İslami Muhasebe Standartlarının Türkiye’deki Katılım Bankalarında Uygulanabilirliği: Bir Alan Araştırması

Amaç – Bu çalışmanın amacı İslami Finansal Kurumlar Muhasebe ve Denetim Organizasyonu (AAOIFI) tarafından yayınlanan faizsiz finans kurumlarına yönelik İslami ilkelerle uyumlu muhasebe standartlarının (İslami muhasebe standartları) Türkiye’deki katılım bankalarında uygulanabilirliğini ortaya koymaktadır. Yöntem – Çalışmanın amacı doğrultusunda Türkiye’deki katılım bankalarının muhasebe ve finansal raporlama birimlerinde çalışan kişilere yönelik anket uygulanmıştır. Genel olarak iki ana bölümden oluşan anketin birinci bölümünde katılımcıların demografik özellikleri ve İslami muhasebe farkındalık düzeyleri, ikinci bölümünde ise İslami muhasebe standartlarının Türkiye’de uygulanmasına yönelik uygulama öncesi karşılaşılacak durumlar ile uygulama sonrasında karşılaşılacak durumlara yer verilmiştir. Anketin analizinde SPSS programı kullanılarak katılımcıların farkındalık düzeyleri esas alınarak farklılık testleri uygulanmıştır. Bulgular – Anket bulgularına göre katılımcıların yaklaşık olarak %58’inin AAOIFI ve İslami muhasebe konusunda bilgi sahibi olmadıkları ortaya çıkmıştır. Analiz sonucunda ifadelerle ilgili olarak katılımcıların farkındalık düzeylerine göre anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Tartışma – Bu bulgulara göre katılım bankalarının muhasebe ve finansal raporlama birimlerinde çalışanlara yönelik AAOIFI ve İslami ilkelerle uyumlu muhasebe standartları hakkında eğitim faaliyetleri düzenlenmesi gerekliliği öne çıkmıştır. Diğer taraftan katılımcıların farkındalık düzeylerine göre anket sorularına vermiş oldukları yanıtlar arasında anlamlı bir farklılık bulunamaması ise AAOIFI ve/veya İslami muhasebenin Türkiye’de uygulanmasının bilgi düzeyine bağlı olmadığını göstermektedir.

(The Applicability of the Islamic Accounting Standards in the Participation Banks in Turkey: A Field Study)

Purpose – This study aims to reveal the applicability of the Islamic accounting standards for interestfree finance institutions by issued Accounting and Auditing Organization for Islamic Financial Institutions (AAOIFI) in the participation banks in Turkey. Design/methodology/approach – For the purpose of the study, a questionnaire study is applied for the employees in the accounting and financial reporting units of the interest-free banks in Turkey. While in the first part of the questionnaire consisting of two main parts in general demographic characteristics and Islamic accounting awareness levels of the participants, undesirable situations before application and desired conditions after the application for the implementation of Islamic accounting standards in Turkey are included in the second part. SPSS statistic program was used to make difference analysis based on by considering the awareness situation of participants. Findings – According to the questionnaire results, it was found that approximately 58% of the participants did not have knowledge about AAOIFI and Islamic accounting. There is no meaningful difference between awareness situation of participants. Discussion – According to these findings, it is necessary to organize training activities on accounting standards in compliance with AAOIFI and Islamic principles for employees working in accounting and financial reporting units of participation banks. On the other hand, according to their level of awareness of the participants it is the lack of any significant difference between the answers they gave to questions, It show that the application of AAOIFI and/or Islamic accounting standards İn Turkey is not depending on the level of knowledge of participants.

___

  • Abdel Karim, R. A. (1990). Standard Setting for the Financial Reporting of Religious Business Organisations: the Case of Islamic Banks, Accounting and Business Research, 20(80): 299-305.
  • Abdel Karim, R. A. (1995). The Nature and Rationale of a Conceptual Framework for Financial Reporting by Islamic Banks, Accounting and Business Research, 25(100): 285-300.
  • Abdullah, S. (2018). Conventional and Islamic Perspective in Accounting Potential for Alternative Reporting Framework, International Journal of Economics and Management Engineering, 12(2).
  • Adam, A. M. (2015) Comparison of Islamic Financial Accounting with Convetional Financial Accounting, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
  • Adnan, M. A. (1997). The Shari’ah, Islamic Banks and Accounting Concepts, Jurnal Akuntansi & Auditin Indonesia, 1(1).
  • Ağkan, F. (2018). AAOIFI Standartları ve Türkiye Katılım Bankalarında Uygulanabilirliği, Anemon: Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2): 235–245.
  • Al-Abdullatif, S. A. (2007). The application of the AAOIFI accounting standards by the Islamic banking sector in Saudi Arabia, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Durham University, Durham.
  • Baydoun, N. ve Willet, R. (2000). Islamic Corporate Reports, Abacus, 36(1): 21-91.
  • De Vaus, D. A. (1990). Surveys in social research, 2ülEd., London, Unwin Hyman Ltd.
  • Lin, N. (1976). Foundations of Social Research, McGraw-Hill, USA.
  • Murtiyani, S. (2009). The Historical Fact and Development Concept of Sharia Accounting, Mukaddimah, XV(26): 43-58.
  • Napier, C. (2009). Defining Islamic Accounting: Current Issues, Past Roots, Accounting History, Accounting & Tax Periodicals 14(1/2): 121.
  • Özen, Y. ve Gül, A. (2007). Sosyal ve eğitim bilimleri araştırmalarında evren-örneklem sorunu. Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, s. 394-422.
  • Özulucan, A. ve Deran, A. (2009). Katılım Bankacılığı ile Geleneksel Bankaların Bankacılık Hizmetleri ve Muhasebe Uygulamaları Açısından Karşılaştırılması, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11): 85-108.
  • Pamuk, S. (2017). Arşivsel Örnekleme Yöntemlerinin Arşiv Serileri/Sınıfları Üzerinde Uygulanması. Bilgi ve Belge Araştırmaları Dergisi. Sayı/Number: 8, Sayfa/Pages: 1-41, İstanbul, Kış/Winter 2017
  • Pomeranz, F. (1997). The Accounting and Auditing Organization for Islamic Financial Institutions: An Important Regulatory Debut, Journal of International Accounting, Auditing & Taxation, 6(1): 123-130.
  • Rimaz, M. (2014). İslami Finansal Araçların Muhasebeleştirilmesi ve Raporlanması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Sarea, A. M. (2012). The Level of Compliance with AAOIFI Accounting Standards: Evidence from Bahrain, International Management Review, 8(2): 27-32.
  • Sarea, A. M. (2013). The Move Towards Global Accounting Standards For Islamic Financial Institutions evidence from AAOIFI, Journal of Islamic Economics, Banking and Finance, 9(4): 152-163.
  • Sarea, A. M., & Hanefah, M. M. (2013). Adoption of AAOIFI accounting standards by Islamic banks of Bahrain, Journal of Financial Reporting & Accounting, 11(2): 131-142.
  • Sarea, A. M., & HANEFAH, M. M. (2013). The Need of Accounting Standards for Islamic Financial Institutions. International Management Review, 9(2).
  • Sencer, M. ve Sencer, Y. (1978). Toplumsal araştırmalarda yöntembilim. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayını.
  • Serper, Ö., Aytaç, M. ve Bayram, N. (2013). Örnekleme. 3. baskı. Bursa: Ezgi
  • Sevilengül, O. (2003). Genel Muhasebe. (14. Basım), Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Sezgin, R. ve Özyaşar, H. (2016). Afro-Avrasya Ülkelerinde İslami Muhasebe ve Kültürel Paradigmasının Spesifik Özellikleri, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Afro-Avrasya Özel SayısıAralık 2016.
  • Sharaırı, M., Islam, J., & Harun, H. (2013). A History of the Development of Islamic Accounting Standards: An Investigation of the Influence of Key Players. Proceedings of 9th Asian Business Research Conference, Dhaka, Bangladesh.
  • Vinnicombe, T. (2012). A study of compliance with AAOIFI accounting standards by Islamic banks in Bahrain, Journal of Islamic Accounting and Business Research, 3(2): 78-98.
  • Yardımcıoğlu, M. (2016). İcare (Finansal Kiralama) İşlemlerinin İslami Muhasebe Standartları Çerçevesinde İncelenmesi, Journal of Social And Humanities Sciences Research (JSHSR), 3(4): 224-233.
İşletme Araştırmaları Dergisi-Cover
  • ISSN: 1309-0712
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2009
  • Yayıncı: Melih Topaloğlu