Analiz, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
Kotleras R. (2007). "The Workplace Mobbing of Highly Gifted Adults: An Unremarked Barbarism", Advanced Development Journal, 11:130-149
Kurçer, M.A., (2005). "Harran üniversitesi tıp fakültesi hekimlerinin iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri", Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2(3):10-15.
Lambie, G.W., (2007). "The contribution of ego development level to burnout in school counselors: ımplications for professional school counseling", Journal of Counseling &Develpoment , 85:82-88.
Leymann, H., (1996). "The content and development of mobbing at work", European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2):165-184.
Luthans, F., (1992). Organizational Behavior. NewYork: Mc Graw Hill Company.
Maslach, C., Jackson, S. E., (1981). "The measurement of experienced burnout", Journal of Occupational Behaviour, 2:99-113.
Maslach, C., & Leiter, M. P. (1997). The Truth About Burnout: How Organizations Cause Personal Stress and What to Do About It, San Francisco, CA: Jossey-Bass.
McCarthy, B., (2006). Organizational Stress in Social Care, Doctoral Thesis, Nottingham Trent University.
Nagy, S., Davis, L.G., (1985). "Burnout: a comparative analysis of personality and environmental variables", Psychological Reports, 57:1319-1326.
Naktiyok, A., Karabey, C. N., (2005). "İşkoliklik ve tükenmişlik sendromu", Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 19(2):179-198.
Okutan, M., Tengilimoğlu, D., (2002). "İş ortamında stres ve stresle başa çıkma yöntemleri: bir alan uygulaması", Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 3:15-42.
Onbaşıoğlu, M., (2004). "Stresle baş etmede zihinsel yöntemler", Türk Psikoloji Bülteni, 34-35:103-127.
Oruç, S.,(2007). "Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi" Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana.
Özdamar, K. (2002). Paket Programlar ile Istatistiksel Veri Analizi. Kaan Yayınları, 4. Baskı, Eskişehir.
Özdemir, A.K., Kılıç, E., Özdemir, D., Öztürk, M. ve Sümer, H., (2003). "Cumhuriyet üniversitesi diş hekimliği fakültesi akademik personelinde tükenmişlik ölçeğinin üç yıllık arayla değerlendirilmesi", Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 6(1):14-18.
Özdevecioğlu, M., Karadal, H., (2008). Örgütsel Davranışta Seçme Konular, İlke Yayınevi, Ankara.
Özer, M.A., (2012). "Çalışanlar için verimlilik anahtarı:stres yönetimi", TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 24:1-2.
Özler, D.E., Atalay, C.G., Şahin, M.D., (2008) "Mobbing'in örgütsel bağlılık üzerine etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma", Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22:30-39.
Öztürk, V., Koçyiğit, Ç.S., Bal, Ç.E., (2011). "Muhasebe meslek mensuplarının mesleki tükenmişlik düzeyleri ile işe bağlılık arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma: Ankara ili örneği", Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12(1):84-98.
Özyer, K., Orhan, U., (2012) "Akademisyenlere uygulanan psikolojik tacize yönelik ampirik bir araştırma", Ege Akademik Bakış, 12(4):511-518.
Ören, N., Türkoğlu, H., (2006). "Öğretmen adaylarında tükenmişlik", Muğla Ünversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16:65-74.
Pace, T.W., Negi, L.T., Adame, D.D., Cole, S.P., Sivilli, T.I., Brown, T.D., Issa, M.J., Raison, C.L., (2009). "Effect of compassion meditation on neuroendocrine, innate immune Psychoneuroendocrinology 34:87-98. behavioral responses to psychosocial stress",
Park, J. (2007). "Work stress and job performance", Perspectives, December, 5-7.
Parker, S.K., (1998). "Enhancing role breadth self- efficacy: the roles of job enrichment and other organizational interventions", Journal of Applied Psychology, 83(6):835-852.
Patric, P.K., (1979). "Burnout: job hazard for health workers", Hospital, 16:87-90.
Pehlivan, İ., (1994). "Stresle başa çıkmada bireysel ve örgütsel stratejiler", Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 27(2):803-815.
Pehlivan, İ., (1995). Yönetimde Stres Kaynakları, Personel Geliştirme Merkezi Yayınları (PEGEM), Ankara.
Pines, A.M., Keinan, G., (2005). "Stress and burnout:the significant difference", Personality and Individual Differences, 39:625-635.
Piscopo, B., (1994). "Organizational climate, communication and role strain in clinical nursing faculty", Journal of Professional Nursing, 10 (2):113-119.
Sabuncuoglu, Z., (1996). Örgütsel Psikoloji, Bursa: Ezgi Kitabevi Yay., 2. Baskı.
Sarros, J. C. ve Densten, J. L. (1989). "Undergraduate students stress and coping strategies", Higher Education Research and Development, 8(1):47-57.
Schafer, W. (1987). Stress Management For Wellness New York: Mc Graw Hill,
Schaufeli, W., Salanova, M., Gonza´lez-Roma´, V., & Bakker, A. B. (2002). "The measurement of engagement and burnout: a two sample confirmatory factor analytic approach", Journal of Happiness Studies, 3:71-92.
Sevinç, E.T., (2011). Mobbing with a Gender Perspective: How Women Perceive, Experience and are Affected From It?, A Thesis Submitted to Middle East Technical University, The Graduate School of Social Sciences, Ankara, Turkey.
Shackman, A.J., Maxwell, J.S., McMenamin, B.W., Greischar, L.L., Davidson, R.J., (2011). "Stress potentiates early and attenuates late stages of visual processing", The Journal of Neuroscience, 31(3):1156 -1161.
Shonkoff, J.P., Garner, A.S., (2012). "The lifelong effects of early childhood adversity and toxic stress", Pediatrics, 129:232-246.
Singh, Jagdip, Goolsby, Jerry R., ve Gary R. Rhoads. (1994), "Behavioral and psychological consequences of boundary spanning burnout for customerservice representatives", Journal of Marketing Research, Vol.XXXI,November, 558-569.
Sürgevil, O. (2005), "Tükenmislik ve Tükenmisligi Etkileyen Örgütsel Faktörler: Akademik Personel Üzerine Bir Uygulama", T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü işletme Ana Bilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
Sweeney, J.T., Summers, S.L., (2002). "The effect of the busy season workload on public accountants' job burnout", Behavioral Research in Accounting, 14:223- 245.
Tetik, S., (2010). "Mobbing kavramı: birey ve örgütler açısından önemi", KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 12(18):81-89.
Tınaz, P., (2006). "Mobbing: işyerinde psikolojik taciz", Çalışma ve Toplum Dergisi, 3:11-22.
Topaloğlu, M., Koç, H., ve Yavuz, E., (2007). "Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma", Kamu-İş Dergisi, 9(3):31-52.
Topaloğlu, M., Tuna M., (1998). Örgütsel Stres ve Yönetimi, G.Ü.T.T.E.F. Dergisi, 1:158.
Tuğrul, B., Çelik, E., (2002). "Normal çocuklarla çalışan anaokulu öğretmenlerinde tükenmişlik", Pamukkale Üni. Eğitim Fakültesi Dergisi, 12:1-11.
Turunç, Ö., Çelik, M., (2010). "Çalışanların algıladıkları örgütsel destek ve iş stresinin örgütsel özdeşleşme ve iş performansına etkisi", Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi, 17(2):183-206, Manisa.
Turan, F., (2006). İşyerinde Psikolojik Yıldırma Olgusu ve Konuya İlişkin bir Araştırma T.C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Tutar, H., (2004a); İşyerinde Psikolojik Şiddet, Platin Yayınları, 3. Baskı, Ankara.
Tutar, H., (2004b). "İşyerinde psikolojik şiddet sarmalı: nedenleri ve sonuçları", Atatürk Üniversitesi, Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2):101-128.
Tutar, H., (2012). "İşyerinde psikolojik şiddetle (mobbing) başa çıkma yolları", http://www. canaktan.org/yonetim/psikolojik-siddet/basa-cikma.htm, (10/10/2012).
TÜİK (2012), Nüfus İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod= temelist.
Tüzüner, V.L., Özaslan, B.Ö., (2011). "Hastanelerde iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının değerlendirilmesine yönelik bir araştırma", İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 40(2):138-154, ISSN: 1303-1732.
Yamane, T. (2001). Temel Örnekleme Yöntemleri. (Birinci Baskı). Çeviren: Alptekin Esin, M. Akif B., Celal A. ve E. Gürbüzsel. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
Yavuz, H. (2007). Çalışanlarda Mobbing (Psikolojik Şiddet) Algısını Etkileyen Faktörler: SDÜ Tıp Fakültesi Üzerine Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Zann, J., (1980). "Burnout in adult lifelong learning", The Adult Years. 4(4):4-6.