İşletmelerde Maliyet Sistemleri Kullanımlarının İncelenmesi: Manisa Organize Sanayi Bölgesi Örneği

Amaç – Küresel pazar ortamında üretim işletmelerinin rekabet avantajı elde edebilmelerinin temel bileşenlerinden birisi, maliyet muhasebesi sisteminin etkinliğidir. Buradan hareketle, üretim sektöründe kullanılmakta olan mevcut maliyet muhasebe sistemlerinin tespiti amacıyla, bu çalışma kapsamında Manisa Organize Sanayi Bölgesi içerisinde faaliyet gösteren üretim işletmelerinin maliyet muhasebesi sistemleri incelenmiştir. Yöntem – Çalışmada veri toplama tekniği olarak anket yöntemi kullanılmıştır. Bölgede faaliyet gösteren 177 firmanın muhasebe departmanlarında aktif olarak çalışmakta olan yetkililere ulaşılmış; temas kurulan 126 firma yetkilisinden 64’ü ankete katılım göstermiştir. Elde edilen veriler ki-kare ve t-testi ile analiz edilmiştir. Bulgular – Analiz bulguları, işletmelerin modern maliyet muhasebesi sistemlerinden ziyade geleneksel maliyet muhasebesi yöntemlerini kullanmakta olduklarına işaret etmektedir. Tartışma – Çalışma ile, maliyet muhasebe sistemlerinin yönetim süreçlerine etkin bir şekilde entegre edilmediğine dair bulgular elde edilmiştir.

Investigation of Cost of Systems use in Businesses: Manisa Organized Industrial Zone Example

Purpose – One of the main components of the production companies in achieving competitive advantage in the global market environment is the effectiveness of the cost accounting system. Therefore, in order to determine the current costs of accounting systems used in the production sector, the cost accounting systems of production enterprises operating in Manisa Organized Industrial Zone were examined. Design/methodology/approach – Survey method was used as data collection technique. It has been communicated to the authorities actively working in the accounting departments of 177 companies operating in the region; 64 of the 126 contacted persons participated in the survey. Data was analyzed by chi-square and t-test methods. Results – Analysis findings indicate that firms are using traditional cost accounting methods rather than modern cost accounting systems. Discussion – With this study, findings have been obtained that cost accounting systems are not effectively integrated into management processes.

PDF

___

Abdel-Kader, M. and Luther, R. (2008). The Impact of Firm Characteristics on Management Accounting Practices: A UK-Based Empirical Analysis. British Accounting Review. 40 (1): 2-27.
Abusalama, Fawzi A. (2008). Barriers to Adopting Activity-Based Costing Systems (ABC): An Empirical Investigation Using Cluster Analysis. (Doctorate Thesis). Ireland: Dublin Institute of Technology.
Ahmad, K. (2012). The Use of Management Accounting Practices In Malaysian SMEs. (Doctorate Thesis). United Kingdom: University of Exeter.
Ajibolade, Solabomi O. (2013). Management Accounting Systems Design And Company Performance In Nigerian Manufacturing Companies: A Contingency Theory Perspective, British Journal of Arts and Social Sciences. 14 (2): 228-244.
Al-Sayed, M. and Dugdale, D. (2016). Activity-Based Innovations in the UK Manufacturing Sector: Extent, Adoption Process Patterns and Contingency Factors. The British Accounting Review. 48 (1): 38-58.
Alleyne, P. and Weekes-Marshall, D. (2011). An Exploratory Study of Management Accounting Practices in Manufacturing Companies in Barbados. International Journal of Business and Social Science. 2 (9): 49-58.
Angelakis, G., Theriou, N. and Floropoulos, I. (2010). Adoption And Benefits of Management Accounting Practices: Evidence From Greece and Finland. Advanced in Accounting, Incorporating Advances in International Accounting. 26: 87-96.
Bayram, N. (2017). Sosyal Bilimlerde SPSS ile Veri Analizi. 6. Baskı. Bursa: Ezgi Kitabevi.
Bilge, H. (2010). Küçük ve Orta Boy İşletmelerde İnsan Kaynakları Yönetimi Fonksiyonları Açısından Kurumsallaşma: Manisa Organize Sanayi Bölgesinde Ampirik Bir Çalışma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Manisa: Manisa Celal Bayar Üniversitesi.
Bjornenak, T. (1997). Diffusion and Accounting: The Case of ABC in Norway. Management Accounting Research. 8 (1): 3-17.
Chendall Robert H. and Langfield-Smith, Kim. (1998). The Relationship Between Strategic Priorities, Management Accounting Techniques And Management Accounting: An Empirical Investigation Using A Systems Approach. Accounting, Organizations and Society. 23 (3): 243-264.
Cooper, R. and Kaplan, R.S. (1988). How Cost Accounting Systematically Distorts Product Costs. Management Accounting. 69 (10): 20-27.
Coşkun, Ç. (2016). Organize Sanayi Bölgelerinin İstihdam Üzerine Etkileri: Manisa Organize Sanayi Bölgesi Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Manisa: Manisa Celal Bayar Üniversitesi.
Çidem İ. (2013). Muhasebe Bilgi Sisteminin Etkinliği: Küçük ve Orta Büyüklükte İşletmeler Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erciyes: Erciyes Üniversitesi.
De Zoysa, A. and Heralth, Siriyama K. (2007). Standart Costing in Japanese Firms. Industrial Management & Data Systems. 107 (2): 271-283.
Demirkutlu, F. (2015). Maliyet Yönetimi ve KOBİ'lerin Farkındalıkları: Ampirik Bir Çalışma. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. (2): 39-62.
Dendeş, Erincik A. (2017). Üretim İşletmelerinin Maliyet Hesaplama Yöntemlerinin İncelenmesi: Aydın İli Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi.
Diavastis, I., Anagnostopoulou, E., Drogalas G. ve Karagiorgos T. (2016). The İnteraction Effect Of Accounting Information Systems User Satisfaction And Activity-Based Costing Use On Hotel Financial Performance: Evidence From Greece. Accounting and Management Information Systems. 15 (4) :757-784.
Dugdale, D., Jones, C. And Green, S. (2005). Contemporary Management Accounting Practices in UK Manufacturing. Research Executive Summaries Series. 1(13): 1-7.
Erdoğan, N. ve Saban, M. (2014). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi. 6. Baskı. İstanbul: Beta Basım Yayın. Erol, M., Atmaca, M. ve Terzi, S. (2015). Maliyet Muhasebesi. İstanbul: Beta Yayınları.
Garg, A., D. Ghosh, J. and Hudick, C. Nowacki (2003). Roles and Practices in Management Accounting Today. Strategic Finance. 85(1): 30-35.
Gichaaga, Peter M. (2014). Effects of Management Accounting Practices on Financial Performance of Manufacturing Companies In Kenya. (Master Thesis). Kenya: University of Nairobi.
Henri, J.F., Boiral, O. and Roy, M. (2016). Strategic Cost Management and Performance: The Case of Environmental Cost. The British Accounting Review. 48: 269-282.
Hoque, Z. (2000). Just-In-Time Production, Automation, Cost Allocation Practices and Importance Of Cost Information: An Empirical Investigation In New Zealand-Based Manufacturing Organızations. British Accounting Review. 32: 133-159.
Hyvönen, J. (2008). Linking Management Accounting And Control Systems, Strategy, Information Technology, Manufacturing Technology And Organizational Performance Of The Firm In Contingency Framework. Doctorate Thesis. Oulu University Press. Finland.
Ittner, C.D. Lanen, W.N. Larcker, D.F. (2002). The Association between Activity-Based Costing and Manufacturing Performance. Journal of Accounting Research, 40 (3): 711-726.
Karagöz, Y. (2010). İlişki Katsayıları ile Öğrenci Başarısını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 9 (32): 425-446.
Karagöz, Y. (2016). SPSS ve AMOS 23 Uygulamalı İstatistiksel Analizler. Ankara: Nobel Yayın.
Karcıoğlu, R. ve Öztürk M. (2012). İMKB’ye Kayıtlı Sanayi İşletmelerinin Maliyet Yönetim Sistemlerini Uygulama ve Uygulamama Nedenlerinin Tespitine Yönelik Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 16 (1): 477-496.
Khan, Nazar M., Rixwan, M., Islam, F. and Aabdeen, Zain U. (2016). The Extent of Application of Standard Costing: A Comparison of Chinese and Pakistani Manufacturing Firms. International Journal of Economics and Business Administration. 2 (1): 1-6.
Krumwiede, K. and Suessmair, A. (2007). Comparing U.S. and German Cost Accounting Methods. Management Accounting Quarterly. 8 (3):1-10.
Lawson, Raef A. (2012). Costing Methodologies and Cost Management Practices in the Peoples’ Republic of China (May 1, 2010). (Research Study Report Summary). https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2156737 (16.02.2018).
Lukka, K. and Granlund, M. (1996). Cost Accounting in Finland: Current Practice and Trends of Development, The European Accounting Review. 5 (1): 1-28.
Mat, T.Z. Tuan, Smith, M. ve Djajadikerta, H. (2010). Management Accounting and Organisational Change: An Exploratory Study in Malaysian Manufacturing Firms. Journal of Applied Management Accounting Research (JAMAR). 8 (2): 51-81.
Narayanan, V.G. and Sarkar, R.G. (2002). The Impact of Activity-Based Costing on Managerial Decisions at Insteel Industries – A Field Study. Journal of Economics and Management Strategy. 11 (2): 257-288.
Ömürbek, N. ve Yılmaz, H. (2009). İleri İmalat Teknikleri Üzerine Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. (21): 375-389.
Özer, Yunus E. (2002). Organize Sanayi Bölgeleri ve Kentsel Gelişmeye Etkileri (Manisa Organize Sanayi Bölgesi Örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
Pavlatos, O. and Kostakis, H. (2015). Management Accounting Practices Before and During Economic Crisis: Evidence From Greece. Advances in Accounting. 31 (1): 150-164.
Ramljak, B. and Rogošić, A. (2012). Strategic Management Accounting Practices in Croatia. The Journal of International Management Studies. 7 (2): 93-100.
Rao, Y. V. and Beg, Abdul B.A. (2015). Cost and Management Accounting Practices: A Survey of Manufacturing Companies in India. International Journal of Research and Development-A Management Review (IJRDMR). 4 (4): 8-12.
Ratnatunga, J., Tse, Michael S.C. and Balachandran, Kashi R. (2012). Cost Management in Sri Lanka: A Case Study on Volume, Activity and Time as Cost Drivers. The International Journal of Accounting. 47 (3): 281-301.
Rom A. and Rohde, C. (2007). Management Accounting and Integrated Information Systems: A Literature Review, International Journal of Accounting Information Systems. (8): 40-68.
Shil, Nikhil C., Alam, Mohammad F. and Naznin, M. (2010). Cost and Management Accounting Practices in Bangladesh: A Survey. Int. J. Managerial and Financial Accounting. 2 (4): 364-382.
Sulaiman, Maliah Bt., Ahmad, Nik N. and Alwi, N. (2004). Management Accounting Practices in Selected Asian Countries: A Review Of The Literature. Managerial Auditing Journal. 19 (4): 493-508.
Sunarni, Christina W. (2013). Management Accounting Practices and The Role Of Management Accountant: Evidence From Manufacturing Companies Throughout Yogyakarta, Indonesia. Review of Integrated Business and Economics. 2 (2):616-626.
Şavlı, Tuğba H. (2006). Management Accounting Practices: Evidence From Turkey. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Triest, Sander V. and Elshalat, Mohammed F. (2007). The Use Of Costing Information in Egypt: A Research Note. Journal of Accounting & Organizational Change. 3 (3): 329-343.
Tuğay, O., Akın, O. (2013). Üretim İşletmelerinde Maliyet Muhasebesi Uygulama Düzeyi: Burdur'da Bir Araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi. 15 (2): 469-490.
Uyar, A. (2010). Cost and Management Accounting Practices: A Survey of Manufacturing Companies. Eurasian Journal of Business and Economics. 3 (6): 113-125.
Uyar, S. (2008). Denizli'de Faaliyet Gösteren Üretim İşletmeleri'nde Maliyet Muhasebesi Uygulamaları. Muhasebe ve Finansman Dergisi. (38): 132-146.
Veral, K. (2008). Sanayilerin Organize Oluşum Sisteminin Çevre Yerleşmelere Olan Etkisi (Manisa Organize Sanayi Bölgesi Örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
Yalçın, Bahar Ç. (1996). İşletmelerin Sosyal Sorumlulukları ve Manisa Organize Sanayi Bölgesi İşletmeleri Açısından Bir Değerlendirme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Manisa: Manisa Celal Bayar Üniversitesi.
Yalçın, S. (2012). Adoption and Benefits of Management Accounting Practices: An Intr-Country Comparison. Accounting in Europe. 9 (1): 95–110.
Yazıcı, N. (2008). Maliyet Yönetim Sistemleri Türk Hazır Giyim Sektörü İncelemesi. Savaş Yayınevi.
Yılmaz, İ. (1998). Toplam Kalite Yönetiminin Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Uygulanabilirliği ve Manisa Organize Sanayi Bölgesinde Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Manisa: Manisa Celal Bayar Üniversitesi.
Waldron, M. and A. M. Everett (2004). Change in the Accounting Profession: A Survey of Management Accountants in US Manufacturing Firms. Fourth Asia Pasafic Interdisciplinary Research in Accounting Conference. 4-6 July 2004. Singapore.
Waweru, Nelson M., Hoque, Z., Uliana E. (2005). A Survey of Management Accounting Practices in South Africa. Int. J. Accounting, Auditing and Performance Evaluation. 2(3): 226-263.
Wijerwardena, H. and De Zoysa, A. (1999). Comparative Analysis of Management Accounting Practices in Australia and Japan: An Empirical Investigation. The International Journal of Accounting. 34 (1): 49-70.