Makroekonomik Göstergeler İle Döviz Kuru Arasındaki İlişkinin Analizi: (2005:01- 2019:10) Türkiye Uygulaması

Amaç – Bu çalışmanın amacı, makroekonomik göstergeler ile döviz kuru arasındaki ilişkiyi hem uzun hem de kısa dönem Türkiye’ye ait (2005:01-2019:10) dönemleri kapsayan aylık veriler kullanılarak belirlenmesidir. Aynı zamanda döviz kurlarının etkin bir şekilde yönlendirilebilmesi için döviz kurlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi Türkiye’de ekonomik politika düzenleyici ve denetleyici otoritelerin döviz kurlarını kontrol altında tutmalarına yardımcı olmaya çalışılmıştır. Yöntem – Döviz kuru ile makroekonomik göstergeler arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla zaman seri analizi yapılmıştır. Uygulama kapsamına alınan değişkenlerin durağanlık tespiti için de birim kök testi uygulanmıştır. Birim kök testi neticesinde serilerin farklı mertebelerden durağan olması nedeniyle değişkenler arasındaki uzun ve kısa dönem ilişkilerinin belirlenmesi için ise ARDL sınır testi yapılmıştır. Bulgular – ARDL sınır testi neticesine göre döviz kuru ile makroekonomik değişkenler arasında eş bütünleşme ilişkisinin olduğu sonucuna varılmış ve uzun dönemde döviz kuru ile faiz ve enflasyon arasında pozitif bir ilişki bulunurken döviz kuru ile işsizlik, para arzı (M1) ve dış ticaret dengesi arasında ise negatif bir ilişki bulunmuştur. Kısa dönemde döviz kuru ile dış ticaret dengesi arasında negatif bir ilişkiye rastlanılırken döviz kuru ile analiz kapsamına alınan diğer tüm değişkenler arasında ise pozitif bir ilişkiye rastlanılmıştır. Aynı zamanda hata düzeltme modelin değeri de negatif ve istatistiksel olarak anlamlı çıkmıştır. Tartışma – Günümüzde döviz kuru Dünya genelinde makroekonomik göstergeler arasında en çok tartışılan ekonomik konulardan birisidir. Teorilere göre döviz kurların belirlenmesinde makroekonomik faktörlerin önemli rol oynadığı vurgulanmaktadır. Döviz kurlarının etkin bir şekilde yönlendirilebilmesi amacıyla döviz kurlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi ekonomik politika düzenleyici ve denetleyici otoriteler açısından önem arz etmektedir.

Analyzing The Relationships Between Macroeconomic İndicators and Exchange Rate (2005:01-2019:10): Case Study of Turkey

Purpose – The purpose of this study is to predıcate either short and long run relationships between macroeconomic indicators and exchange rate the monthly data covering the period of (2005:01-2019:10) belongs to Turkey. At the some time, to effectively direct exchange rates it is neccessary to determine the factors which impacts exchange rates as much as to be helpful to economic policy makers and supervisors to handle exchange rate under control in Turkey. Design/methodology/approach – To predicate the relationships between macroeconomic indicators and exchange rate time serious data is used. In the analysis, to determine the stationary of variables, unit root test is implemented. As a result of the unit root test, the series were stationary from different levels. In this case, ARDL bound test was carried out to determine the long and short run relationships between the variables. Findings – According to the results of ARDL bound test, it has been concluded that there is a cointegration relationship between macroeconomic indicators and exchange rate, in the long run, a positive relations found between exchange rate, interest and inflation rates, but a negative relations are found between exchange rate and unemployment, money supply (M1) and foreign trade balance. In the short run, a negative relation was found between the exchange rate and the foreign trade balance, but a positive relations were found between the exchange rate and all other variables included in the analysis. Also, the value of the error correction model is negative and statistically significant. Discussion – Nowadays, the exchange rate is one of the most discussed economic issues among the macroeconomic indicators in the world. According to the theories, it is emphasized that macroeconomic factors play an important role in determining exchange rates. In order to effectively direct exchange rates, it is important for economic policy makers and supervisors to determine the factors affecting exchange rates.

PDF

___

Abar, R. R. (2015). İnfluence of Macroeconomic Variables On Exchange Rates. Journa of Economics, Business and Management.
Abdurehman, A. A. (2016). the Relationship Between Exchange Rate and Inflation: An Empirical Study of Turkey. International Journal of Economics and Financial Issue.
Ashok, A. V. (2016). Exchange Rate Volatility & its İmpact On Macroeconomic Factors With Respect to İndia Economy. İnternational Journal of Social Science & Management.
Asteriou, D. (2016). Exchange Rate Volatility and İnternational Trade: International evidence from the MINT Countries. ELSEVIER.
Audzei, V. (2018). Exchange Rate Dynamics and Their Effect On Macroeconomic Volatility in Selected CEE Countries. Elsevier.
Ayhan, F. (2016). Döviz Kuru Oynaklığı, Dış ticaret ve İstihdam İlişkisi: Türkiye Uygulaması. Konya: Selçuk Üniversitesi.
Bal, H. (2017). Döviz Kurunun Yurtiçi Fiyatlara Yansıması: OECD Ülkelerinden Bulgular. International Conference On Eurasian Economies.
Bayraktutan, Y. (2003). Türkiye'de Döviz Kuru, İthalat ve Enflasyon İlişkisi: Ekonometrik Analiz (1980-2000). Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi.
Capasso, S. (2019). The Long-run interrelationship between exchange rate and interest rate: the case of Mexico. Journal of Economics Science.
Çelik, R. (2018). Döviz Kuru Volatilitesinin İhracat Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği (1995-2017). İstanbul Journal of Economics.
Çetin, O. (2019). Temel Makroekonomik Göstergeler ile Türkiye'nin Ekonomik Performansının sınanması (2003-2018). Konya: Selçük Üniversitesi.
Chipili, J. M. (2010). Macroeconomic Effects of Exchange Rate Volatility in Zambia. University of Leicester.
Doğulkanlı, H. (2017). Uluslararası Finansman. Adana: Karahan.
Draz, M. U. (2019). Macroeconomic Fundamentals and Exchange Rates in South Asian Economies. Journal of Chines Economics and Foreign Trade Studies.
Ebiringa, O. T. (2014). Exchange Rate, Inflation and Interest Rates Relationships? AnAutoregressive Distributed Lag Analysis. Journal of Economics and Development Studies.
Fatima, S. (2019). Exploring the İmpact of Macro Economic Variables On Exchange Rate: A Case of some Developed and Developing Countries. ResearchGate.
Feldmann, H. (2011). The Unemployment effect of Exchange Rate Volatility in Industrial Countries. ELSEVIER.
Gül, E. (2006). Türkiye'de Enflasyon ve Döviz Kuru Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1984-2003. Sosyal Bilimler Dergisi.
Günal, M. (2012). Para Banka ve Finansal Sistem. Ankara: Berikan Ofset.
Hacievliyagil, N. (2015). Döviz Kurunun Temel Makro Değişkenlerle İlişkisi: Türkiye ve BRICS Ülkeleri Karşılaştırması. Isparta.
Hacker, R. S. (2010). The Relationship Between Exchange Rate and Interest Rate Differentials. Centre of Excellence for Science and Innovation Studies.
Hakses, M. (2018). Enflasyon ve Döviz Kuru Nedensellik İişkisi: Kırılgan Beşli Örneği. Ankara: Ankara Yıldırım Beyzaıt Üniversitesi.
Hoffmann, M. (2009). Real Exchange Rates and Real Interest Rate Differentials: A present value ınterpretation. ELSEVIER.
Karadağ, M. Ş. (2019). Döviz Kurunu Belirleyen Ekonomik Faktörler: Türkiye Ekonomisi için ARDL Sınır Testi Uygulaması.
Kardaşlar, A. (2013). Döviz Kuru İle Makroekonomik Büyüklükler Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerinde Bir Uygulama. Adana.
Kartal, M. t. (2018). Türkiye'de Döviz Kurlarını Etkileyen Makroekonomik Göstergelerin Belirlenmesi: MARS Yöntemi ile Bir İnceleme. MANAS Journal of Social Studies.
Khin, A. A. (2017). Exchange Rate volatility On Macroeconomic Determinants in Malaysia: . Journal of Global Business and Social Entrepreniurship.
Kılıçarslan, E. (2016). Döviz kuru ve Makroekonomik Etkileri. Çorum.
Lin, S. (2018). Exchange Rate Volatility and Trade: The Role of Credit Constraints. ELSEVIER.
Meryem, H. (2018). Enflasyon ve Döviz Kuru Nedensellik İlişkisi. Ankara: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi.
Mirchandani, A. (2013). Analysis of Macroeconomic Determinants of Exchange Rate Volatility in İndia. İnternational journal of Economics and Financial İssue.
Mishkin, F. S. (2016). The economics of money, banking and Financial markets.
Müge, Y. (2016). Enflasyon ve Döviz Kuru Arasındaki İlişki. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi.
Ordu, C. F. (2013). Döviz Kuru Dış Ticaret İlişkisi: Türkiye Örneği. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi.
Park, I. C. (2008). Causal Relation Between Interest and Exchange Rates in the Asian Currency Crisis. ELSEVIER.
Sağdıç, A. (2018). Türkiye'de Döviz Kuru, Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Ekonomitrik Analiz (2003:01- 2017:03). Antalya.
Saraç, T. B. (2016). Impact of Short-term Interest Rate on Exchange Rate: The case of Turkey. ELSEVIER.
Saykal, b. (2018). Döviz Kuru Değişimlerinin Enflasyon Üzerindeki Etkisi: Türkiye Üzerinde Bir Uygulama. Eskişehir.
Sevim, C. (2016). Türkiye Ekonomisinde İhracat ve Döviz Kuru Oynaklığı İlişkisi. ResearchGate.
Seyidoğlu, H. (2009). Uluslararası İktisat. İstanbul: Kurtiş.
Shalishali, M. K. (2002). Inflation, Interest Rate and Exchange Rate: What is Relationship. Journal of Economics and Economic Education Research.
Sheefeni, J. (2014). Exchange Rate Pass-Through to Domestic Price in Namibia: SVAR Evidence. Journal of Economic and Financial Science.
Sial, M. (2014). An Econometric Analysis of Determinants of Exchange Rate in Pakistan. ResearchGate.
Şit, M. (2019). Döviz Kurunu Belirleyen Ekonomik Faktörler: Türkiye Ekonomisi İçin ARDL Sınır Testi Uygulaması.
Tapşın, G. (2013). Reel Döviz Kuru, İthalat ve İhracat Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi.
Taştekin, G. (2018). Enflasyon, Döviz Kuru ve Faizin Bankacılık Sektör Karı ve Banka Endeksine Etkileri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Teker, T. (2019). Döviz Kurlarında ve Faiz Oranlarında Meydana Gelen Değişimlerin Enflasyona Olan Etkisi: Türkiye Örneği. ResearchGate.
Uysal, D. (2013). Türkiye'de Döviz Kurlarındaki Değişme ile Enflasyon Arasındaki İlişki (1983-2012). Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi.
Vaseeikargar, G. (2018). Döviz Kuru Volatilitesinin Dış Ticarete Etkisi: Türkiye Örneği. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Yalçıner, K. (2012). Uluslararası Finansman. Ankara: Detay Yayıncılık.
Yılmaz, M. (2016). Enflasyon ve Döviz Kuru Arasındaki İlişki. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Zhang, G. (2009). Exchange Rates: Macro and Micro Fundamentals. University of Glasgow.