Pazar Yönlülük, İnovasyon Yönlülük ve Firma Performansı İlişkisi: Ankara'da Faaliyet Gösteren Dört ve Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma

Bu araştırmada; pazar yönlülük, inovasyon yönlülük ve firma performansı arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Örneklem olarak, Ankara'da faaliyet gösteren dört ve beş yıldızlı otel işletmeleri seçilmiştir. Araştırma verileri, 40 otel işletmesinin üst düzey yöneticilerinden anket tekniği kullanılarak elde edilmiştir. Bulgulara göre; pazar yönlülüğün ve inovasyon yönlülüğün, firma performansı ile anlamlı ve pozitif yönlü ilişki içinde oldukları tespit edilmiştir. Pazar yönlülük ve inovasyon yönlülük arasında da anlamlı ve pozitif bir ilişki saptanmıştır. Bununla birlikte beş yıldızlı otel işletmelerinin kendilerini daha fazla inovasyon yönlü; zincir otellerin ise kendilerini daha fazla pazar yönlü gördükleri tespit edilmiştir.

The Relationship between Market Orientation, Innovation Orientation and Firm Performance: A Research in Four and Five Star Hotels in Ankara

In this study, relationships between market orientation, innovation orientation and firm performance were researched. As samples, four and five star hotel enterprises in Ankara were selected. Research data were obtained from senior managers of 40 hotel enterprises by using questionnaire technique. According to findings, it was detected that market orientation and innovation orientation have significant and positive oriented relations with firm performance. A significant and positive oriented relation was also identified between market orientation and innovation orientation. However, it was identified that hotel enterprises consider themselves as more innovation oriented while chain hotels do as more market oriented.

PDF

___

Agarwal, S., Erramilli, M. K. ve Dev, C. S. (2003). "Market orientation and performance in service firms: role of innovation", Journal of Services Marketing, 17 (1): 68 - 82.
Akbaba, A. (2005). "Yeni Ürün Geliştirme Sürecinde Kalite Fonksiyon Göçerimi (KFG): Turizm İşletmeleri İçin KFG Temelli Bir Ürün Geliştirme Süreci Önerisi", Selçuk Üniversitesi Karaman İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2 (5): 38 - 59.
Akbaba, A. ve Erenler, E. (2008). "Otel İşletmelerinde Yöneticilerin Liderlik Yönelimleri ve İşletme Performansı İlişkisi", Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, Bahar, 19 (1): 21 - 36.
Aksu, A. ve Ehtiyar, R. (2007). Turizm İşletmelerinde Çağdaş Yönetim Teknikleri, Detay Yayıncılık, Ankara.
Alpkan, L., Ergün, E., Bulut, Ç. ve Yılmaz, C. (2005). "Şirket Girişimciliğinin Şirket Performansına Etkileri", Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6 (2): 175 - 189.
Altuntaş, G. ve Dönmez, D. (2010). "Girişimcilik Yönelimi ve Örgütsel Performans İlişkisi: Çanakkale Bölgesinde Faaliyet Gösteren Otel İşletmelerinde Bir Araştırma", İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 39 (1): 50 - 74.
Au, A. K. M. ve Tse, A. C. B. (1995). "The Effect of Market Orientation on Company Performance in the Service Sector: A Comparitive Study of the Hotel Industry in Hong Kong and New Zealand", Journal of International Consumer Marketing, 8 (2): 77 - 87.
Aydın, İ., Çelik, Y. ve Uğurluoğlu, Ö. (2011), "Sağlık Personeli Çalışma Yaşam Kalitesi Ölçeği: Geliştirilmesi, Geçerliliği ve Güvenilirliği", Hacettepe Üniversitesi Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 22 (2): 79 - 100.
Bayındır, S. (2007). "Yenilik Çalışmalarında Dış Kaynak Kullanımı", Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F. Dergisi, Yerel Ekonomiler Özel Sayısı, Mayıs, 241 - 250.
Bulut, Ç., Yılmaz, C. ve Lütfihak A. (2009). "Pazar Oryantasyonu Boyutlarının Firma Performansına Etkileri", Ege Akademik Bakış, 9 (2): 513 - 538.
Calantone, R. J., Çavuşgil, S. T. ve Zhao, Y. (2002). "Learning orientation, firm innovation capability, and firm performance", Industrial Marketing Management, (31): 515 - 524.
Carson, D., Taylor, A. and Richards, F. (2003). "Delivering Business Intelligence for Regional Tourism in Australia: Analysis of the Decipher Technological Innovation", Itıra Conference, (December), 357 - 367.
Cengiz, E., Ayyıldız, H. ve Kırkbir, F. (2005). "Yeni Ürün Geliştirme Sürecinin Başarısında Etkili Olan Faktörler", Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (24): 133 - 147.
Cheveerug, A. ve Ussahawanitchakit, P. (2008). "Learning Orientation, Innovation Capability, and Organizational Performance in Thai Audit Firms: Moderating Effects of Organization Climate and Uncertainty Environment", Review of Business Research, March, http://findarticles.com/p/articles/mi_6776/is_2_8 /ai_n28552109/ (Erişim: 03.12.2009)
Çalıpınar, H. (2007). "Kobilerde İnovasyon Yapmayı Etkileyen Faktörler ve Bir Alan Araştırması", Ege Akademik Bakış, 7 (2): 445 - 458.
Decelle, X. (2004). "A Conceptual and Dynamic Approach to Innovation in Tourism", Maître de Conférences, Institut de Recherches et d'Etudes Supérieures du Tourisme (Irest) Université Paris 1 Panthéon-Sorbonne, France.
Demir, M. Ö. (2012). Sosyal Bilimlerde İstatistiksel Analiz: SPSS 20 Kullanım Kılavuzu, Detay Yayıncılık, Ankara.
Erdem, B., Gökdeniz, A. ve Met, M. (2011). "Yenilikçilik ve İşletme Performansı İlişkisi: Antalya'da Etkinlik Gösteren 5 Yıldızlı Otel İşletmeleri Örneği", Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26 (2): 77 - 112.
Erdil, O ve Kitapçı, H. (2007). "TKY Araçlarının Kullanımı ve Firma Yenilikçiliğinin Yeni Ürün Geliştirme Hızı ve İşletme Performansına Etkisi", Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21 (1): 233 - 245.
Erdil, S., Erdil, O. ve Keskin, H. (2013). "The Relationships Between Market Orientation, Firm Innovativeness and Innovation Performance", Journal of Global Business and Technology, 1 (1): 4 - 15.
Eren, M. Ş., Yücel, R. ve Eren, S. S. (2010). "Firma Performansına Etkileri Kapsamında Çevresel Olumsuzluk, Pazar Dinamizmi, Müşteri Odaklılık ve Yenilikçilik Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi", Yaşar Üniversitesi Dergisi, 18 (5): 3102 - 3116.
Erk, Ç. (2009). "Müşteri İçin Değer Yaratma, Müşteri Sadakati Oluşum Süreci ve Şirket Performansına Etkileri Üzerine Bir Araştırma", Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Eryılmaz, M. (2005). "Bireylerin Bölüm Bazlı Bolluk Algılarının Yüksek Düzeyde Olduğu Durumlarda, Örgütsel Yapı Unsurlarının Yenilik Süreci Üzerine Etkileri", Akdeniz Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, (9): 79 - 92.
Güleş, H. K. ve Bülbül, H. (2004). "Toplam Kalite Yönetiminin işletmelerde Yenilik Çalışmalarına Katkıları", Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, (1): 115 - 129.
Hamşıoğlu, A. B. (2011). "Pazar Yönlülük, Kalite Yönlülük ve İşletme Performansı İlişkisi: İlaç Sektöründe Yapılan Bir Çalışma", Ege Akademik Bakış, Ocak, 11 (1): 91 - 101.
Han, J. K., Kim, N. ve Srivastava, R. K. (1998). "Market orientation and organizational performance: is innovation a missing link?", Journal of Marketing, 62 (4): 30 - 45.
Hattie, J. (1985), "Methodology review: Assessing unidimensionality of tests and items", Applied Pscychological Measurement, 9 (2): 139 - 164.
Hoq, Z ve Ha, N. C. (2009). "Innovativeness: Its Antecedents and Impact on SME Business Performance", International Journal of Business and Management, 4 (11): 100 - 110.
Hou, J-J. (2008). "Toward a research model of market orientation and dynamic capabilities", Social Behavior and Personality, 36 (9): 1251 - 1268. http://www.ktbyatirimisletmeler.gov.tr/TR,9860/turizm-belgeli-tesisler.html (Erişim Tarihi: 17.05.2013)
İnal, M. E. ve Biçkes, M. (2006). "Kar Amaçsız Kuruluşların Sorunlarının Çözümünde Pazar Yönlülük Teorisi", Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (26): 45 - 65.
Jaworski, B. J. ve Kohli, A. K. (1993). "Market orientation: Antecedents and consequences", Journal of Marketing, 57 (3): 53 - 70.
Jimenez-Zargo, A. I., Martinez-Ruiz, M. P. and Izquierdo-Yusta, A. (2011). "Key service innovation drivers in the tourism sector: empirical evidence and managerial implications", Service Business, (5): 339 - 360.
Jong, P. J. D. and Vermeulen, P. A. M. (2003). "Organizing Successful New Service Development: A Literature Review", Management Decision, 41 (9): 844 - 858.
Kalaycı, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 2.Baskı, Asil Yayın Dağıtım Ltd., Ankara.
Kara, A., Spillan, J. E. ve Deshields, O.W. (2005). "An empirical investigation of the effect of a market orientation on business performance: A study of small-sized service retailers using MARKOR scale", Journal of Small Business Management, 43 (2): 105 - 118.
Karahan, K. ve Özçiftçi, V. (2008). "Pazar Yönlülük: Aksaray İli Perakende Hizmet İşletmelerinde Bir Uygulama", Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20): 479 - 492.
Kim, C. (2004). "E-Tourism: An Innovative Approach fort he Small and Medium-Sized Tourism Enterprises (SMTES) in Korea", http://www.oecd.org /cfe/tourism/34268048.pdf (Erişim Tarihi: 17.05.2013).
Kohli, A. K. ve Jaworski, B. J. (1990). "Market orientation: The construct, research propositions, and managerial implications", Journal of Marketing, 54 (2): 1 - 18.
Lado, N. and Maydeu-Olivares, A. (2001). "Exploring the link between market orientation and innovation in the European and US nsurance markets", International Marketing Review, 18 (2): 130 - 144.
Liyun, Q., Keyi, W., Xiaoshu, W. ve Fangfang, Z. (2008). "Research on the relationship among market orientation, customer relationship management, customer knowledge management and business performance", Management Science and Engineering, 2 (1): 31 - 37
Marangoz, M., Önce, G. ve Şimşek, H. F. (2007). "Sivil Toplum Kuruluşlarında Müşteri Yönlülük ve İnovasyon Yönlülüğün Performansla İlişkisi", Yönetim Bilimleri Dergisi, 5 (2): 176 - 197.
Mohr, J. J. and Sarin, S. (2009). "Drucker's Insights on Market Orientation and Innovation: Implications for Emerging Areas in High-Technology Marketing", Journal of the Academy of Marketing Science, 37 (1): 85 - 96.
Naktiyok, A. (2003). "Yönetici Değerleri ve Pazar Yönlülük Bir Uygulama", Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (20): 95 - 116.
Naktiyok, A. ve Küçük, O. (2003). "Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler'de (KOBİ) Toplam Kalite Yönetimi (TKY) Kritik Faktörlerinin Örgütsel Performans Üzerine Etkileri", Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (21): 43 - 65.
Narver, J. C. ve Slater, S. F. (1990). "The Effect of a Market Orientation on Business Profitability", Journal of Marketing, October, 54 (4): 20 - 35.
Nikoomaram, H. ve Maatoofi, A. R. (2011). "The effect of learning orientation on market orientation and performance in small-sized firms: Evidence from Iran, European Journal of Social Sciences, 18 (4): 632 - 642.
OECD - Oslo Manual (2005). Proposed Guidelines for Collecting and Interpreting Technological Innovation Data, 2nd Edition.
Oflazoğlu, S. ve Koçak, A. (2012). "Stratejik Yönlülüklerin Yenilik ve Performans Üzerindeki Etkisi", Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2 (1): 121 - 144.
Özşahin, M., Ciğerim, E. ve Gök, M. Ş. (2005). "Rekabet Edebilirlik ve Firma Performansı İlişkisi Üzerine Bir Saha Araştırması", Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7 (1): 143 - 155.
Özutku, H. ve Çetinkaya, M. (2012), "Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi ve Firma Performansı Arasındaki İlişkide İçsel ve Dışsal Uyumun Moderatör Etkisi: Türk Otomotiv Sektöründe Bir Alan Araştırması", Ege Akademik Bakış, Temmuz, 12 (3): 351 - 367.
Pivcevic, S. ve Petric, L. (2011). "Empirical Evidence on Innovation Activity in Tourism:The Hotel Sector Perspective", The Business Review, 17( 1): 142 - 148.
Prats, L., Guia, J. and Molina, F-X. (2008). "How tourism destinations evolve: The Notion of Tourism Local Innovation System", Tourism and Hospitality Research, 8 (3): 178 - 191.
Qu, R. (2009). "The impact of market orientation and corporate social responsibility on firm performance: Evidence from China", Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics, 21 (4): 570 - 582.
Rogers, E. M. (1995). Diffusion of Innovations, Free Press, New York. Sandvik, I. L. ve Sandvik, K. (2003). The impact of market orientation on product innovativeness and business performance", International Journal of Research in Marketing, December, 20 (4): 355 - 376.
Sargeant, A. ve Mohamad, M. (1999). "Business Performance in the UK Hotel Sector Does it Pay to be Market Oriented?", The Service Industries Journal, 19 (3): 42 - 59.
Sin, L. Y. M., Tse, A. C. B., Chan, H., Heung, V. C. S. ve Yim, F. H. K. (2004). "The Effects of Relationship Marketing Orientation on Business Performance in the Hotel Industry", Journal of Hospitality & Tourism Research, November, 30 (4): 407 - 426.
Sin, L. Y. M., Tse, A. C. B., Heung, V. C. S. ve Yim, F. H. K. (2005). "An analysis of the relationship between market orientation and business performance in the hotel industry", International Journal of Hospitality Management, December, 24 (4): 555 - 577.
Slater, S. F. ve Narver, J. C. (1994). "Does competitive environment moderate the market orientation-performance relationship?", Journal of Marketing, 58 (1): 46 - 55.
Slater, S. F. ve Narver, J. C. (1995). "Market orientation and the learning organization", Journal of Marketing, 59 (3): 63 - 74.
Songur, A. (2009). "Hizmet İşletmelerinde Pazar Yönlülük ve Türk Bankacılık Sektörü İşletme Uygulamalarının Değerlendirilmesi: Isparta İl Merkezinde Bir Uygulama", Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Isparta.
Sorensen, F. (2004). "Tourism Experience Innovations and the Role of Geographically Organized Production and Information Innovation Networks", (Ph. D. Dissertation), Department of Social Sciences, Roskilde University, http://diggy.ruc.dk/bitstream/1800/750/4/Tourism_experience_innovation.pdf, (Erişim Tarihi: 10.05.2013).
Spillan, J. E., Li, X., Totten, J. W. ve Mayolo, C. A. (2009). "An exploratory analysis of market orientation of small and medium -sized business (SMEs) in Peru", Panorama Socioeconomico, 27 (39): 136 - 149.
Suliyanto, S. ve Rahab, R. (2012). "The role of market orientation and learning orientation in improving innovativeness and performance of small and medium enterprises", Asian Social Science, 8 (1): 134 - 145.
Tajeddini, K., Remy, D. ve Pardo, P. (2010). "Market orientation and business performance: evidence from the hotel industry in Germany", International Journal of Leisure and Tourism Marketing, September, 2 (3): 232 - 247.
Tsiotsou, R.H. ve Vlachopoulou, M. (2011). "Understanding the effects of market orientation and e-marketing on service performance", Marketing Intelligence & Planning, 29 (2): 141 - 155.
Tung, J. (2012). "A study of product innovation on firm performance", The International Journal of Organizational Innovation, 4 (3): 84 - 97.
Tutar, F., Kocabay, M. ve Arıç, H. (2007). "Firmaların Yenilik Yaratma Sürecinde Serbest Bölgelerin Rolü: Kayseri Serbest Bölgesi Örneği", Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F. Dergisi, Yerel Ekonomiler Özel Sayısı, Mayıs, 195 - 203.
Uzun, E.,Türk, Z. ve Uzun, E. (2003). "İşletme Başarısında Finansal Planlama ve Yeniliklerin Rolü", Yönetim ve Ekonomi, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 10 (2): 63 - 73.
Ünnü, N. A. A. (2009). "Politik Pazarlamada Pazar Yönlülük ve Otantik Liderliğin Önemi", Ege Akademik Bakış, 9 (4): 1243 - 1273.
Varinli, İ. (2006). Pazarlamada Yeni Yaklaşımlar, Detay Yayıncılık, Ankara.
Vincent, L., Bharadway, S. and Challagalla, G. (2004). "Does Innovation Mediate Firm Performance?: A Meta-Analysis of Determinants and Consequences of Organizational Innovation". Working Paper, http://www.smartech.gatech.edu/bitstream/1853/10731/.../gt_tiger_does_innovatio n.pdf (Erişim Tarihi: 03.12.2009).
Vodep, K., Sedmak, G. ve Brezovec, A. (2010), "Inclusion of Cultural Heritage in the Destination Product in Istra", Biennial International Congress. Tourism & Hospitality Industry, Faculty of Tourism and Hospitality Management in Opatija, Croatia, 226 - 236.
Walsh, M., Lynch, P. and Harrington, D. (2011). "A Capability-Based Framework for Tourism Innovativeness", Irish Journal of Management, 31 (1): 21 - 41.
Wang, M. S. (2011). "Innovation Capital and Firm Performance: To Explore the Deferral Effect and the Revisited Measurement", Jounal of Strategic Innovation and Sustainability, 7 (2): 64 - 78.
Weiermair, K. (2004). "Product Improvement or Innovation: What is the Key to Success in Tourism", https://www1.oecd.org/cfe/tourism/34267947.pdf, (Erişim Tarihi: 12.04.2013)
Yavuz, Ç. (2010). "İşletmelerde İnovasyon-Performans İlişkisinin İncelenmesine Dönük Bir Çalışma", Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5 (2): 143 - 173.
Yeloğlu, H. O. (2007). "Örgüt, Birey ve Grup Bağlamında Yenilik ve Yaratıcılık Tartışmaları", Ege Akademik Bakış, 7 (1): 133 - 152.
Yıldız, S. (2010). "İşletme Performansının Ölçümü Üzerine Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma", Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Ağustos - Aralık, (36): 179 - 193.
Yükselen, C., Koçak, A. ve Oflazoğlu, S. (2008). "Pazar Yönlülük Kavramındaki Yeni Yaklaşımlar: Girişimcilik Perspektifinden Ele Alınışı", 13. Ulusal Pazarlama Kongresi, Nevşehir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 25 - 29 Ekim 2008, Nevşehir, Türkiye, 10 - 19.
Zehir, C. ve Özşahin, M. (2006). "Stratejik Karar Verme Hızını Etkileyen Örgütsel, Çevresel Faktörler ve Firma Performansı İlişkisi: İmalat Sektöründe Bir Saha Çalışması", Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9 (1): 137 - 157.
Zerenler, M. (2005). "Performans Ölçüm Sistemleri Tasarımı ve Üretim Sistemlerinin Performansının Ölçümüne Yönelik Bir Araştırma", Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, (1): 1 - 36.
Zerenler, M., Türker, N. ve Esen, Ş. (2006). "Küresel Teknoloji, Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) ve Yenilik İlişkisi", Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (17): 653 - 667.