Çevresel Maliyetlerin Değişiminde Teknolojik Gelişmelerin Rolü

Amaç – Çalışmadaki amaç teknolojiyi etkin kullanan bir üretim işletmesinin yaptığı teknolojik yatırımlar sonucu çevresel maliyetlerdeki değişimin ortaya konulmasıdır. Yöntem – Bu çalışmada Marmara Bölgesinde ilk 50 şirket arasında yer alan bir işletmede teknolojik gelişmelerin çevresel maliyetlere etkisi incelenmiştir. Görüşme yöntemi tekniği kullanılarak işletmenin çevre, proje ve muhasebe birimlerinde çalışan yetkili kişilerden alınan bilgiler trend analiz yöntemi çerçevesinde değerlendirilmiştir. Bulgular –İşletmenin faaliyet gösterdiği üretim iş birimlerine çeşitli teknolojik yatırımlar gerçekleştirmesi sonucu ve üretim kapasitesine bağlı olarak çevresel maliyetlerde değişim belirlenmiştir. İşletme tarafından yapılan bazı teknolojik yatırımlar işletmenin çevresel maliyetlerini azaltmasında etkili olmuştur. İşletme tarafından yapılan bazı teknolojik yatırımlar ise işletmenin çevresel maliyetlerinin artmasına neden olmuş, fakat işletmeye faaliyetlerini çevreye zarar vermeden sürdürmesini sağlamıştır. Tartışma – Muhasebe biliminde önemli olan kavramlardan sosyal sorumluluk kavramı ve tam açıklama kavramı gereği çevresel maliyetlerin işletmeler tarafından finansal raporlarda izlenmesi veya yapılan çalışmalarda çevresel maliyetleri paylaşmaları sonucu, çevresel maliyetlerin teknoloji yatırımları karşısında ortaya çıkan değişimi ortaya koymak mümkün olacak ve bu uygulama farklı sektörler üzerinde de incelenmesi ile bu tür çalışmaların değerini daha da arttıracaktır.

The Role of Technological Developments in the Exchange of Environmental Costs

Purpose – The porpose of in this study is to reveal the changes in environmental costs as a result of technological investments made by the production company using technology effectively. Design/methodology/approach – In this study, in a company located among the top 50 companies were investigated the effects of technological developments on environmental costs. The interview method technique was used to obtain information from authorized persons are working in the environment, project and accounting units of the company were evaluated within the framework of trend analysis method. Findings – In environmental costs have been determined changes as a result of occurring various technological investments and depending on production capacity to the production business units in which the company operates. Some of the technological investments were done by the company were effective in reducing the environmental costs of the company. Some of the technological investments are done by the company that caused to increasing of environmental costs of the company, but it has ensured that the company continues its business without harming the environment. Purpose – Due to the presence of concept of social responsibility and full explanation concept are important concepts in accounting science, it will be possible to demonstrate the changes in the environmental costs arising from technology investments as a result of monitoring of environmental costs by companies in financial reports or sharing the environmental costs in the studies. This case study will increase the value of such studies by examining on different sectors.

PDF

___

Altınbay, A., (2007). Çevresel Maliyetlerin Raporlanması, Akademik Bakış: Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, (11), 1-11
Bakkal, A., (2014). Çevre Muhasebesi Uygulamalarının Bilecik İşletmelerinde Uygulanması Üzerine Bir Çalışma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi SBE.
Behan, K., & Holmes D., (1990). Understanding Information Technology, New York, Prentice Hall.
Coşkun, A., & Karaca N., (2008). KOBİ'lerde Çevresel Maliyetlerin Sınıflandırılmasına Yönelik bir Öneri: Metal İşletme Sektöründen Bir Uygulama, Ekoloji Dergisi, 18 (69), 59-65.
Demir, İ., (1986). Teknolojik Gelişme ve Türkiye’nin Teknolojik Meseleleri, Ankara, DPT Sosyal Planlama Başkanlığı.
Dunning, J.H., (2012). Towards a Taxonomy of Technology Transfer and Possible Impaction OECD Countries, OECD ( ed. ), North / South Technology Transfer: The Adjustments Ahead, Paris, OECD.
Environmental Protection Agency (EPA), (1995). An Introduction to Environmental Accounting As a Business Management Tool:Key Concepts and Terms, USA.
Friend, F., ve Beer P., (2006), Environmental Accounting: A Management Tool For Enhancing Corporate Environmental And Economic Performance, Ecological Economics, 58 (3), 548-560.
Gökçen, G., (2009). Genel Muhasebe İlkeler ve Tekdüzen Hesap Planı Uygulamaları, 2.Bası, İstanbul, Beta Yayınları.
Gökbunar, A.R., (1995). İşletmelerin Çevrenin Korunmasında Sosyal Sorumluluğu, Ekoloji Çevre Dergisi, 14 (6).
Gray, R., (2002). Of Messiness, Systems and Sustainability: Towards A More Social and Environmental Finance And Accounting, British Accounting Review, 34 (4), 357-386.
Gökdeniz, Ü., (1999). Çevre Muhasebesi Yaklaşımı, İstanbul.
Gül, M., (2005). Çevre Maliyet Muhasebesi Bilgi Sisteminin Geliştirilmesi ve Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi SBE.
Haftacı, V.,& Soylu K., (2007). Çevre Kirlenmesi ve Çevre Koruma Bağlamında Çevre Muhasebesinin Önemi, MUFAD Dergisi, 33, 102-120
Hecht, J.E., (2005). National Environmental Accounting: Bridging The Gap Between Ecology And Economy, Washington DC, RFF Pres.
Hodgets, R.M., & Kuratko D.F., (2007). Small Business Management, USA, Wiley.
Kaya, U., (2006). İşletme-Doğal Çevre İlişkilerinin Mali Tablolar Aracılığıyla Raporlanması ve Denetimi, Ankara, Sermaye Piyasası Kurulu Yayını.
Öktem, B., (2015). Ürün Yaşam Seyrinde Çevresel Maliyetler ve Geri Dönüşüm Boyutunun Değerlendirilmesi ve Bir Uygulama, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi SBE.
Öktem, B., & Ayboğa H., (2015). Ürün Yaşam Seyrinde Geri Dönüşümün Öneminin Teorik Çerçevede İncelenmesi, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, II(44), 173-188.
Özbirecikli, M., (2002). Çevre Muhasebesi, Ankara, Naturel Kitap ve Yayıncılık.
Özbirecikli M., ve Melek Z., (2002), Çevre Muhasebesi ve Çevresel Maliyetlerin Maliyet Muhasebesi Sistemine Etkisi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 14, 79-92.
Özocak, H., & Baş M., Muhasebede Sosyal Sorumluluk ve Çevre archive.ismmmo.org.tr/docs/malicozum/41MaliCozum/11-41HulusiOzocakIMelihBas.doc Erişim Tarihi: 09.12.2018.
Pamukçu, A., (2010). Bilanço Dışı Finansman Yöntemleri ve Muhasebeleştirme İşlemleri, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 29 (II), 479-494.
Parasız, İ., (1991). Modern Ansiklopedik Ekonomi Sözlüğü, Bursa, Ezgi Kitabevi.
Robock, S.H., & Simmonds K., (1989). International Business and Multinational Enterprises, Boston, Irwin Professional Publishing.
Sarkis J., Laura M., ve PresleyA., (2006) An Activity Based Management Methodology for Evaluating Business Processes for Environmental Sustainability, Business Process Management Journal, 12 (6), 751-769.
Saçlı, A., (2009). Uluslararası Çevre Politikaları Çerçevesinde Çevre-Teknoloji İlişkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, SBE.
Seyidoğlu, H., (2002). Ekonomik Terimler Ansiklopedik Sözlük, İstanbul, Güzem Can Yayınları.
Tancı, N., (2012). İşletmelerde Çevresel Maliyetlerin Belirlenmesi, Muhasebeleştirilmesi ve Raporlanması: Bir Süt Endüstrisi İşletmesinde Örnek Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi, SBE.
Tavmergen, İ., (1998). ISO 14000 Çevre Yönetim Sistemleri: Uygulama Aşamaları ve Uygulayanlara Sağladığı Faydalar, Dış Ticaret Dergisi, 9, 1-16.
Thomson, I. & Bebbington J., (2005). Social and Environmental Reporting in the UK: A Pedagogic Evaluation, Critical Perspectives on Accounting, 16, 507-533.
Tıraş, H., (2012). Sürdürülebilir Kalkınma Çevre: Teorik İnceleme, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2, 57-63.
Türmob, (1994). Türkiye’de Muhasebe-Finansal Raporlama ve Denetim Hizmetlerinin Gelişimi, Ankara, Türmob Yayın.
Vizyon ve Öngörü Raporu, Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Tematik Paneli, https://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/vizyon2023/csk/CSK_son_surum.pdf Erişim Tarihi: 09.12.2018.
Yılmaz, A., Bozkurt Y., & Taşkın E., (2005). Doğal Kaynakların Korunmasında Çevre Yönetiminin Etkinliği, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 15-32.
Zeytin M., (2015). Belediyelerde Muhasebe Açısından Çevresel Faaliyetlerin Denetimi ve Raporlaması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi SBE. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2872.pdf , Erişim Tarihi: 09.12.2018.
https://www.iso.org/standard/60857.html, Erişim Tarihi: 09.12.2018.
https://www.environment.gov.za/sites/default/files/docs/series14_environmental_auditing.pdf Erişim Tarihi: 09.12.2018.
http: // www.tdk.gov.tr / SozBul, Erişim Tarihi: 09.12.2018.
http://www.com.edu/teams/ptec/, Erişim Tarihi: 09.12.2018
https://www.ntnu.edu/ima/about-us/what-is-materials-technology Erişim Tarihi: 09.12.2018
https://www.mnn.com/green-tech/computers/stories/what-is-eco-friendly-technology Erişim Tarihi: 09.12.2018