Doğal Sermayeye Dayalı Yönetim Yaklaşımında Biyoçeşitlilik Muhasebesinin Rolü: Normatif Bir Araştırma

Amaç – Bu çalışmanın amacı, doğal sermayeye dayalı toplumsal değer oluşumu süreci çerçevesinde biyoçeşitlilik olgusunun günümüzde neden muhasebenin öncelikli konuları arasında yer aldığını açıklamaktır. Yöntem – Çalışmada normatif araştırma yaklaşımı benimsenmiştir. Yaklaşım çerçevesinde biyoçeşitlilik muhasebesiyle ilişkili normlar ve standartlar incelenmiştir. Araştırma kapsamını Doğal Sermaye Koalisyonu tarafından yayınlanan Doğal Sermaye Protokolü ve Global Raporlama İnisiyatifi (GRI) tarafından yayınlanan 304 numaralı Biyoçeşitlilik Standardı oluşturmaktadır. Bulgular – Ekosistem ve abiyotik (biyolojik olmayan) hizmetler akışında yaşanacak sorunlar sürdürülebilir kalkınma prensibine aykırı şekilde gelecek kuşakların gereksinimlerini karşılama kabiliyetini azaltarak toplumsal değer oluşumunu negatif yönde etkiler. Bu nedenle kuruluşlar, faaliyetlerini ekolojik fonksiyonların sürekliliğini sekteye uğratmayacak şekilde gerçekleştirmelidirler ve bunun için yaşamsal alanlar korunmalı veya iyileştirilmelidir. Biyoçeşitlilik muhasebesi ise bu amaca yönelik karar süreçlerinin işletilebilmesi için temel araçtır. Biyoçeşitlilik değeri yüksek alanlara, ürünlerin ve hizmetlerin biyoçeşitlilik üzerindeki önemli etkilerine, korunan veya iyileştirilen yaşamsal alanlara ve koruma listelerinde yer alan türlere ilişkin bilgilere biyoçeşitlilik muhasebesi çerçevesinde sürdürülebilirlik raporlamasında yer verildiği görülmüştür. Tartışma – Biyoçeşitlilik muhasebesi kapsamında yapılan açıklamalar, kuruluşların ekosistem ve abiyotik hizmet akışlarının sürekliliği üzerindeki olumlu ve olumsuz etkilerini görünür kılmaktadır. Bu nedenle biyoçeşitlilik muhasebesi, toplumun çevre sorunlarına bakış açısını şekillendirerek doğal sermayeye dayalı toplumsal değer oluşum sürecinin etkinliğinin temin edilmesinde önemli rol oynamaktadır.

The Role of Biodiversity Accounting in Natural Capital Based Management Approach: A Normative Research

Purpose – The aim of this study is to explain why biodiversity today becomes one of the priority issues for accounting in the framework of natural capital based society value formation process. Design/methodology/approach – In this study, normative research approach has been adopted and; norms and standards related to biodiversity accounting were examined. The Natural Capital Protocol and the Biodiversity Standard No. 304 which were published by Natural Capital Coalition and Global Reporting Initiative respectively constitute the scope of the research. Findings – The problems to be experienced in the flow of ecosystem and abiotic services negatively affect the social value formation contrary to sustainable development principle by reducing the ability of future generations to meet their own needs. For this reason, entities should design and execute their business models in accordance with the natural capital based management approach. In other words, they must carry out their activities in a way that does not disrupt the continuity of ecological functions and therefore habitats should be protected or restored. Biodiversity accounting is the main tool for the execution of this kind decision processes. It is seen that the information related to the areas with high biodiversity value, the significant effects of the products and services on biodiversity, the protected or restored habitats and the species in the protection lists are subject to sustainability reporting. Discussion – Disclosures made within the scope of biodiversity accounting make the positive and negative effects of entities on the continuity of ecosystem and abiotic services flows visible. For this reason, biodiversity accounting plays an important role to enable the effectiveness of the natural capital based social valu

PDF

___

Arı, Y. (2006). Ramsar Sözleşmesi’nin Doğa Koruma Yaklaşımına Eleştirel Bir Bakış. Doğu Coğrafya Dergisi, 11(15), 275-302.
BH. (2018). Biyoçeşitlilik Haberleri. Oyak, 1(3), 1-2. https://oyak.com.tr/Sites/1/upload/files/Biyocesitlilik3-262.pdf (Erişim Tarihi: 14.12.2018).
BMBS. (1992). Convention on Biological Diversity. United Nations, 1992. https://www.cbd.int/doc/legal/cbd-en.pdf (Erişim Tarihi: 16.12.2018).
Boiral, O. (2016). Accounting for the unaccountable: Biodiversity reporting and impression management. Journal of Business Ethics, 135(4), 751-768.
Bolt, K., Cranston, G., Maddox, T., McCarthy, D., Vause, J., Vira, B., & Pearce-Higgins, J. (2016). Biodiversity at the heart of accounting for natural capital: the key to credibility. Cambridge, UK: Cambridge Conservation Initative.
BR. (1987). Our Common Future. World Commission on Environment and Development, 1987. http://www.un-documents.net/our-common-future.pdf (Erişim Tarihi: 11.12.2018).
Büscher, B., Dressler, W., & Fletcher, R. (Eds.). (2014). Nature Inc.: environmental conservation in the neoliberal age. University of Arizona Press.
Cuckston, T. (2013). Bringing tropical forest biodiversity conservation into financial accounting calculation. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 26(5), 688-714.
Çakmak, M.N. (2008). Biyolojik Çeşitliliğin Hukuken Korunması ve Kamu Yararı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 57(1), 133-166.
Dudley, N. (2008). Guidelines for Applying Protected Area Management Categories. Best Practice Protected Area Guidelines Series No. 21, Gland, Switzerland: IUCN. https://portals.iucn.org/library/sites/library/files/documents/PAG-021.pdf (Erişim Tarihi: 11.12.2018).
Ekins, P., Simon, S., Deutsch, L., Folke, C., & De Groot, R. (2003). A framework for the practical application of the concepts of critical natural capital and strong sustainability. Ecological economics, 44(2-3), 165-185.
Eroğlu, S. (2014). Milli Parklar Kanununda Belirlenen Korunan Alan Metodolojisi. Denetişim, (13), 85-90.
Gokten, S., & Gokten, P.O. (2017). Value Creation Reporting: Answering the Question ‘Value to Whom’ according to the International Integrated Reporting Framework. Theoratical Journal of Accounting-ZTR-Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, 91(147), 145-169.
Gökten, S. (2016). Entegre Raporlama Yaklaşımı için Uygulamaya Yönelik Sistematik Bir Öneri. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 18(4), 741-765.
Gökten, S. (2018). Ekonomik Kalkınma Teorisi ile Muhasebedeki Paradigma Kayması Arasındaki Etkileşim: Saptanan Ayak İzleri ve Çıkarımlar. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(3), 848-873.
Gökten, S. (2018). UFRS 13 Seviye 1 ve 2 Girdilerinin Gerçeğe Uygunluğu: Etkin Piyasalar Hipotezi Çerçevesinde Kuramsal Bir Tartışma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(4), 785-809.
Gökten, P.O., & Marşap, B. (2017). Paradigm Shift in Corporate Reporting. In Accounting and Corporate Reporting-Today and Tomorrow. Crotia, InTech.
GRI 304. (2016). Biodiversity 2016. Global Reporting Initiative. https://www.globalreporting.org/standards/gri-standards-download-center/gri-304-biodiversity-2016/ (Erişim Tarihi: 12.09.2017).
GRI 101. (2016). Foundation 2016. Global Reporting Initiative. https://www.globalreporting.org/standards/gri-standards-download-center/gri-101-foundation-containing-standard-interpretation-1 (Erişim Tarihi: 12.09.2017).
GRI 103. (2016). Management Approach 2016. Global Reporting Initiative. https://www.globalreporting.org/standards/gri-standards-download-center/gri-103-management-approach-2016 (Erişim Tarihi: 12.09.2017).
Jones, M. J., & Solomon, J. F. (2013). Problematising accounting for biodiversity. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 26(5), 668-687.
NCP. (2016). Natural Capital Protocol. Natural Capital Coalition. http://www.fao.org/fileadmin/templates/nr/sustainability_pathways/docs/NCC_Protocol_WEB_2016-07-12.pdf (Erişim Tarihi: 18.11.2018).
Özkan, K. (2010). Orman Ekosistem Çeşitliliği Haritalama Çalışmaları için Ekolojik Alan Çeşitliliğinin Belirlenmesi Üzerine Bir Öneri. Türkiye Ormancılık Dergisi, 11(2), 136-148.
Reyers, B., Polasky, S., Tallis, H., Mooney, H. A., & Larigauderie, A. (2012). Finding common ground for biodiversity and ecosystem services. Bioscience, 62(5), 503-507.
RG. (2005). Yayımlanan Av ve Yaban Hayvanlarının ve Yaşam Alanlarının Korunması, Zararlılarıyla Mücadele Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik. 24.10.2005 tarihli 25976 Sayılı Resmi Gazete. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/10/20051024-2.htm (Erişim Tarihi: 18.12.2018).
Topçu, F. H. (2012). Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi: Müzakereden Uygulamaya. Marmara Üniversitesi Avrupa Topluluğu Enstitüsü Avrupa Araştırmaları Dergisi, 20(1), 57-97.
UERÇ. (2013). Uluslararası Entegre Raporlama Çerçevesi. Uluslararası Entegre Raporlama Konseyi – IIRC, Aralık 2013. http://integratedreporting.org/wp-content/uploads/2015/03/13-12-08-THE-INTERNATIONAL-IR-FRAMEWORK-Turkish.pdf (Erişim Tarihi: 11.12.2018).
Williams, N. S., McDonnell, M. J., & Seager, E. J. (2005). Factors influencing the loss of an endangered ecosystem in an urbanising landscape: a case study of native grasslands from Melbourne, Australia. Landscape and Urban Planning, 71(1), 35-49.