İlaç Sektöründe Başarılı Tersine Lojistik Uygulamaları İçin Faktörlerin Değerlendirilmesi: Bulanık Mantık Temelli Yaklaşım

İmha veya geri dönüşüm amacıyla ürünlerin geri dönmesi gereken tedarik zinciri noktasına götürülme süreci olan tersine lojistikte faaliyetler oldukça kapsamlı ve karmaşıktır. Tersine lojistiğin önemi sektörüne ve ekonomik katkısına göre değişim gösterirken, son yıllarda dünyada oldukça önemli bir ekonomik büyüklüğe erişmiştir. Sürekli gelişen bir ekonomiye sahip olan ilaç sektöründe tersine lojistik uygulamalarının başarıyla sürdürülmesi hem ekonomik açıdan hem de müşteri güveni ve memnuniyeti açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmada ilaç sektöründe tersine lojistik faaliyetlerinin başarıyla sürdürülmesinde etkin olan faktörlerin bulanık DEMATEL metodu ile değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Değerlendirmeye alınan on faktör önem derecesine göre sıralanmış ve en önemli faktörlerin maliyet unsurlarına ait olan taşıma ve imha maliyetleri faktörleri ile iletişim performansı olduğu sonucuna varılmıştır. Elde edilen bir başka sonuç ise başarılı uygulamalar için etki altında olan faktörlerin akılcı ilaç kullanımı uygulamaları, taşıma maliyetleri, karekod uygulamaları ve miat faktörlerinin olmasıdır.

Evaluation Of the Factors for Successful Reverse Logistic Applications in the Pharmaceutical Industry: A Fuzzy Logic Based Approach

Reverse logistics, which is the process of being transported to the point of supply chain where products must be returned for disposal or recycling, is quite extensive and complex. In recent years, it has achieved a considerable economic magnitude in the world, while the reverse logistics industry has changed according to the sector and its economic contribution. Successful implementation of reverse logistics practices in the pharmaceutical sector, which has a continuously developing economy, is very important both in terms of economy as well as customer confidence and satisfaction. In this study, it was aimed to evaluate the factors which are effective in successfully continuing the reverse logistics activities in the pharmaceutical sector by using the Fuzzy DEMATEL Method. Ten factors taken into consideration were ranked according to their importance, and the most important factors were the transportation costs and disposal costs, and the communication performance. Another result obtained is; factors that are influential for successful applications, rational use of pharmaceuticals practices, transportation costs, barcode applications and shelf life factors.

PDF

___

Abdulrahman, M.D., Gunasekaran, A., Subramanian, N. (2014). “Critical barriers in implementing reverse logistics in the Chinese manufacturing sectors”, International Journal of Production Economics, 147,460–471.
Bali, Ö., Tutun, S., Pala, A., Çörekçi, C. (2014). “3PL sağlayıcı seçimi için bulanık DEMATEL ve bulanık TOPSIS ile bir ÇKKV yaklaşımı”, Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 222-239.
Büyüközkan, G., Çifçi, G. (2012). “A novel hybrid MCDM approach based on fuzzy DEMATEL, fuzzy ANP and fuzzy TOPSIS to evaluate green suppliers”, Expert Systems with Applications, 39,3000–3011.
Candan, G. (2016). “İlaç tedarik zincirinde envanter problemi çözümü için yeni bir model önerisi (Doktora tezi)”, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
Eyüboğlu, G., Bastı, M. (2017). “Tersine lojistikte karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri: Türk gıda sektörü örneği”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2017/1.
Fontela, E, Gabus, A. (1976). “DEMATEL Report”, Battelle Geneva Research Center, Switzerland Geneva.
Lin, R.J. (2013). “Using fuzzy DEMATEL to evaluate the green supply chain management practices”, Journal of Cleaner Production, 40, 32-39.
Mangla, S.K., Govindan, K., Luthra, S. (2016). “Critical success factors for reverse logistics in Indian industries: a structural model. Journal of Cleaner Production”, 129, 608-621.
Nakıboğlu, G. (2007). “Tersine Lojistik: Önemi ve Dünyadaki Uygulamaları”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 181 – 196.
Organ, A. (2013). “Bulanık DEMATEL yöntemiyle makine seçimini etkileyen kriterlerin değerlendirilmesi”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1), 157- 172.
Özdemir, Ü. (2016). “Bulanık DEMATEL ve bulanık TOPSIS yöntemleri kullanılarak limanlarda yaşanan iş kazalarının incelenmesi”, Journal of ETA Maritime Science, 4(3), 235-247.
Rahman, S., Subramanian, N. (2012). “Factors for implementing end-of-life computer recycling operations in reverse supply chains”, International Journal of Production Economics, 140, 239–248.
Rogers, D.S., Tibben-Lembke, R. (1999). “Going Backwards: Reverse Logistics Trends andPractices”, RLEC Press, Pittsburgh, PA.
Sarkis, J. (1998). “Evaluating environmentally conscious business practices”, European Journal of Operational Research, 107(1),159-174.
Seitz, M.A., Wells, P.E. (2006). “Challenging the implementation of corporate sustainability: the case of automotive engine remanufacturing”, Business Process Management Journal 12(6), 822–836.
Shaik, M.N., Abdul-Kader, W. (2014). “Comprehensive performance measurement and causal-effect decision making model for reverse logistics enterprise”, Computers & Industrial Engineering, 68, 87–103.
Toklu, C.M., Taşkın, H. (2017). “Performance Evaluation of Small-Medium Enterprises Based on Management and Organization”, ACTA Physica Polonica A, 132:3-2.
Wu, W.W., Lee Y.T. (2007). “Developing Global Managers’ Competencies Using The Fuzzy DEMATEL Method”, Expert Systems with Applications, 32, 499–507.
Yalçı, E.B., Altuğ, N., Akın, Y.K. (2017). “Tüketicilerin sosyal sorumluluk bilinci doğrultusunda tersine lojistiğe bakış açıları”, Akademik Bakış Dergisi, 60.