Psikolojik Sermayenin Bireysel Performans Üzerindeki Etkisinde Birey-Örgüt Uyumunun Aracılık Rolü: Vakıf Üniversitelerindeki Öğretim Üyelerine Yönelik Bir Araştırma

Amaç – Bu araştırma, psikolojik sermayenin bireysel performans üzerindeki etkisini ve birey-örgüt uyumunun bu iki değişken arasındaki aracılık rolünü tespit etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Yöntem – Araştırmanın örneklemini, Türkiye’deki vakıf üniversitelerinde görev yapmakta olan 433 akademik personel oluşturmuştur. Anket formu, mail yoluyla ve online anket sistemi aracılığıyla gönderilmiştir. Elde edilen veriler üzerinde frekans analizi, güvenirlik analizi, korelasyon analizi, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile yapısal eşitlik modellemesi kullanılmıştır. Bulgular – Araştırma sonuçları, psikolojik sermayenin birey-örgüt uyumu ve bireysel performans ile pozitif yönde ilişkisi olduğunu göstermiştir. Ancak araştırmanın ana hipotezi olarak belirlenen, psikolojik sermaye ile bireysel performans arasındaki ilişkide birey-örgüt uyumunun aracılık rolü desteklenmemiştir. Tartışma – Bu sonuçlara göre; psikolojik sermayesi yüksek olan birey, pozitif çıktıların elde edilmesi yönünde eğilimli hale gelerek çalışma isteğini artırmakta ve bu da süreç içerisinde daha yüksek performans sergilemesine neden olmaktadır. Ayrıca psikolojik sermayesi yüksek olan bireyin çalıştığı örgütle özdeşleşmesi ve yaptığı iş ile olan uyumunun artması neticesinde, örgütün genel başarı düzeyi ve verimliliği artmaktadır. Örgütün amaçları ve değerleri ile özdeşleşen bireyin performansının artması neticesinde, kişisel ve örgütsel hedeflere ulaşma düzeyi de yükselmektedir. Bu araştırmanın, vakıf üniversitelerindeki akademisyenler hakkında yapılacak çalışmalara katkı sağlayacağı ve psikolojik sermaye, bireysel performans ile birey-örgüt uyumu düzeyleri hakkında araştırmacılara ve uygulayıcılara fikir vereceği değerlendirilmektedir.

Mediating Role of Person-Organization Fit in The Effect of Psychological Capital on Individual Performance: A Research on The Academicians in Foundation Universities

Purpose – This research was carried out to determine the impact of psychological capital on individual performance and the mediating role of person-organization fit between these two variables. Design/methodology/approach – The sample of the study is 433 academic staff who work in foundation universities in Turkey. The questionnaire was sent to the academic staff at the foundation universities via e-mail and through the online survey system. Frequency analysis, reliability analysis, correlation analysis, explanatory and confirmatory factor analysis and structural equation modeling were used on the obtained data. Findings – Research results showed that psychological capital has a positive relationship with person-organization fit and individual performance. However, the mediating role of person-organization fit in the relationship between psychological capital and individual performance, which was determined as the main hypothesis of the research, was not supported. Discussion – According to these results, the individual with high psychological capital will increase his / her willingness to work by getting positive outputs and this will lead to show higher performance in the process. In addition, the general success level and productivity of the organization will increase as a result of the fit of the individual with high psychological capital to the organization and the work. As a result of increased performance of the individual fit with the aims and values of the organization, the obtained level of the personal and organizational targets will also get high. It is evaluated that the research will contribute to the studies to be done about the academicians in foundation universities and to give an idea to the researchers and practitioners about the levels of psychological capital, individual performance and person-organization fit.

PDF

___

Andersson, O., Huysentruyt, M., Miettinen, T., Stephan, U. (2017). Person-organization fit and ıncentives: a causal test, Management Science, 63 (1), 73-96.
Alessandri, G., Consiglio, C., Luthans, F., Borgogni, L. (2018). Testing a dynamic model of the ımpact of psychological capital on work engagement and job performance, Career Development International, 23 (1), 33-47.
Akal, Z. (1996). İşletmelerde Performans Ölçüm ve Denetimi, Ankara, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları.
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., Yıldırım, E. (2007). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (5. Baskı), Sakarya, SakaryaYayıncılık.
Baron, R. M., Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychology research: conceptual, strategic and statistical considerations, Journal of Personallity and Social Psychology, 51 (6), 1173-1182.
Barutçugil, İ. (2002). Performans Yönetimi, İstanbul, Kariyer Yayınları.
Bitmis, M. G., Ergeneli, A. (2013). The role of psychological capital and trust in ındividual performance and job satisfaction relationship: a test of multiple mediation model, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 99, 173-179.
Bitmiş, M. G. (2014). Öncülleri ve Sonuçları ile Psikolojik Sermaye: Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bretz, R. D., Ash, R. A., Dreher, G. F. (1989). Do people make the place? an examination of the attraction-selection-attrition hypothesis, Personnel Psychology, 42, 561-581.
Bright, L. (2007). Does person-organization fit mediate the relationship between public service motivation and the job performance of public employees?, Review of Public Personnel Administration, 27 (4), 361-379.
Chatman, J. A. (1989). Improving ınteractional organizational research: a model of person-organization fit, Academy of Management Review, 14 (3), 333-349.
Cable, D. M., Judge, T. A. (1994). Pay preferences and job search decisions: a person-organization fit perspective, Personnel Psychology, 47 (2), 317-348.
Caprara, G. V., Cervone, D. (2003). A Conception of Personality for a Psychology of Human Strengths: Personality as an Agentic, Self Regulating System. In L. G. Aspinwall, U. M. Staudinger, (Ed.), A Psychology of Human Strenghts: Fundamental Questions and Future Directions for a Positive Psychology (61-74). Washington: DC American Psychological Association.
Cheng, Z. (2014). Research on recruitment model based on person-organization fit, International Journal of Business Administration, 5 (2), 126-131.
Çetin, F., Basım, H. N. (2012). Örgütsel psikolojik sermaye: bir ölçek uyarlama çalışması, Amme İdaresi Dergisi, 45 (1), 121-137.
Çetin, F., Şeşen, H., Basım, H. N. (2013). Örgütsel psikolojik sermayenin tükenmişlik sürecine etkileri: kamu sektöründe bir araştırma, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (3), 95-107.
Çelik, M., Turunç, Ö., Bilgin, N. (2014). Çalışanların örgütsel adalet algılarının psikolojik sermaye üzerine etkisi: çalışanların iyilik halinin düzenleyici rolü, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (4), 559-585.
Çöl, G. (2008). Algılanan güçlendirmenin işgören performası üzerine etkileri, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9 (1), 35-46.
Demir, M., Demir, S. S., Nield, K. (2015). The relationship between person-organization fit, organizational ıdentification and work outcomes, Journal of Business Economics and Management, 16 (2), 369-386.
Durrah, O., Alhamoud, A., Khan, K. (2016). Positive psychological capital and job performance: the mediating role of job satisfaction, Ponte Academic Journal, 72 (7), 214-225.
Dönmez, B. (2014). Pozitif Psikolojik Sermaye İle İşe İlişkin Duyuşsal İyilik Algısı, İş Doyumu, İşgören Performansı ve Yaşam Doyumu İlişkilerinin Seyahat Acentası Çalışanları Örnekleminde İncelenmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Elçi, M., Alpkan, L., Çekmecelioğlu, G. H. (2008). The ınfluence of person organization fit on the employee’s perception of organizational performance, 4th International Strategic Management Conference, Sarajevo, Bosnia-Herzegovnia, 19-21, 587-593.
Erkmen, T., Esen, E. (2012). Psikolojik sermaye konusunda 2003-2011 yıllarında çalışmaların kategorik olarak incelenmesi,Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (19), 89-103.
Erkuş, A., Fındıklı, M. A. (2013). Psikolojik sermayenin iş tatmini, iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42 (2), 302-318.
Erkmen, T., Esen, E. (2013). Psikolojik sermaye ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması, Öneri Dergisi, 10 (39), 23-30.
Farooqui, S., Nagendra, A. (2014). The ımpact of person organization fit on job satisfaction and performance of the employees, Procedia Economics and Finance, 11, 122-129.
Gooty, J., Gavin, M., Johnson, P. D., Frazier, M. L., Snow, D. B. (2009). In the eyes of the beholder: transformational leadership, positive psychological capital, and performance, Journal of Leadership and Organizational Studies, 15 (4), 353-367.
Katerberg, R. (1983). An examination of level and direction of effort and job performance, Academy of Management Journal, 26 (2), 249-257.
Karakurum, M. (2005). The Effects of Person-Organization Fit on Employee Job Satisfaction, Performance and Organizational Commitment in a Turkish Public Organization, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kalaycı, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri (2.Baskı), Ankara, Asil Yayınları.
Karagöz, Y. (2016). SPSS ve AMOS 23 Uygulamalı İstatistiksel Analizler (1. Baskı), Ankara, Nobel Yayınları.
Keleş, H. N. (2011). Pozitif psikolojik sermaye: tanımı, bileşenleri ve örgüt yönetimine etkileri, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3 (2), 343-350.
Kılıç, K. C. (2010). Bireysel ve örgütsel değerler arasındaki uyumun çalışanların iş davranışlarına etkileri üzerine ampirik bir çalışma, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (1), 20-35.
Kurtpınar, M. (2011). Birey-Örgüt Uyumunun Bireysel Performans Üzerindeki Etkisinde Kişilik Özellikleri ve İşe Adanmışlığın Rolü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Harp Akademileri Komutanlığı Stratejik Araştırmalar Enstitüsü.
Kümbül Güler, B. (2015). Pozitif Psikolojik Sermaye: Tanımı, Bileşenleri ve Yönetimi, A. Keser, G. Yılmaz, S. Yürür, (Ed.), Çalışma Yaşamında Davranış: Güncel Yaklaşımlar (3. Baskı) içinde (137-166). Kocaeli, Umuttepe Yayınları.
Kristof, A. L. (1996). Person-organization fit: an ıntegrative review of ıts conceptualization, measurement and ımplications, Personnel Psychology, 49, 1-49.
Larousse, M. (1969). Performans, İstanbul, Meydan Yayınevi.
Luthans, F. (2002). The need for and meaning of positive organizational behavior, Journal of Organizational Behavior, 23, 695-706. a
Luthans, F., Youssef, C. M. (2004). Human, social, and now positive psychological capital management, Organizational Dynamics, 33 (2), 143-160.
Luthans, F., Avolio, B. J., Walumbwa, F. O., Li, W. (2005). The psychological capital of chinese workers: exploring the relationship with performance, Management and Organization Review, 1 (2), 249-271.
Luthans, F., Youssef, C. M., Avolio, B. J. (2007). Psychological Capital: Developing the Human Competitive Edge, New York, Oxford University Press.
Luthans, F., Norman, S. M., Avolio, B. J., Avey, J. B. (2008). The mediating role of psychological capital in the supportive organisational climate - employee performance relationship, Journal of Organisational Behavior, 29, 219-238.
Luthans, F., Avey, J. B., Clapp-Smith, R., Li, W. (2008). More evidence on the value of chinese workers’ psychological capital: a potentially unlimited competitive resource?, The International Journal of Human Resource Management, 19 (5), 818-827.
Luthans, F., Avey, J. B., Avolio, B. J., Peterson, S. J. (2010). The development and resulting performance ımpact of positive psychological capital, Human Resource Development Quarterly, 21 (1), 41-67.
Linley, P. A., Joseph, S., Harrington, S., Wood, A. M. (2006). Positive psychology: past, present, and (possible) future, The Journal of Positive Psychology, 1 (1), 3-16.
Marchant, T. (1999). Strategies for ımproving ındividual performance and job satisfaction at meadowvale health, Journal of Management Practice, 2 (3), 63-70.
Meglino, B. M., Ravlin, E. C., Adkins, C. L. (1989). A work values approach to corporate culture: a field test of the values congruence process and ıts relationship to ındividual outcomes, Journal of Applied Psychology, 74 (3), 424-432.
Meydan, C. H., Şeşen, H. (2015). Yapısal Eşitlik Modellemesi Amos Uygulamaları (2. Baskı), Ankara, DetayYayıncılık.
Mostafa, A. M. S. (2016). High-performance hr practices, work stress and quit ıntentions in the public health sector, Public Management Review, 18 (8), 1218-1237.
Muthukumar, K., Riasudeen, S., Mathivanan, S. (2017). The ımpact of psychological capital on job performance: a study among ındian scientists, International Journal of Business Excellence, 13 (1),79-90.
O'Reilly III, C., Chatman, J. (1986). Organizational commitment and psychological attachment: the effects of compliance, ıdentification, and ınternalization on prosocial behavior, Journal of Applied Psychology, 71 (3), 492-499.
O'Reilly III, C., Chatman, J., Caldwell, D. F. (1991). People and organizational culture: a profile comparison approach to assessing person-organization fit, Academy of Management Journal, 34 (3), 487-516.
Öcel, H. (2013). Örgüt kimliğinin gücü, algılanan örgütsel prestij ve kişi-örgüt uyumu ile bağlamsal performans arasındaki ilişkiler: örgütsel bağlılığın aracı rolü, Türk Psikoloji Dergisi, 28 (71), 37-56.
Özdemir, O. (2017). Lider Desteği ve Örgütsel Adalet Algısının İş Performansına Etkisinde Kişi-Örgüt Uyumunun Aracılık Rolü: Eğitim Sektöründe Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Saraç, M., Meydan, B. (2013). Birey-örgüt uyumunun bireysel sonuçlarının incelenmesine yönelik boylamsal bir çalışma, 1. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı içinde (210-214). Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
Saithong-in, S. (2016). Psychological capital and job performance: an empirical research of certified public accountants (cpas) in Thailand, The Business and Management Review, 7 (5), 499-506.
Sonnentag, S., Frese, M. (2002). Performance Concepts and Performance Theory, In Psychological Management of Individual Performance (3-26). Germany: Technical University of Braunschweig.
Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th ed.), Boston, MA Pearson. Tavşancıl, E. (2014). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi (5.Baskı), Ankara, Nobel Yayınları.
Turunç, Ö., Çelik, M. (2012). İş tatmini-kişi-örgüt uyumu ve amire güven-kişi-örgüt uyumu ilişkisinde dağıtım adaletinin düzenleyici rolü, İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14 (2), 57-78.
Tuna, B. (2014). The Influence of Person-Organization Fit on Contextual Performance and Its Impact on Organizational Effectiveness: The Moderating Role of Organizational Climate, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Uğurlu Kara, A. (2014). Pozitif Psikolojik Sermaye İle Bireysel Performans İlişkisi: Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Ünviversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Vancouver, J. B., Schmitt, N. W. (1991). An exploratory examination of person- organization fit: organizational goal congruence, Personnel Psychology, 44, 333-352.
Vancouver, J. B., Millsap, R. E., Peters, P. A. (1994). Multilevel analysis of organizational goal congruence, Journal of Applied Psychology, 79 (5), 666-679.
Vilela, B. B., González, J. A. V., Ferrín, P. F. (2008). person-organization fit, Ocb and performance appraisal: evidence from matched supervisor-salesperson data set in a spanish context, Industrial Marketing Management, 37 (8), 1005-1119.
Yahyagil, M. Y. (2005). Birey ve organizasyon uyumu ve çalışanların iş tutumlarına etkisi, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 6 (24), 137-149.
Yıldız, H. (2015). Pozitif Psikolojik Sermaye, Örgütsel Güven ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Bir Alan Araştırması, Yayımlanmamış Doktora Tezi,Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Zhao, Z., Hou, J. (2009). The study on psychological capital development on ıntreprenurial team, International Journal of Psychological Studies, 1 (2), 35-40.