İşletmelerin Muhasebe Meslek Mensubu Seçimine Etki Eden Faktörlerin AHP Yöntemi Çerçevesinde Değerlendirilmesi: Sivas İlinde Bir Uygulama
Amaç – Bu çalışmayla Sivas’ta faaliyette bulunan işletme yöneticilerinin meslek mensubu seçimini etkileyen kriterler ağırlıklandırılarak işletmelerin meslek mensubu seçimini etkileyen en önemli kriterin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem – Bu amaca ulaşabilmek için Sivas ilinde faaliyette bulunan işletme yöneticilerine Saaty’nin 1-9 ikili karşılaştırma skalası dikkate alınarak hazırlanan anket formu yöneltilmiş ve bu anket formundan elde edilen verilere Analytical Hierarchy Process (AHP) yöntemi uygulanmıştır. Bulgular ve Tartışma - AHP ile gerçekleştirilen analizde işletmelerin meslek mensubu seçimini etkileyen kriterler içerisinde en yüksek skora sahip kriter %19,94 ağırlığı ile “meslek mensubunun mali mevzuata hâkim olması” kriteri olmuştur. Bu kriteri ikinci olarak %16,71 ağırlığı ile “işletme hakkındaki bilgilerin gizli tutulması”, üçüncü olarak %15,62 ağırlığı ile “meslek mensubunun bürokratik işlemlerde yardımcı olması” kriterleri takip etmiştir. İşletmelerin meslek mensubu seçimini etkileyen kriterler içerisinde en düşük skora sahip kriter ise %2,22 ağırlığı ile “meslek mensubunu şık giyimli olması” kriteri olmuştur. Bu kriteri ikinci olarak %2,71 ağırlığı ile “meslek mensubunun bürosunun şehir merkezinde yer alması” kriteri üçüncü olarak 4,17 ağırlığı ile “piyasadaki tanınırlığı” kriteri takip etmiştir. Araştırmada işletme yöneticilerinin tercih ettikleri kriterler dikkate alınarak işletme yöneticilerinin tercihlerinde meslek mensuplarının niteliksel özelliklerine daha çok önem verdikleri dış imajlarına ve niceliksel özelliklerine çok da dikkat etmedikleri tespit edilmiştir.
Evaluating The Factor Influencing the Accounting Professional Selection of Businesses Within the Scope of AHP Method: An Application in Sivas Province
Purpose – In this study, it was aimed to weight the criteria influencing the accounting professional selection by the businesses operating in Sivas province and to determine the most important criterion selecting the professional selection of businesses Design/methodology/approach – In order to achieve this objective, a survey form prepared by using the 1-9 pairwise comparison scale of Saaty was applied to the business managers of the companies operating in Sivas and the data obtained were analyzed using AHP method. Findings and Discussion - In the analysis performed using AHP, it was determined that, among the criteria influencing the selection of profession member by the businesses, the criterion with the highest score was “profession member’s having a command of financial legislations” with the weight of 19.94%, followed by “keeping the company information confidential” with the weight of 16.71%, “profession member’s help in bureaucratic transactions” with the weight of 15.62%. Among the criteria influencing the selection of profession member by the businesses, the criterion with the lowest score was “well-dressedness of profession member” with the weight of 2.22%, followed by “profession member’s office located at the cit center” with the weight of 2.71% and “profession member’s recognition in the sector” with the weight of 4.17%. In this study, by considering the criteria preferred by the business managers, it was determined that the business managers pay more attention to the qualitative characteristics of the profession members and not much importance to the image and quantitative characteristics.
___
- 3568 Sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müsavirlik ve Yeminli Mali Müsavirlik Kanunu, 13. 6 1989 Tarih ve 20194 sayılı Resmi Gazete.
- Aydın, Ö., Öznehir, S. ve Akcalı, E. (2009). Ankara için optimal hastane yeri seçiminin analitik hiyerarşi süreci ile modellenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 33- 52.
- Banar, K. ve Ekergil, V. (2010). Muhasebe meslek mensuplarının hizmet kalitesi: sunulan hizmetlerin kalitesi ile müşteri memnuniyeti ilişkisi Eskişehir uygulaması, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 39-60.
- Bojanic, D. C. (1991). Quality measurement in professional services firms. Journal of Professional Services Marketing, 7(2), 27-36.
- Constantin, C. ve Anton, C. (2011). Implications of relationship marketing on the financial accounting services providers, mathematics and computers ın biology, Business and Acoustics, Romania, 122-127.
- Çanakçıoğlu, M.(2019). Bağımsız mali müşavirlerin müşteri seçimine etki eden faktörlerin ve karar alternatiflerinin AHP ve MAUT yöntemleri çerçevesinde değerlendirilmesi: İstanbul kentine ilişkin bir uygulama, Muhasebe ve Denetime Bakış, (57),165-194.
- Erol, M.(2007). Muhasebe meslek elemanlarının sundukları hizmetlerin mükellefleri tatmin eden özelliklerini belirlemeye yönelik ampirik bir çalışma, Selçuk Üniversitesi Karaman İİBF Dergisi, 9( 12), 244-252.
- Francis, J. R. and Yu, M. D. (2009). Big 4 office size and audit quality. The Accounting Review, 84(5), 1521- 1552.
- Freeman, D. and Dart, J. (1993), Measuring the perceived quality of professional business services. journal of professional marketing services, 9(1), 27-47.
- İshak, I., Hasnah, H., Daing N.İ. ve Salmi Mohd, I. (2006). Service quality, client satisfaction and loyalty towards audit firms: perceptions of malaysian public listed companies, Managerial Auditing Journal Bradford: 21(7),738-756.
- Kaya, Y. ve Özdemir, S. (2014). Muhasebe meslek mensuplarının sundukları hizmetin müşteri tarafından ilişkisel pazarlama anlayışı doğrultusunda değerlendirilmesine yönelik ampirik bir çalışma, İşletme Araştırmalar Dergisi,4(6), 157-171.
- Organ, İ. ve Yegen, B. (2013), Vergi bilinci ve vergi ahlakı oluşumunda muhasebe meslek mensuplarının rolü: Adana örneği, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27( 4), 241-270.
- Özbek, A. (2017). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ve Excel İle Problem Çözümü, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
- Saaty, L. T. (1977). A Scaling method for priorities in hierarchical structures, Journal of Mathematical Psychology, 15(3), 234-281.
- Saaty , T.(1980). The Analytic Hierarchy Process, New York, McGraw-Hill.
- Saxby, C. L., Ehlen, C. R., and Koski, T. R. (2004). Service quality in accounting firms: Th relationship of service quality to client satisfaction and firm/client conflict, Journal of Business & Economics Research, 2(11), 75-85.
- Turner, L. D., Aldhizer III, G. R. and Shank, M.D. (1999 ). Client perceptions of MAS quality as measured by a marketing-based service quality, Accounting Horizons, 13(1), 17- 36.
- Tüzmen A. ve Özdağoğlu, A. (2007). Doktora öğrencilerinin eş seçiminde önem verdikleri kriterlerin analitik hiyerarşi süreci yöntemi ile belirlenmesi, Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21( 1), 243- 268.
- Ustaahmetoğlu, E., Aygün, D. v e S avcı, M. (2013). Muhasebe bürolarında sunulan hizmetin kalitesinin müşteriler tarafından değerlendirilmesine yönelik bir uygulama, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9(18), 239-254.
- Yalçın, S. (2010). Kriz ortamında Kobilerin muhasebeci seçimini etkileyen faktörler: Kütahya araştırması, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (28). 195-211.
- Yayla, H. E. ve Cengiz, E. (2006). Muhasebe bürolarında algılanan hizmet kalitesi ve mükelleflerin tatmin düzeylerine yönelik yapısal bir model önerisi-II, MUFAD Dergisi, ( 31), 175-184.