İş-Aile Çatışmasının İş Doyumu ve Yaşam Doyumu Üzerindeki Etkisi: Bilişim Sektörü Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma
Amaç – Bilişim sektörü çalışanları üzerinde detaylı bir araştırma yaparak iş-aile ve aile-iş çatışmasının çalışanların iş doyumunu ve yaşam doyumunu nasıl etkilediğini saptamak Yöntem – Ankara ilinde, kamu ve özel kuruluşlarda bilişim personeli olarak çalışan 606 katılımcı ile anket çalışması yapılmış, veriler üzerinde betimsel analizler (yüzde ve frekans analizi), korelasyon analizi, t-testi ve ANOVA testi gerçekleştirilmiştir Bulgular – Araştırma sonuçlarına göre iş-aile çatışması ile iş doyumu arasında ve iş-aile çatışması ile yaşam doyumu arasında anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir. Aile-iş çatışması ile iş doyumu arasında ise anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki tespit edilirken, aile-iş çatışması ile yaşam doyumu arasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. Tartışma – Düşük düzeyde yaşanmasına rağmen, hem iş-aile hem de aile-iş çatışması bilişim personelinin iş doyum düzeyini azaltmaktadır. Yaşam doyumu ise muhtemel aile desteğiyle birlikte aileden kaynaklı yaşanan çatışmalardan etkilenmemektedir.
The Effect of Work-Family Conflict on Job Satisfaction and Life Satisfaction: A Research on IT Sector Employees
Purpose – In this study, the effects of work-family and family-work conflicts experienced by IT professionals on job satisfaction and life satisfaction were examined. Design/methodology/approach – The study was carried out with 606 participants working as IT professionals in public and private institutions in Ankara. Descriptive analysis (percentage and frequency analysis), correlation analysis, t-test and ANOVA test were performed on the data. Findings – According to the results of the research, a significant and negative relationship was found between work-family conflict and job satisfaction, and between work-family conflict and life satisfaction. While a significant and negative relationship was found between family-work conflict and job satisfaction, no significant effect of family-work conflict on life satisfaction was detected. Discussion – Although it is experienced at a low level, both work-family and family-work conflict reduce the job satisfaction level of IT professionals. Life satisfaction, on the other hand, is not affected by family conflicts with possible family support.
___
- Akbolat, M., Kahraman, G., & Öztürk, T. (2016). Sağlık Çalışanlarının İş Yaşamında Karşılaştıkları İş-Aile Çatışması Örgütsel Bağlılıklarını Etkiler mi?: Sakarya İli Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19(2), 153–169.
- Akgündüz, Y. (2013). Konaklama İşletmelerinde İş Doyumu, Yaşam Doyumu ve Öz Yeterlilik Arasındaki İlişkinin Analizi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 180–204.
- Akşit Aşık, N. (2010). Çalışanların İş Doyumunu Etkileyen Bireysel ve Örgütsel Faktörler ile Sonuçlarına İlişkin Kavramsal Bir Değerlendirme. Türk İdare Dergisi, 467, 31–51.
- Aktaş, H., & Gürkan, G. Ç. (2015). İş-Aile ve Aile-İş Çatışması ile Bireysel Performans Etkileşiminde Mesleki Bağlılığın Aracı Rolü: Hemşireler Üzerinde Bir Araştırma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 16(2), 139–154.
- Arslan, M. (2013). İş-Aile ve Aile-İş Çatışmalarının Kadın Çalışanların İş Doyumları Üzerindeki Etkisi. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 99–114.
- Avşaroğlu, S., Deniz, M. E., & Kahraman, A. (2005). Teknik Öğretmenlerde Yaşam Doyumu, İş Doyumu ve Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 115–129.
- Baykal, B. (2014). Çalışma Saatleri İş–Aile Çatışması Açısından Belirleyici midir? Erkek Çalışanlar Açısından Bir İnceleme. Çalışma İlişkileri Dergisi, 5(2), 10–23.
- Brayfield, A. H., & Rothe, H. F. (1951). An index of job satisfaction. Journal of Applied Psychology, 35(5), 307– 311.
- Çelik, M., & Turunç, Ö. (2009). Aile-İş Çatışması, İş Stresi ve Örgütsel Sadakatin İş Performansına Etkisi: Savunma Sektöründe Ampirik Bir Çalışma. Savunma Bilimleri Dergisi, 8(2), 217–245.
- Çevik, N. K., & Korkmaz, O. (2014). Türkiye’de Yaşam Doyumu ve İş Doyumu Arasındaki İlişkinin İki Değişkenli Sıralı Probit Model Analizi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 126–145.
- Diener, E., Emmons, R., Larsen, R., & Griffin, S. (1985). The Satisfaction With Life Scale. Journal of Personality Assessment, 49, 71–75.
- Dikmen, A. A. (1995). İş Doyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 50(3), 1.
- Efeoğlu, İ. E., & Özgen, H. (2013). İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Stresi, İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 237–254.
- Erdem, H., & Erkan, G. K. (2015). Kamu Çalışanlarının Yaşadıkları İş-Aile ve Aile-İş Çatışmasının İş Tatminsizliğine olan Etkisinde Örgütsel Sinizmin Aracılık Rolü. International Journal of Social Science, (37), 351–369.
- Frone, M. R., Russell, M., & Cooper, M. L. (1992). Antecedents and outcomes of work-family conflict: Testing a model of the work-family interface. Journal of Applied Psychology, C. 77, ss. 65–78. US: American Psychological Association.
- Gürel, E. B. (2016). Duygusal Tükenmişlik, İş Stresi ve İşe Bağlılığın İş-Aile Çatışması Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir Araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (48), 349–364.
- Jia, L., Hall, D., Yan, Z., Liu, J., & Byrd, T. (2018). The impact of relationship between IT staff and users on employee outcomes of IT users. Information Technology & People, 31(5), 986.
- Judge, T. A., Locke, E. A., Durham, C. C., & Kluger, A. N. (1998). Dispositional Effects on Job and Life satisfaction: The Role of Core Evaluations. Journal of Applied Psychology, 83(1), 17.
- Karabay, M. E. (2015). Sağlık Personelinin İş Stresi , İş- Aile Çatışması Ve İş-Aile-Hayat Tatminlerine Yönelik Algılarının İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 13(26), 113–134.
- Karapınar, P. B., İlsev, A., & Ergeneli, A. (2006). İş-Aile ve Aile-İş Çatışmasına Etki Eden Demografik Değişkenler ve Bu Çatışmalar Arasındaki İlişki. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 85–108.
- Keser, A. (2005). İş Doyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisi: Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama. Çalışma ve Toplum, Ekonomi ve Hukuk Dergisi, 4(7), 77–96.
- Keser, A. (2011). Çalışma Yaşamı ile Yaşam Doyumu İlişkisine Teorik Bakış. İktisat Fakültesi Mecmuası, 55(1), 897–913.
- Keser, A., & Öngen Bilir, K. B. (2019). İş Tatmini Ölçeğinin Türkçe Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(3), 229–239.
- Kılıç, K. C., Efeoğlu, İ. E., Mimaroğlu, H., & Özgen, H. (2013). Adana İlindeki Özel Sağlık Merkezlerinde Çalışan Personelin İş-Aile Yaşam Çatışmasının Örgütsel Bağlılık, İş Doyumu ve İş Stresine Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 241–254.
- Mithas, S., & Rust, R. (2016). How Information Technology Strategy and Investments Influence Firm Performance: Conjecture and Empirical Evidence. MIS Quarterly, 40, 223–245.
- Mustafayeva, L., & Bayraktaroğlu, S. (2014). İş-Aile Çatışmaları ve Hayat Memnuniyeti Arasındaki İlişki: Türkiye ve İngiltere’deki Akademisyenlerin Karşılaştırılması. İşletme Bilimi Dergisi, 2(1), 127–145.
- Netemeyer, R., Boles, J., & Mcmurrian, R. (1996). Development and Validation of Work-Family and Family Work Conflict Scales. Journal of Applied Psychology, 81, 400–410.
- Netemeyer, R. G., Boles, J. S., & McMurrian, R. (1996). Development and validation of work-family conflict and family-work conflict scales. Journal of Applied Psychology, 81(4), 400–410.
- Özdevecioğlu, M., & Aktaş, A. (2007). Kariyer Bağlılığı, Mesleki Bağlılık Ve Örgütsel Bağlılığın Yaşam Tatmini Üzerindeki Etkisi: İş-Aile Çatışmasının Rolü. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0(28), 1–20.
- Özdevecioğlu, M., & Doruk, N. Ç. (2015). Organizasyonlarda İş-Aile ve Aile-İş Çatışmalarının Çalışanların İş ve Yaşam Tatminleri Üzerindeki Etkisi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (33), 69–99.
- Polatçı, S., Ardıç, K., & Koç, M. (2014). Farklı Bir Bakış Açısından İş ve Yaşam Doyumu Algılanan Örgütsel Destek ve Örgütsel Bağlılığın Etkileri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 267–287.
- Sevimli, F., & İşcan, Ö. F. (2005). Bireysel ve İş Ortamına Ait Etkenler Açısından İş Doyumu. Ekonomi,İşletme,Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimi Dergisi, 5(1), 55–64.
- Taşdelen, U., Aksoy, R., & Çakmak, A. F. (2016). Gemi Adamlarının İş-Aile ve Aile-İş Çatışmasına İlişkin Bir Saha Çalışması. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 8(2).
- Taslak, S. (2007). İş-Aile Çatışmalarının Bireysel Ve Örgütsel Sonuçları Üzerine İş-Aile Çatışmalarının Bireysel Ve Örgütsel Sonuçları Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma. Yönetim : İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, (58), 67–75.
- Tekingündüz, S., Kurtuldu, A., & Öksüz, S. (2015). İş-Aile Yaşam Çatışması, İş Tatmini ve İş Stresi Arasındaki İlişkiler. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(4), 27–42.
- Wallace, J. (2005). Job Stress, Depression and Work-to-Family Conflict: A Test of the Strain and Buffer Hypotheses. Relations Industrielles / Industrial Relations, 60(3), 510–539.
- Yi̇ği̇t, R., Di̇lmaç, B., & Deniz, M. E. (2011). İş ve Yaşam Doyumu: Konya Emniyet Müdürlüğü Alan Araştırması. Polis Bilimleri Dergisi, 13(133), 1–18.
- Yüksel, İ. (2010). İş-Aile Çatışmasının Kariyer Tatmini, İş Tatmini ve İş Davranışları ile İlişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 301–314.