Liderlik Yönelimlerinin Çatışma Çözme Stratejileri Üzerindeki Etkisi

Amaç – Bu araştırmanın amacı, otel işletmeleri yöneticilerinin liderlik biçimlerinin göreve ve insana dönük oluşunun çatışma çözme stratejisi seçimleri konusundaki yaklaşımları üzerinde etkisi olup olmadığını belirlenmesidir. Yöntem – Araştırma evrenini Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesinde yer alan 4 ve 5 yıldızlı otel işletmelerinde yönetici pozisyonunda çalışanlar oluşturmaktadır. Araştırma verileri Kasım 2016- Mart 2017 tarihleri arasında, katılımcıların demografik özelliklerine ilişkin verilerin elde edilmesi amacıyla oluşturulmuş sorular ile liderlik yönelimleri ve çatışma çözme yaklaşımlarını belirlemeye ilişkin ölçeklerin yer aldığı anket formları aracılığı ile toplanmıştır. Elde edilen veriler, betimleyici istatistikler, korelasyon ve çoklu doğrusal regresyon analizleri ile değerlendirilmiştir. Bulgular – Elde edilen bulgular, yöneticilerin göreve ve insana odaklı liderlik davranış biçimlerinin birlikte, çatışma çözme yöntemlerinden bütünleştirme, ödün verme, kaçınma ve uzlaşma boyutları üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğunu, bununla birlikte hükmetme boyutları üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığını göstermektedir. Tartışma – Araştırma bulguları, göreve ve insana odaklı liderlik şeklinde ele alınan lider davranış biçimlerinin, çatışma çözme yöntemlerinden bütünleştirme, ödün verme, kaçınma ve uzlaşma stratejileri üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğunu ortaya koymaktadır. Araştırma bulguları ayrıca söz konusu etkilerin göreli sıralamasında bütünleştirme, hükmetme ve uzlaşma stratejilerinin seçiminde göreve odaklı liderlik davranışının; ödün verme stratejisinin seçiminde ise insana odaklı davranış biçiminin ilk sırada yer aldığını göstermektedir. Turizm sektörü gibi, müşterilerin çalışanlarla birebir ve çoğu zaman yüz yüze iletişim içinde olduğu sektörlerde, çalışanların içinde bulunduğu çatışma süreçlerinin çözüme kavuşturulmamasının olumsuz etkileri doğrudan hissedilmektedir. Bu nedenle çatışmanın olumsuz etkilerini en az düzeye indirgeyecek ve örgütsel yapıya uygun doğru stratejilerin seçiminde etkili olan unsurlardan birinin belirlenmiş olmasının, bu işletmeler açısından örgütsel çıktıları olumlu etkilemesi beklenmektedir.

The Impact of Leadership Orientations on Conflict Resolution Strategies

Purpose – The study aimed to determine whether the people-oriented leadership style or task-oriented leadership style of hotel managers have an impact on their approach to strategies to resolve conflict. Design/methodology/approach – The study population consisted of hotel managers of four and five-star hotels in the Middle and Eastern Black Sea Regions in Turkey. Data were collected between November 2016 and March 2017 via questionnaires created to obtain data regarding demographic characteristics of the participants, and questionnaires that include scales for determining leadership orientations and strategies to resolve conflict. Data obtained were evaluated by using descriptive statistics, correlation, and multiple linear regression analyses. Findings – The results showed that managers’ adoption of task-oriented and people-oriented leadership styles together have a significant effect on the integration, compromise, avoidance, and reconciliation strategies among the methods of conflict resolution; however, that they did not have a significant effect on the domination strategy. Discussion – The results of the study showed that task-oriented or people-oriented leadership styles have a significant effect on the integration, compromise, avoidance, and reconciliation strategies among methods of conflict resolution and in the relative ranking of these strategies. Task-oriented leadership style was in first place for integration, domination, and reconciliation strategies and people-oriented leadership style was in first place for compromise strategy. In sectors where customers are in direct communication and often face-to-face interaction with employees, such as tourism, the negative effects of not resolving a conflict by employees can be directly observed. Therefore, the authors consider that determining one of the factors that may minimize the negative effects of conflict and that is effective in choosing the right strategy for the organizational structure may have a positive effect on the organizational outcomes for such establishments.

PDF

___

Arslan, K. (2016). KOBİ’lerde Çatışma ve KOBİ yöneticilerinin çatışmanın yönetiminde izledikleri stratejiler, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32, 35-62.
Ayan, B. ve Yavuz, E. (2018). Örgütsel çatışma ve yönetim: Kamu örgütlerinde bir araştırma, İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(1), 745-762.
Aydın, Ş. (2004). Otel işletmelerinde örgütsel stres faktörleri: 4-5 yıldızlı otel işletmeleri uygulaması, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(4), 1-21.
Bolat, G. (2018). Algılanan liderlik davranışının örgütsel çatışma yönetim stili ve tükenmişlik üzerine etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
Bumin, B. (1990). İşletmelerde Organizasyon Geliştirme ve Çatışmanın Yönetimi, Gazi Üniversitesi İİBF: Ankara.
Can, A. (2017). SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi, Pegem Akademi, Ankara.
Casimir, G. ve Ngee Keith Ng, Y. (2010). Combinative aspects of leadership style and the interaction between leadership behaviors, Leadership & Organization Development Journal, 31 (6), 501-517.
Chandolia, E., ve Anastasiou, S. (2020). Leadership and conflict management style are associated with the effectiveness of school conflict management in the Region of Epirus, NW Greece, European Journal of Investigation in Health, Psychology and Education, 10(1), 455-468.
Chen, H.X, Xu, X. ve Phillips, P. (2019). Emotional intelligence and conflict management styles. International Journal of Organizational Analysis, 27(3), 458-470
Cömert, S. (1999). Yöneticilerin yaratıcılık düzeyleri ile liderlik tarzları arasındaki ilişki, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Fakültesi Doktora Tezi, İstanbul
Donnelly, J.H., Gibson, J.L. and Ivancevich, J.M. (1998). Fundementals of Management, 10th. Ed. California: McGraw Hill Co., USA.
Eren, E. (2011). Yönetim ve Organizasyon: Çağdaş ve Küresel Yaklaşımlar, İstanbul: Beta Yayınları.
Erol, E., ve Koç, H. (2017). Konaklama işletmeleri yöneticilerinin liderlik davranışlarının belirlenmesine yönelik bir uygulama. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(4), 566-580.
Erzen, E. ve Armağan, Y. (2015). The effect of leadership on conflict management, E. Karadağ (ed.). Leadership and Organizational Outcomes Meta-Analysis of Empirical Studies (225-237 ss), Springer International
Francis, G. ve Milbourn J.G. (1980). Human Behaviour in the Work Environment: A Managerial Perspective, Goodyear Publishing Company Inc, California. Publishing, Switzerland.
Gündüz Çekmecelioğlu, H. (2014). Göreve ve insana yönelik liderlik tarzlarının örgütsel bağlılık, iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkileri, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28, 21-34.
Gürer, A., Öneren, M. ve Bozacı, İ. (2014). Çalışanların bireysel değerleri ile örgütsel çatışma yönetimi arasındaki ilişkinin belirlenmesi: Kamu yöneticileri üzerine bir araştırma”, International Journal of Social Science, 29, 439-455.
Hendel, T., Fish, M. ve Galon, V. (2005). Leadership style and choice of strategy in conflict management among Israeli nurse managers in general hospitals, Journal of Nursing Management, 13, 137–146.
Hu, Sunny’, Cheng, C.-W., (2010). Job stress, coping strategies, and burnout among hotel industry supervisors in Taiwan, International Journal of Human Resource Management, 21, 1337–1350.
Jokanović, B., Tomić, I. ve Duđak, L. (2017). Organizational conflict resolution, XVII International Scientific Conference on Industrial Systems (IS'17), Serbia.
Kamer, H. (2018). Hastane yöneticilerinin liderlik tarzlarının çatışma yönetim stratejilerine etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Khan, M., Langove, N., Shah, F.A. ve Javid, M.U. (2015). The modes of conflicts and managerial leadership styles of managers, Global Business and Management Research: An International Journal, 7(2), 44-52.
Khuong, M.N. ve Hoang, D.T. (2015). The effects of leadership styles on employee motivation in auditing companies in Ho Chi Minh City, Vietnam, International Journal of Trade, Economics and Finance, 6(4), 210-217.
Kocaman, S., Kocaman, S. ve Çakır, N. (2012). Konaklama işletmelerinde örgüt kültürünün örgütsel çatışma üzerine etkileri: Alanya bölgesinde bir araştırma, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28, 167-183.
Koçak, S., ve Atanur Başkan, G. (2013). Okul müdürleri tarafından kullanılan çatışma yönetim yöntemlerinin etkililik düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(44), 212-224.
Koçel, T. (2014). İşletme Yöneticiliği, Beta Yayınları: İstanbul.
Korkmaz, Z. ve Yalçın, B. (2015). Liderlik tarzları ve çatışma yönetimi stratejileri ilişkisine yönelik bir alan araştırması: Sağlık yöneticileri örneği, Dayanışma, 41-51.
Korkmaz, M. ve Çağlı, M. (2019). Eğitim yöneticilerinin liderlik tarzları ile çatışma yönetim stratejileri arasındaki ilişkinin incelenmesi, TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 11(4), 77-90.
Leonard, K. (2020). Advantages & Disadvantages of People-Oriented Leadership Styles, https://smallbusiness.chron.com/advantages-disadvantages-peopleoriented-leadership-styles 10299.html (03.05.2020 tarihinde erişildi).
Limbare, S. (2012). Leadership styles & conflict management styles of executives, The Indian Journal of Industrial Relations, 48(1), 172-180.
Luthans, F. (1992). Organizational Behavior. 4. Baskı. New Jersey, NJ: McGraw-Hill, Inc.
Madalina, O. (2016). Conflict management, a new challenge. Procedia Economics and Finance, 39, 807-814.
Madlock, P. E. (2013). The influence of conflict management, leadership, and communication on employee job satisfaction. Human Communication, 15, 121-138.
Man Chu, R.I. (2011). Conflict management styles of pastors and organızational servant leadership: A descriptive study”. Journal of Applied Christian Leadership, 5(2), 117-117.
Mathieu, C., Fabi, B., Lacoursière, R., ve Raymond, L. (2016). The role of supervisory behavior, job satisfaction and organizational commitment on employee turnover. Journal of Management & Organization, 22(01), 113–129.
Nalbantoğlu, C.B. ve Akıncı, G. (2019). Türk – İsveç iş kültüründe liderlik tarzlarının çatışma çözüm yönetimi üzerine etkisi”, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 5(4), 68-84.
Odabaşıoğlu, F. (2013). İlkokul ve ortaokul müdürlerinin liderlik davranışları ve çatışma yönetimi stillerine ilişkin öğretmen algıları”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
Özdevecioğlu, M. ve Kanıgür, S. (2009). Çalışanların ilişki ve görev yönelimli liderlik algılamalarının performansları üzerindeki etkileri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (1), 53-82.
Pour, S.M., Zadeh, A.B ve Barati, E. (2012). An empirical study to measure the relationship between management style and conflict management, Management Science Letters, 2, 2249-2254.
Rahim, M. A. (1983). A measure of styles of handling interpersonal conflict. Academy of Management Journal, 26, 368–376.
Rahim, M.A., Buntzman, G.F. ve White, D. (1999). An empirical study of the stages of moral development and conflict management styles, The International Journal of Conflict Management, 10(2), 154–171.
Rahim, M.A. (2002). Toward a theory of managing organizational conflict, The International Journal of Conflict Management, 13(3), 206-235.
Rahim, M.A. ve Katz, J. (2020). Forty years of conflict: the effects of gender and generation on conflictmanagement strategies, International Journal of Conflict Management, 31(1), 1-16.
Ribiere, M.V. ve Sitar, S.A. (2003). Critical role of leadership in nurturing a knowledge-supporting culture, Knowledge Management Research & Practice, 1, 39-48.
Richmond, V. P., Wagner, J. P., ve McCroskey, J. C. (1983). The impact of perceptions of leadership style, use of power, and conflict management style on organizational outcomes, Communication Quarterly, 31(1), 27–36.
Robbins, S.P. ve Judge, T.A. (2017). Örgütsel Davranış, (İnci Erdem, Çev.Ed.). Ankara: Nobel Yayınları.
Rüzgar, N. (2018). The effect of leaders’ adoption of task-oriented or relationship-oriented leadership style on leader-member exchange (LMX), In the organizations that are active in service sector: A research on tourism agencies, Journal of Business Administration Research, 7(1), 50-60.
Saeed, T., Almas, S., Anis-ul-Haq, M., ve Niazi, G. S. K. (2014). Leadership styles: Relationship with conflict management styles. International Journal of Conflict Management, 25(3), 214-225.
Sayeed, O.B. ve Mathur, H.B. (1980). Leadership behaviour and conflict management strategies, Vikalpa, 5(4), 275-282.
Sportsman, S. ve Hamilton, P. (2007). Conflict management styles in the health professions, Journal of Professional Nursing, 23 (3), 157-166.
Standling, J. (2014). Little Miss Task Oriented. https://jonathansandling.com/task-oriented-leadership/ (09/05/2020 tarihinde erişildi).
Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (Sixth edition). United States: Pearson Education.
Tanrıverdi, H., Akova, O. ve Çifçi, İ. (2018). Açılış-otellerinde dönüşümcü, etkileyici, tam serbesti tanıyan liderlik tarzlarının ve çatışma yönetim stillerinin işten ayrılma niyeti üzerine etkisi”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18 (30), 114 – 123.
Taşkıran, E. (2006). Otel işletmelerinde çalışan yöneticilerin liderlik yönelimleri: İstanbul’daki beş yıldızlı otel işletmelerinde bir araştırma”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 17(2), 169-183.
Tengilimoğlu, D., Atilla, E.A. ve Bektaş, M. (2014). İşletme Yönetimi. Seçkin Yayınları: Ankara.
Tiyce, M., Hing, N.Cairncross, G. ve Breen, H.(2013), Employee stress and stressors in gambling and hospitality workplaces", Journal of Human Resources in Hospitality & Tourism, 12(2),126-154.
Topaloğlu, C. ve Boylu, Y. (2006). Örgüt içi çatışmaların türleri: Otel işletmeleri açısından ayrıntılı bir inceleme, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16.
Tuna, M. ve Türkmen, F. (2015). Kişilik tiplerinin çatışmayı yönetme yöntemlerine etkisi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(4), 43-65.
Turkalj, Z., Fosiz, I. Ve Dujak, D. (2008). Conflict management in organization, Interdisciplinary Management Research IV, 505-515.
Tüfekçi, N. ve Haque, H.S. (2019). Yöneticilerin örgütsel çatışma yönetiminde modern liderlik tarzlarının rolü: Karşılaştırmalı bir araştırma”, Journal of Current Researches on Health Sector, 9 (1), 9-24.
Üngüren, E. (2009). Çalışma hayatında örgütsel çatışma: Konaklama işletmeleri üzerinde bir araştırma, Çalışma ve Toplum, 1, 95-127.
Waqar, H.S. ve Siddiqui, K. (2008). A study about the leadership styles of public and private school principals, Journal of Elementary Education, 18(1-2), 5-20.
Wilkinson, R. (2018). Leadership and Management: Connecting the Dots, Xlibris Publishing, Indiana:USA.
Yağcıoğlu, B. D. (1997). Örgütlerde çatışma düzeyleri ve çatışmanın ele alınış stilleri. Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Yukl, G. (1971). Toward a behavioral theory of leadership”, Organizational Behavior and Human Performance, 6(4), 414-440.
Yukl, G., Gordon, A. ve Taber, T. (2002). A hierarchical taxonomy of leadership behavior: Integrating a half century of behavior research”. Journal of Leadership and Organizational Studies, 9(1), 15-32.
Yukl, G. (2006). Leadership in organizations (6th ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearson-Prentice Hall.