Carroll’ın Kurumsal Sosyal Sorumluluk Modeli Kullanılarak Geliştirilen Toplumsal Pazarlama Ölçeği Çalışması

Hızla gelişen rekabetin etkisiyle işletmeler varlığını sürdürebilmek için değişirken bu değişimin yanında sosyal sorumluluk bilinciyle hareket ederek gelecek nesillerin de yaşam haklarını korumak için sorumluluk üstlenmişlerdir. Sadece kar elde etmeyi düşünen işletmeler zamanla piyasadan silinirken; tüm paydaşlarını ve yaşadıkları dünyayı düşünen ve koruyan işletmeler ise örnek işletmeler olarak varlıklarını sürdürmüşlerdir. Çalışmamızın amacı Toplumsal Pazarlama (TP) kavramını ele alarak, turizm sektöründe bir “Toplumsal Pazarlama Ölçeği” geliştirmek ve literatürde var olan eksikliği gidermektir. Bu alanda çalışma yapmak isteyen turizm araştırmacılarına uyarlanabilir bir ölçek geliştirilmiştir. Literatür taraması ile oluşturulan madde havuzu uzman görüşüyle düzenlenerek deneme ölçeği oluşturulmuştur. Sadece otel yöneticileri ile görüşülerek yapılan anketlerin sonuçlarına göre, açımlayıcı (keşfedici) ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Güvenilirlik ve geçerlilik katsayıları oldukça yüksek çıkmıştır. Faktör analizi sonunda ölçek 34 madde olarak son halini almıştır. Modelimizi geliştirirken KSS faktöründe Archie Carroll’ın dört parçalı KSS piramidi modeli kullanılmıştır. Ancak çalışmanın sonunda “beklenen sorumluluk” olarak yer alan etik sorumluluk boyutu turizm sektöründe geliştirilen modelimizin dışında kalmıştır. Ayrıca TP kavramı genellikle yerli literatürde sosyal pazarlama ile eş anlamlı kullanılmakta ve birçok kaynakta aynı imiş gibi ifade edilmektedir. Çalışmamızda bu iki kavramın aynı olmadığını da vurgulayarak araştırmacılara da farkındalık yaratılmak istenilmiştir. Çalışmamızın bir başka sonucu da otel yöneticilerinin yakındığı ve gözlemlediğimiz husus, bazı yerel yönetimlerin çevresel sürdürülebilirlikle özellikle geri dönüşüm alanındaki çalışmaları ile ilgili yetersiz oldukları ve acilen tutumlarını değiştirmelerinde fayda olacağıdır.

Societal Marketing Scale Study Developed Using Carroll's Corporate Social Responsibility Model

With the impact of the rapidly developing competition, while the enterprises change in order to survive, they act with the awareness of social responsibility and take responsibility for the protection of the rights of future generations.Only companies that think about making profit are deleted from the market in time; The enterprises that think and protect all of their stakeholders and the world they live in have continued to exist as exemplary enterprises. Taking into account the concept of Societal Marketing (SM), the aim of our study is to develop a "Societal Marketing Scale" in the tourism sector and to make a shortage in the literature. This scale was developed to be adaptable to tourism researchers who wanted to work. The items pool created by the literature review was organized with expert opinion and a trial scale was created. According to the results of the surveys conducted only with the hotel managers, an explanatory and confirmatory factor analysis was performed. Reliability and validity coefficients were quite high. At the end of the factor analysis, the scale was finalized as 34 items. When developing our model, we used Archie Carroll's four-part CSR pyramid model in the CSR factor. However, at the end of the study, the dimension of ethical responsibility which is regarded as "expected responsibility" is out of our model developed in the tourism sector. In addition, the concept of societal marketing is generally used synonymously with social marketing in domestic literature and expressed in many sources as the same way. Emphasizing that these two concepts are not the same in our work, it is also desired to create awareness among the researchers. Another consequence of our work is that hotel managers are close and observing that some local governments are inadequate for environmental sustainability, especially for recycling, and urgently change their attitude.

___

  • Akbaş, E. (2010). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamalarının Tüketici Marka Bağlılığına Etkisinin Araştırılması. ÇOMÜ, SBE, Yükseklisans tezi.
  • Aksu, G., Eser, M. T., & Güzeller, C. O. (2017). Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Yapısal Eşitlik Modeli Uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • American Marketing Assocation. (2013). ama.org. https://www.ama.org/AboutAMA/Pages/Definition-of-Marketing.aspx adresinden alınmıştır
  • Andreasen, A. R. (1994). Social Marketing: Its Definition and Domain. Journal of Public Policy & Marketing . Ayvaz İ. ve Torlak, Ö. (2017). Sosyal Pazarlama ve Ahlaki Boyutları. İş Ahlakı Dergisi
  • Baş, M., & Kalyoncuoğlu, S. (2003). Pazarlamada Yeni Bir Yaklaşım: Yeşil Pazarlama. Kooperatifçilik Dergisi , 1 (141), 75-87.
  • Besler, S. (2009). Yönetim Yaklaşımlarıyla Kurumsal Sürdürülebilirlik. İstanbul: Beta Basım A.Ş.
  • Bowen, H. (1953). Social Responsibility of the Businessman. New York: Harper and Row.
  • Buchholtz, A. K., & Carroll, A. B. (2008). Business & Society. Canada: Nelson Education Ltd.
  • Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 32(32) .
  • Cantürk, Ç. (2014). Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışmalarından Doğrulayıcı Faktör Analizinin Kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi , s. 201.
  • Carroll, A. B. (1979). A Three-Dimensional Conceptual Model of Corporate Performance. The Academy of Management Review , 4 (4), s. 497-505.
  • Carroll, A. B. (2016). Carroll’s Pyramid of CSR: Taking Another Look. International Journal of Corporate Social Responsibility , 1 (3), s. 1-8.
  • Carroll, A. B. (1999). Corporate Social Responsibility - Evolution of a Definitional Construct. Business & Society , 38 (3), 268-295.
  • Carroll, A. B. (1991). The Pyramid of Corporate Social Responsibility Toward the Moral Management of Organizational Stakeholders.
  • Crane, A., & Desmond, J. (2002). Societal marketing and morality. European Journal of Marketing , 36 (5/6), s. 548-569.
  • Dresner, S. (2002). The Principles of Sustainability. Earthscan Publications , s. 200.
  • Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu. (1987). Ortak Geleceğimiz. Ankara: Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayını.
  • Elkington, J. (2004). Enter the Triple Bottom Line.
  • Erdoğan Tarakçı, İ., & Göktaş, B. (2018). Yaşam Tarzlarının Satın Alma Kararları Üzerindeki Etkisi: Karşılaştırmalı Bir Alan Araştırması. Sosyal Bilimlerde Yeni Yönelimler V , 15.
  • European Commission. (2011). The European Economıc And Socıal Commıttee And The Commıttee Of The Regions. www.employment.gov.sk: https://www.employment.gov.sk/files/slovensky/ministerstvo/spolocenska-zodpovednost/new-communication-on-csr-2011-2014.pdf adresinden alınmıştır
  • Gladwin, T., Kennelly, J., & Krause, S. (1995, 4 20). Shifting Paradigms for Sustainable Development: Implications for Management Theory and Research. Academy of Management Review , s. 878.
  • Göktaş, B., & Üner, T. (2016). Marka İmajı Oluşturulmasında Amaca Yönelik Pazarlamanın Rolüne İlişkin Bir Araştırma: Domestos Örneği. Uluslararası Hakemli Pazarlama ve Pazar Araştırmaları Dergisi (8), 2. harburg21.de; tr.undp.org. (2018). https://www.harburg21.de/tr/guendem-21/bm-milenyum-hedefleri/ adresinden alınmıştır
  • https://www.wbcsd.org. (1998). 07 26, 2018 tarihinde https://www.wbcsd.org. adresinden alındı https://www.wbcsd.org. (1998). https://www.wbcsd.org. adresinden alınmıştır
  • Karakoç, F. Y. (2014). Ölçek Geli̇ştı̇rme Çalışmalarında Temel İlkeler. Tıp Eğitimi Dünyası , s. 41.
  • Kline, R. (2005). Principles and practice of structural equation modeling methodology in the Social Sciences. NewYork: Guilfrod Press.
  • Kotler, P. (2000). Marketing Management. India: Prentice Hall.
  • Kotler, P., & Armstrong, G. (2013). Principles of Marketing, Prentice Hall
  • kssd.org. (2018). kssd.org: http://kssd.org/kss-nedir/ adresinden alınmıştır
  • Lantos, G. P. (2001). The Boundaries of Strategic Corporate Social Responsibility. Journal of Consumer Marketing , 18 (7), s. 595-632.
  • Meadows, D. H., Meadows, D. L., & Randers, J. (2004). Limits to Growth. Chelsa Green Publishing.
  • Norton, M. (2012). Sustainability: Duty or Opportunity for Business? Oxon-Canada: Routledge.
  • Önce, G., & Üner, T. (2015). Kurumsallaşmada Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Yeri ve Önemi "İzzet Baysal Vakfı Örneği". Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi Bildiriler Kitabı, (s. 410-429).
  • Peccei, A. (1978). Türkçe Baskısına Önsöz. D. H. Meadows, D. L. Meadows, J. Randers, W. W. Behrens, & K. TOSUN (Dü.) içinde, Ekonomik Büyümenin Sınırları (D. Sezer, B. Oba, E. Uzun, S. Özbaşar, T. Somay, & F. Aykar, Çev.). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayını.
  • Schermelleh-Engel, K., & Moosbrugger, H. v. (2003). Evaluating the Fit of Stuctural Equation Models: test of significance and descriptive Goodness-of -Fit-Measures. Methods of Psychological Research Online , 8 (2), s. 34-41.
  • Schwartz, M. S., & Carroll, A. B. (2003). A Three-Domain Approach. Business Ethics Quarterly , 13 (4), s. 503-530.
  • Taşkın, Ç., & Akat, Ö. (2010). Araştırma Yöntemlerinde Yapısal Eşitlik Modelleme. Bursa: Ekin Yayınevi. Turizm İşletmesi Belgeli Tesisler. (2018). www.turob.com.tr: http://www.turob.com/tr/yayinlar--raporlar/turob-raporlari/turob-sektor-raporlari?text=&Month=5&Year=2018 adresinden alınmıştır
  • TUROB. (2018). Turizm İşletme Belgesi İşletmeleri. 2018 tarihinde turob.com.tr/yayinlar: http://www.turob.com/tr/yayinlar--raporlar/turob-raporlari/turob-sektor-raporlari?text=&Month=5&Year=2018 adresinden alındı
  • UCLA Institute for Digital Research and Education. (2018). What Does Cronbach's Alpha Mean? | SPSS FAQ. Temmuz 17, 2018 tarihinde stats.idre.ucla.edu: https://stats.idre.ucla.edu/spss/faq/what-does-cronbachs-alpha-mean/ adresinden alındı
  • UPK15 deu.edu.tr. (2018). AMOS (Analysis of Moment Structures) ve Yapısal Eşitlik Modeli. http://web.deu.edu.tr/upk15/docs/seminerSunumlari adresinden alınmıştır
  • Üner, M. M. (2009). Pazarlama Karması Paradigmasında Pazarlama Tanımı. Pİ Dergisi (3), 38-43.
  • Wang, K. (2016). Beijing Urban Memory. Singapore: Springer Media.
  • Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi , 46, s. 74-85.
  • Yazıcıoğlu, Y. v. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Yazıcıoğlu, Y. v. (2011). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Yılmaz, H. (2007). Örneklem Büyüklüğünün Saptanması ve İstatistiksel Testler.
  • http://www.tavsiyeediyorum.com/makale_298.htm adresinden alınmıştır