Hemşirelerde Psikolojik Şiddet ve Verilen Tepkiler Üzerine Bir Araştırma

Bu araştırmada, hemşirelerin karşılaştıkları psikolojik şiddet algı düzeylerine etki eden faktörler ile karşı tepkileri ve tepki düzeylerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini; 2017 Temmuz ayında Süleyman Demirel Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinde görev yapmakta olan 320 hemşire oluşturmaktadır. Herhangi bir örneklem seçimi yapılmayarak bütün evrene ulaşılmaya çalışılmış ancak 186 hemşire araştırmaya katılmayı kabul etmiştir. Araştırma sonucunda kadın hemşirelerin %73’ünün, erkek hemşirelerin ise %79’unun en az bir kez psikolojik şiddete maruz kaldığı tespit edilmiştir. Hemşirelerin psikolojik şiddete karşı tepkileri ve tepki düzeyleri değerlendirildiğinde; en güçlü tepki davranışlarının “yüz yüze konuşarak çözüm bulmaya çalışma” ve “davranışları üst makama bildirme” olduğu gözlemlenmiştir. Hemşirelerin psikolojik şiddete karşı tepki düzeylerinin, psikolojik şiddet algı düzeyleri ile doğru orantılı olduğu; cinsel taciz, ayrımcılık ve aşağılama boyutlarının tepki düzeyleri üzerinde etkili olmadığı, iletişim engelleri boyutunun tepki düzeyini arttırdığı tespit edilmiştir. İletişim engelleri algı düzeyi yüksek olan hemşirelerin psikolojik şiddete karşı tepkilerinin daha yüksek düzeyde olacağı sonucuna ulaşılmıştır.

An Investigation on Psychological Violence in Nurses and Their Reactions

In this study, it was aimed to determine the factors that affect nurses' perception levels of psychological violence they face, and their counter reactions and reaction levels. 320 nurses working in Süleyman Demirel University Research and Application Hospital in July 2017 constituted the population of the study. An attempt to reach the entire population was made without performing any sample selection; however, 186 nurses agreed to participate in the study. As a result of the study, it was determined that 73% of female nurses and 79% of male nurses were exposed to psychological violence at least once. When the nurses' reactions to psychological violence and their reaction levels are evaluated; it has been observed that the most powerful reaction behaviors are “trying to find a solution by speaking face to face” and “reporting behaviors to the upper authority”. It was determined that nurses' levels of reactions against psychological violence were directly proportional to their perception levels of psychological violence, that the dimensions of sexual harassment, discrimination and humiliation had no effect on reaction levels, and that the dimension of communication obstacles increased the reaction level. It is expected that nurses with high perception levels of communication obstacles will have higher levels of reactions against psychological violence.

PDF

___

Alparslan, A.M., Tunç H., (2009), “Mobbing Olgusu ve Mobbing Davranışlarında Duygusal Zeka Etkisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, Cilt.1, Sayı:1, 146-159.
Annagür, B., (2010). “Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet: Risk Faktörleri, Değerlendirilmesi ve Önlenmesi”, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar Dergisi, Cilt.2, Sayı: 2, 161-173.
Atasoy, I., (2010). Sağlık sektöründe mobbing: Sakarya İlinde Kamu ve Özel Hastanelerde Çalışan Ebe ve Hemşireler Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Aydın, Ş., Özkul, E., (2007). “İş Yerinde Yaşanan Psikolojik Şiddetin Yapısı ve Boyutları, 4-5 Yıldızlı Otel İşletmeleri Örneği”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt.7, Sayı:2, 169-186.
Aytaç, S., (2008). “İş Yerinde Psikolojik Taciz Davranışının İş Stres Tepkileri Üzerine Etkisi: Bir Araştırma”, Mercek Dergisi, Cilt.13, Sayı: 51, 18-19.
Barling, J., Dupre E.K., Kelloway E., (2009). “Predicting Workplace Aggression and Violence”, Annual Review of Pschology, Vol. 60, 671-692.
Bergman, M.C., Baier D. (2018). “Prevalence and Correlates of Cyberbullying Perpetration: Findings From a German Representative Student Survey”, International Journal of Environmental Research and Public Health, Vol.15, No.274, 1-13.
Cicerali, L., Cicerali, E., (2014). Tüm Bilinmeyen Yönleriyle Mobbing, Yason Yayıncılık, Ankara.
Çakıl, E., (2011). Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşire ve Asistanlarda Mobbingin İşe Gönülden Adanma Üzerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
Çarıkçı, I.H., Yavuz, H., (2009). “Çalışanlarda Mobbing Algısı: Sağlık Sektörü Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt.2, Sayı:10, 47-62.
Davenport, N., Schwart, R., Elliott, G.P., (2003). Mobbing, İş Yerinde Duygusal Taciz, Çeviren: Önertoy, O., Sistem Yayıncılık, İstanbul.
Di Martino, V., (2002). Workplace Violence in the Health Sector – Country Case Studies (Brazil, Bulgaria, Lebanon, Portugal, South Africa, Thailand, and an Additional Australian Study, Synthesis Report, ILO/ICN/WHO/PSI, Genova.
Dündar, T., (2010). Sağlık Çalışanlarının Yıldırmaya Maruz Kalmalarında Hastane Etik İklimi ile Sosyo-Demografik Özelliklerinin Rolü: Bolu İli Hastanelerinde Bir Uygulama, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Felson, R., Tedeschi, J.T., (1993). Social Interactionist Perspectives Aggression and Violance Washington, American Psychological Association, Washington.
Ferrari, E., (2004). Raising Awareness on Mobbing; an EU Perspective, European Commission on Preventive Measures to Fight Violance Against Children”, Young People and Women, Brussels.
Grandey, A.A., Kern, H.J., Frone, R.M., (2007). “Verbal Abuse from Outsiders Versus Insiders: Comparing Frequency, Impact on Emotional Exhaustion, and the Role of Emotional Labor”, Journal of Occupational Health Psychology, Vol.12, No.1, 63-79.
Grunau, G., (2007). Mobbing and Burnout: are They Linked, Ph.D. Thesis, Walden University.USA. Güngör, M., (2008). Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz, Derin Yayınları, İstanbul.
Harris, J.K., Kacmar K.M., Zivnuska S., Shaw D.J., (2007). “The Impact of Political Skill on Impression Management Effectiveness”, Journal of Applied Psychology, Vol.92, No.1, 278-285.
Hubert, A., Veldhoven, M., (2001). “Risk Sectors for Undesirable Behaviour and Mobbing”, European Journal Of Work And Organizational Psychology, Vol.10, No.4, 415-424.
İlhan, A.Ç., (2004). “21. Yüzyılda Öğretmen Yeterlikleri”, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/sayi58/ilhan.htm (Erişim tarihi: 02.12.2017).
Karcıoğlu, F., Akbaş, S., (2010). “İş Yerinde Psikolojik Şiddet ve İş Tatmini İlişkisi,” Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt.24, Sayı: 3, 139-161.
Kingma, M., (2011). “Workplace Violence in the Health Sector: a Problem of Epidemic Proportion”, International Nursing Review, Vol.48, No.3, 129-130.
Kök, S.B., Bursalı, Y.M., Eroğlu, Ş.G., (2014). “Psikolojik Şiddetin Bireysel ve Örgütsel Yansıması: Yıldırma”, Pamukkale Avrasya Sosyo-Ekonomik Çalışmalar Dergisi, Cilt.1, Sayı:1, 44-62.
March, J., Simon, H., (1975). Örgütler, John Willey & Sons, New York, Çeviren: Bozkurt, Ö., Onaran, O., TODAİE, Ankara.
Meier, F.R., Miethe T.D., (1993). “Understanding Theories of Criminal Victimization, Crime and Justice, The University of Chicago, Vol.17, No.1, 459-499.
Meloy, J.R., (1997). “The Clinical Risk Management of Stalking: Someone is Watching over me”, American Journal of Psychotherapy, Vol.51, No.2, 174-184.
Naime, G., (2003). “Workplace Bullying: Escalated Incivility”. Ivey Business Journal, November/December, No. 68, 1-6.
Özcan, N.K., (2011). “Türkiye’de Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet: Sistematik Derleme”, Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, Cilt.31, Sayı: 6, 1442-1456.
Özaydın, B.P., Ünal, E., Bozaykut, T., Korkmaz, M., Yücel, A.S., (2013), “Sağlık Çalışanlarında Mobbing: Kamu ve Özel Sağlık Kurum Çalışanlarının Karşılaştırmalı Türkiye örneği”, Akademik Spor Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi, Cilt.3, Sayı:7, 62-85.
Özer, S.P., (2009). İş Yerinde Yıldırma (Mobbing) ve Yıldırma Üzerine Bir Çalışma, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı, İzmir.
Solmuş, T., (2005). “İş Yaşamında Travmalar: Cinsel Taciz ve Duygusal Zorbalık / Taciz (Mobbing)” , The Journal Of Industrial Relations And Human Resources, Cilt.7, Sayı:2, 1-14.
Şahin, M., (2010). Hizmet İşletmelerinde Mobbing ve Sağlık Sektörüne Yönelik Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Tutar, H., Akbolat, M. (2012). “Sağlık Çalışanlarının Yönetici Cinsiyetleri Bakımından Mobbing Algıları, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:28, 19-29.
Yaman, E., Vidinlioğlu, Ö., Çitemel, N., (2010). “İş Yerinde Psikoşiddet, Motivasyon ve Huzur: Öğretmenler Çok şey mi Bekliyor?”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt.7, Sayı:1, 1136-1151.
Yıldız, G., Akbolat, M., Işık, O., (2011), “Psikolojik Taciz ve Örgütsel Bağımlılık: Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt.2, Sayı: 6, 85-117.
Zapf, D., (1999). “Organisational Work Group Related and Personal Causes of Mobbing / Bullying at Work”, International Journal Of Manpower,Vol.20, No:1-2,70-85.
Zellars, L.K., Tepper, J.B., Duffy, K.M. (2002). “Abusive Supervision and Subordinates Organizational Citizenship Behavior”, Journal of Applied Psychology, Vol.87, No.6, 1068-1076.