Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi Uygulamaları ile İşletme Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Amaç – IATF 16949 Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi-KYS (bilinen adıyla ISO/TS 16949 standardı) dünyanın lider otomobil üreticilerinin bir araya gelerek oluşturdukları Uluslararası Otomotiv İş Gücü platformu tarafından geliştirilmiş olan küresel bir sistem standardıdır. Bu standart, tasarım geliştirme, imalat, montaj ve ilişkili servisleri kapsayan süreçleri içeren bir kalite yönetim sisteminin oluşturulmasını öngörmektedir. Bu çalışmanın amacı, Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi kapsamında gerçekleştirilen kalite uygulamaları ile firma performansı (finansal ve süreç performansı) arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Yöntem – Araştırma modeli ve hipotezler, otomotiv sektöründe faaliyet gösteren bir ana üreticinin tedarikçilerine yapılan anketler vasıtasıyla test edilmiştir. Bulgular – Araştırmaya katılan işletmelerde gerçekleştirilen Otomotiv KYS uygulamalarıyla işletmenin süreç performansı arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki tespit edilmiştir. Ancak Otomotiv KYS uygulamalarıyla finansal performans arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki bulunamamıştır. Tartışma – İşletmelerin Otomotiv Kalite Yönetim Sistemini uygulama düzeylerinin yüksek oluşu, süreç performanslarını pozitif yönde etkilemektedir. Sistemin gerekliliklerinin yerine getirmesi, süreçlerin amaca uygun ve verimli şekilde yürütülmesinde önemli rol oynamaktadır. Genel olarak kalite uygulamalarının öncelikle süreçleri iyileştirmekte faydalı olduğu, finansal performans faydasının sonraki yıllarda ortaya çıktığı bilinmektedir. Ankete katılan işletmelerin %53’ünün bir yıldan az süredir bu sisteme sahip olduğu düşünüldüğünde sonuçların anlamlı olduğu ifade edilebilir.

An Empirical Investigation of Relationship between Automotive Quality Management System Practices and Firm Performance

Purpose – IATF 16949 Automotive Quality Management System-QMS (known as ISO/TS 16949 standard) is a worldwide standard developed by the International Automotive Task Force (IATF), a group of the world’s leading manufacturers and trade organizations. It defines the quality management system (QMS) requirements for the design, development, production, and when relevant, installation and service of automotive-related products. The purpose of this study is to examine the relation between the Automotive QMS practices and the firm performance (financial and process performance). Desing/methodology/approach – A research model and hypotheses were tested by using survey data collected from suppliers of a main manufacturing firm in the automotive industry. Findings – A significant and positive relationship was found between the automotive QMS applications and the process performance of the enterprises. However, a significant and positive relationship was not found between Automotive QMS applications and financial performance. Discussion – The high level of application of the Automotive Quality Management System of the enterprises affects the process performance positively. The fulfillment of the requirements of the system plays an important role in the proper and efficient execution of the processes. In general, it is known that quality applications are primarily beneficial in improving processes, and that the financial performance benefit occurs in the following years. It can be stated that 53% of the surveyed enterprises have this system for less than one year and the results are meaningful.

PDF

___

Adıgüzel, O., & Aydınlı, C. (2016). ISO 9001 kalite yönetim sisteminin bilişim sektöründe faaliyet gösteren firmaların işletme performansı üzerine etkileri: Ankara ili örneği. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 365-383.
Arumugam, V., Ooi, K. B., & Fong, T. C. (2008). TQM practices and quality management performance: An investigation of their relationship using data from ISO 9001: 2000 firms in Malaysia, The TQM Journal, 20(6), 636-650.
Anderson, M., & Sohal, A. S. (1999). A study of the relationship between quality management practices and performance in small businesses. International Journal of Quality & Reliability Management, 16(9), 859-877.
Aslan, E. (2007). ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sisteminin KOBİ’lerin Performansları Üzerine Etkileri. Yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aslan, E., İlkay, M. S., ve Özdemir, A. İ. (2009). ISO 9001 belgeli KOBİ'lerin performans farklılıklarının bazı faktörler bakımından analizi, Dumlupınar Üni. Sosyal Bilimler Dergisi, 25, 35-40
Atalay, Ö. (2012). Sorularla ISO/TS 16949, ISO/TS 16949 Kalite Yönetim Sistemleri Otomotiv Üretimi ve İlgili Parça Üreticisi için ISO 9001-2008’in Uygulamasına Dair Özel Şartlar. Bursa: Ekin Yayınevi.
Atmaca, E., & Keskin, H. (2005), Bursa İli Otomotiv Sektöründe TS 16949 Kalite Yönetim Sisteminin Rekabetçi Avantajları, V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu Bildiriler Kitabı, İstanbul, Kasım 2005, 209-214.
Atmaca, E., & Keskin, H. (2007), TS 16949 Kalite yönetim sisteminin otomotiv sektöründeki yeri, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 53-65.
Bevilacqua, M., Emanuele Ciarapica, F., Giacchetta, G., & Marchetti, B. (2011). Implementation of a quality procedure based on Delphi method and the ISO/TS 16949: 2009 in the production of stainless steel tubes for automotive exhaust systems. International Journal of Quality & Reliability Management, 28(8), 841-866.
BSI Group (2016), IATF 16949:2016, Mevcut ISO/TS 16949’un Yerini Alıyor, http://www.bsigroup.com/tr-TR/ISO-TS-16949-Otomotiv-Kalite-Yonetim-Sistemi/ISOTS-16949 -Revizyonu (Erişim tarihi: 05 Eylül 2016).
Bulut, E. G. (2007), Bir Otomotiv Tedarikçisinde ISO/TS 16949 Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi Spesifikasyonu Kapsamında Yapılan İstatistiksel Proses Kontrol ve Bulanık Mantık Çalışmaları Uygulaması, Yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
Çağlayan, E. (2017), ISO 16949 Kalite Yönetim Sisteminin Otomotiv Sektöründeki Yeri, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Cauchick Miguel, P. A., Leal, A. F., & Da Silva, I. B. (2011). Implementation of ISO TS 16949 towards business excellence–results from a case study. International Journal of Business Excellence, 4(3), 283-297.
Civcisa, G., & Grislis, A. (2014). ISO/TS 16949 among Latvian production companies focused on automotive industry. Agronomy Research, 12(1), 255-262.
Chin, K. S., Pun, K. F., & Lau, H. (2003). Development of a knowledge-based self-assessment system for measuring organisational performance. Expert Systems with Applications, 24(4), 443-455.
Çakmakçı, M. (2006), Otomotiv yan sanayinde KOBİ ölçekli şirketlerde kurumsallaşma- Toplam Kalite Yönetimi ilişkisi, ISO Otomotiv, Eylül/Ekim, 22-28.
Eroğlu, E., (2004). Küçük ve orta ölçekli işletmelerdeki kalite güvence uygulamalarının bütünsel işletme performansı üzerine etkilerinin incelenmesi, Yönetim, 15 (49), 88-102.
Field, A. (2009). Discovering Statistics using SPSS. London: Sage Publications.
Gallego, J, M. & Gutiérrez, L. M. (2017), Quality management system and firm performance in an emerging economy: The case of Colombian manufacturing industries, Inter-American Development Bank Institutions for Development Sector-IDB Working Paper Series, 803, 1-25.
Halis, M., (2013). Toplam Kalite Yönetimi ve ISO 9000 Kalite Yönetim Sistemleri (2.Baskı). Ankara: Şeçkin Yayıncılık.
ISO Survey (2016), https://www.iso.org/iso/iso_16949_iso_survey2015.xls (Erişim Tarihi: 07.10.2018)
İlkay M.S. & Aslan E. (2006), ISO 9001:2000 kalite yönetim sisteminin Kayseri bölgesindeki KOBİ’lerin performanslarına etkileri üzerine bir araştırma, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fak. Dergisi, 24(2), 72-78.
İlkay, M. S, & Aslan, E. (2012). The effect of the ISO 9001 quality management system on the performance of SMEs, International Journal of Quality & Reliability Management, 29(7), 753-778.
Kakouris, A. P., & Sfakianaki, E. (2018). Impacts of ISO 9000 on Greek SMEs business performance, International Journal of Quality & Reliability Management, 35(10), 2248-2271.
Karakaş, B., & Ak, R. (2003). Kamu Yönetiminde Performans Yönetimi Önemli midir?, Kamu Yönetiminde Kalite 3.Ulusal Kongresi Bildirileri, Ankara TODAİE Yayınları No: 319, 338-356.
Kınacı, İ., & Genç, A. (2002), Hataları değişen varyanslı ve otokorelasyonlu lineer olmayan regresyonda parametre tahmini, Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi, 20, 58-59.
Küçük, O., & Kocaman, G. (2014). Müşteri yönlülük, inovasyon yönlülük ve işletme performans ilişkisi: Bir uygulama, The Journal of Academic Social Science Studies, 29, 37-52.
Lakhal, L., Pasin, F., & Limam, M. (2006). Quality management practices and their impact on performance, International Journal of Quality & Reliability Management, 23(6), 625-646.
Laosirihongthong, T., Teh, P. L., & Adebanjo, D. (2013). Revisiting quality management and performance. Industrial Management & Data Systems, 113(7), 990-1006.
Laskurain I., Arana G., & Heras-Saizarbitoria I. (2018) Adopting ISO/TS 16949 and IATF 16949 Standards: An Exploratory and Preliminary Study. In: Heras-Saizarbitoria I. (eds) ISO 9001, ISO 14001, and New Management Standards. Measuring Operations Performance. Springer, Cham.
Liu, C. H. (2009). Effect of ISO/TS 16949 on Six Sigma: The empirical case of Taiwanese automobile and related industries. Total Quality Management, 20(11), 1229-1245.
Ostadi, B., Aghdasi M. & Kazemzadeh R. B. (2009), The impact of ISO/TS 16949 on automotive industries and created organizational capabilities from its implementation, Journal of Industrial Engineering and Management, 3(3), 494-511.
Öztop, D. P., Aksoy, A., & Öztürk, N. (2013). A Supplier Evaluation System for Automotive Industry According To ISO/TS 16949 Requirements, International Journal of Engineering Research and Applications, 3(4), 2356-2362.
Patır, S. (2009). Faktör analizi ile öğretim üyesi değerlendirme çalışması, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23 (4), 72-73.
Purwihartuti, K. & Sule, E. T. (2016). Quality management systems and performance of organization, International Journal of Economics, Commerce and Management, 4(11), 598-611.
Saruhan, Ş. C., & Özdemirci, A. (2011). Bilim, Felsefe ve Metodoloji: Araştırmada Yöntem Problemi-SPSS Uygulamalı, İstanbul: Beta Yayınları.
Sevimler, S., Duran, C., & Çetindere, A. (2015). Toplam kalite yönetiminin unsurları ile işletme performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi: Eskişehir örneği, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29, 87-100.
Sukdeo, N., Pretorius, J.H., & Vermeulen, A. (2017). The role of Total Quality Management (TQM) practices on improving organisational performance in manufacturing and service organisations, Proceedings of the International Conference on Industrial Engineering and Operations Management, 1133-1152, Bogota, Colombia.
Technical Specificaton ISO/TS 16949:2002 Quality Management Systems, ISO.
Technical Specification ISO/TS 16949:2012, Quality Managment Systems, Second Edition, ISO.
Trofimova, M. S., & Panov, A. Y. (2019). Technique for analysis of defects of products machine building according to IATF 16949: 2016 standard requirements. In Journal of Physics: Conference Series (Vol. 1210, No. 1, p. 1-7), IOP Publishing.
TSE ISO/TS 16949, Kalite Yönetim Sistemleri-Otomotiv Üretimi ve İlgili Yedek Parça Üreticisi Kuruluşlar için ISO 9001: 2008’in Uygulanmasına Dair Özel Şartlar, Türk Standardları Enstitüsü, Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar, Ankara.
Türkbal, A. (1981). Bilimsel Araştırma Metotları ve Uygulamalı İstatistik, Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
Yavuz, S. (2009). Hataları ardışık bağımlı (Otokorelasyonlu) olan regresyon modellerinin tahmin edilmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 123-140.
Yeh, T. M., Pai, F. Y., & Huang, K. I. (2013). The critical factors for implementing the quality system of ISO/TS 16949 in automobile parts industry in Taiwan. Total Quality Management & Business Excellence, 24(3-4), 355-373.
Zakuan, N., Yusof, S. R. M., Saman, M. Z. M., Shaharoun, A. M., & Laosirihongthong, T. (2012). The moderator effects of ISO/TS16949 certification in Thailand automotive industry. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 40, 141-145.