Bir Örgüt İkliminde Uygulanan Tarafsız Yönetim Anlayışının, Çalışanların Motivasyonuna Etkilerinin Analizi

Amaç – Bu çalışmanın amacı; örgütlerde uygulanan tarafsız yönetim anlayışının çalışanların motivasyonuna etkilerini, demografik farklılıklar çerçevesinde araştırmaktır. Dolayısıyla bu çalışma, yöneticilerin tarafsızlık ilkesi, örgüt iklimi, işletme verimliliğine, çalışanların motivasyonu konularını içeren bilimsel yöntemle yapılan bir araştırma olup elde edilen bulgular ve önerileriyle; işletmelere kamu kurumlarına ve yapılacak bilimsel araştırmalara katkı sunabileceği düşünülmektedir. Yöntem – Bu çalışmada yöntem bölümünün hazırlanmasında ise neden sonuç ilişkilerinin analizi için nicel yöntem tercih edilmiş ve daha önce güvenilirliği kanıtlanmış olan ölçeklerden yararlanılmıştır. Ölçekler aracılığı ile elde edilen veriler ile faktör analizi, güvenilirlik analizi, Anova ve Regresyon analizleri SPSS istatistik programı aracılığıyla yapılmıştır. Çalışmanın evreni; Ankara’nın Yenimahalle ilçesinde faaliyet gösteren özel ortaokullarda çalışan toplam 940 adet öğretmen olup, örneklem sayısı; örneklem belirleme istatistik tablolarından yararlanılarak %95 güven aralığı ile 397 kişi olarak belirlenmiştir. Bulgular – Araştırmada regresyon analizleri neticesinde; çalışanlara yönelik tarafsızlık uygulamalarının, çalışan motivasyonu üzerinde pozitif yönde bir etkisinin olduğu görülmüştür. Tarafsızlık uygulamalarında bir birim artış sonucunda çalışan motivasyonu 0,681 birim artmaktadır. Diğer bir ifadeyle, bir örgüt yöneticilerinin tarafsızlık ilkesi uygulamaları neticesinde; çalışan motivasyonu üzerinde yaklaşık %68,1 oranında pozitif yönlü bir etkisi olduğu gözlemlenmiştir. Tartışma – Örgütlerin yönetiminde tarafsızlık anlayışının dikkate alınması; çalışanın performansını, iş doyumunu ve motivasyonunu etkileyebilmektedir. Motivasyon, davranışları hedefe yönlendirip faaliyete geçirebilen güç olarak tarif edilmektedir denilmektedir (Tutar ve Altınöz, 2010: 196). Örgütlerde yöneticilerin tarafsızlık davranışları sergilemeleri, çalışanların işletme ve işle ilgili düşünce ve duygularını, işteki tutumlarını, iş ve işletmeye karşı aidiyetlerini ve bunun sonucunda da başarı, performans ve motivasyonlarını etkileyebilmektedir. Dolayısıyla bu çalışma, örgütlerde uygulanan tarafsız yönetim anlayışının çalışanların motivasyonu üzerindeki ektilerinin belirlenmesi açısından büyük bir önem arz etmektedir.

Analysis of the Effects of the Impartial Management Approach Applied in an Organizational Climate on the Motivation of the Employees

Purpose – The aim of this study is; to investigate the effects of the impartial management approach applied in organizations on the motivation of employees within the framework of demographic differences. Therefore, this study is a scientific research that includes the principles of impartiality of managers, organizational climate, business efficiency, motivation of employees, and with the findings and suggestions; it is thought that it can contribute to enterprises, public institutions and scientific researches. Design/methodology/approach – In the preparation of the method section in this study, quantitative method was preferred for the analysis of cause and effect relationships, and scales whose reliability was proven before were used. In the preparation of the method part, the quantitative method, which analyzes cause and effect relationships, was preferred and scales whose reliability was proven before were used. Factor analysis, reliability analysis, Anova and Regression analysis were performed using the SPSS statistical program with the data obtained through the scales. The universe of the study; There are a total of 940 teachers working in private secondary schools operating in Yenimahalle district of Ankara, the number of samples; Using the sampling statistics tables, it was determined as 397 people with a 95% confidence interval. Findings – As a result of the regression analysis in the research; It has been observed that impartiality practices towards employees have a positive effect on employee motivation. As a result of one unit increase in impartiality practices, employee motivation increases by 0.681 units. In other words, as a result of the implementation of the neutrality principle of the managers of an organization; It has been observed that it has a positive effect of 68.1% on employee motivation. Discussion – Considering the impartiality understanding in the management of organizations; It can affect the employee's performance, job satisfaction and motivation. Motivation is defined as the power that can direct behavior towards the goal and activate it (Tutar and Altınöz, 2010: 196). In organizations, managers 'behaviors of neutrality can affect employees' thoughts and feelings about the business and work, their attitudes at work, their belonging to the business and business, and consequently their success, performance and motivation. Therefore, this study is of great importance in determining the effects of the neutral management approach applied in organizations on the motivation of the employees.

PDF

___

Amabile, T. M. (1985). Motivation and Creativity: Effects of Motivational Orientation on Creative Writers, Journal of Personality and Social Psychology, 48(2), 393-399.
Aşıkoğlu, M. (1996). İnsan Kaynaklarını Verimliliğe Yönlendirme Aracı Olarak Motivasyon: Üniversite, İstanbul: Kitabevi.
Atar, A. (2018). Nobel Ekonomi Ödülleri ve Ekonomi Bilimiyle Etkileşimi, Ekonomi İşletme ve Yönetim Dergisi, 2(2), 176-197.
Aytaç, S. (2001). Örgütsel Davranış Açısından Kişiliğin Önemi, İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 3(1), 1-96.
Balı, S. ve Cinel, M. O. (2011). Bir Rekabet Aracı Olarak Kurumsal Sosyal Sorumluluk, ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(4), 45-60.
Batlis. N. C. (1980). The Effect of Organizational Climate on Job Satisfaction, Anxiety, and Propensity to Leave, The Journal of Psychology, 104(2), 233- 240.
Baumgartel, H. J. Rukhsona P. and Badal, R. (1984). Changes in Organizarional Climate and Management Education, 1968-1981, Economic and Political Weekly, 19(8), 15-21.
Bursalıoğlu, Z. (2000). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranışlar, Ankara: PEGEM Yayınları.
Cam, E., Atan, M., Çelik, E., Aslan, B ve Eravcı, D. (2017), İmalat Sektöründe Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Algısı Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi ICMEB17 Özel Sayısı, (189-200)
Can, H. (2002). Organizasyon ve Yönetim, Ankara: Siyasal Kitapevi.
Çetin, C. (2009). İnsan Kaynaklarının Eğitimi Geliştirilmesi, İstanbul: Beta Basım Yayın.
Demir, H. ve Okan, T. (2011). Teknoloji, Örgüt Yapısı ve Performans Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Araştırma, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10(1), 57-72.
Demirel, Y. ve Seçkin, Z. (2008). Bilgi Yönetimi Uygulamasında Etkili Olan Faktörler Üzerine Mobilyacılık Sektöründe Bir Araştırma, Zonguldak Karaelmas University Journal of Social Sciences, 4(8), 107-122.
Derdiman, R. C. ve Uysal, Y. (2014). Türk Kamu Yönetiminde Yetki Devri, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(27), 251-277.
Doğan, B. ve Sarıoğlu, B. (2008). Akaryakıt İstasyonu Çalışanlarının Memnuniyet Boyutları ve Öncelikleri Üzerine Bir Araştırma, Öneri Dergisi, 8(30), 39-55.
Donnelly, C. (1999). School Ethos and Governor Relationships, School Leadership & Management, 19(2), 223-239.
Dulkadir, B. ve Güçlüer, K. (2016). Çalışanların Motivasyonunu Etkileyen Faktörler: Adıyaman İli İnşaat Sektöründe Bir Uygulama, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (32), 123-132.
Düren, Z. (2000). 2000’li Yıllarda Yönetim, İstanbul: Alfa Yayıncılık.
Efil, İ. (2006). İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon, İstanbul: Alfa Yayıncılık.
Ellemers, N., De Gilder, D. and Haslam, S. A. (2004). Motivating İndividuals and Groups at Work: A Social İdentity Perspective on Leadership and Group Performance, Academy of Management Review, 29(3), 459-478.
Eraslan, L. (2011). Bireysel Sosyal Sorumluluk Ölçeğinin (BSS) Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 24(24), 81-92.
Erdem, A. R. (1997). İçerik Kuramları ve Eğitim Yönetimine Katkıları, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(3), 68-76.
Eren, E. (1993). Yönetim Psikolojisi, 4. Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım, 193-255.
Eren, E. (2012). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, İstanbul: Beta Basım Yayın.
Ergül, H. F. (2005). Motivasyon ve Motivasyon Teknikleri, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14), 67-79.
Fettahlıoğlu, Ö. ve Tatlı, H. (2015). Psikolojik Şiddet ve Yabancılaşmanın Destekleyici Örgüt İklimine Etkisi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 55-72.
Genç, N. (1987). Amaçlara Göre Yönetim ve Motivasyon, Atatürk Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Araştırma Merkezi İşletme Dergisi, 7(1-2), 23-64.
Genç, N. (2005). Yönetim ve Organizasyon, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Gök, S. (2009). Örgüt İkliminin Çalışanların Motivasyonuna Etkisi Üzerine Bir Araştırma, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 587-605.
Gümüş, S. ve Sezgin, B. (2012). Motivasyonun Örgütsel Bağlılığa ve Performansa Etkisi, İstanbul: Eğitim İletim Yayınları.
Gürdoğan, A. (2012). Öğrencilerin Eğitimde Motivasyon Düzeyleri: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Ortaca Meslek Yüksekokulu Örneği, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (28), 149-165.
Gürgen, H. (1997). Örgütlerde İletişim Kalitesi, İstanbul: Der Yayınları.
Halis, M. ve Uğurlu, Y. Ö. (2008). Güncel Çalışmalar Işığında Örgüt İklimi, İş, Güç Endüstri İlişkileri Ve İnsan Kaynakları Dergisi, 10(2), 101-123.
Hayta, A. B. (2007). Çalışma Ortamı Koşullarının İşletme Verimliliği Üzerine Etkisi, Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 21-41.
Hoy, W. K. and Clover, S. I. R. (1986). Elementary School Climate: A Revision of OCDQ, Educational Administration Quarterly, 22(1), 93-110.
Isaksen, S. G. and Lauer, K. J. (2002). The Climate for Creativity and Change in Teams, Reativity and Innovation Management, 11(1), 74-86.
İbicioğlu, H. (2000). Örgütsel Bağlılıkta Paradigmatik Uyumun Yeri, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 13-22.
İşcan, Ö. F. ve Karabey, C. N. (2007). Örgüt İklimi İle Yeniliğe Destek Algısı Arasındaki İlişki, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 180-193.
Kaldırımcı, N. (1987). Motivasyon İçin Anahtar Bir Kavram: Psikolojik Sözleşme, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 113-128.
Kapar, P. (2003). Sosyal Korumanın Yaygınlaştırılması, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(4), 49-69.
Karakaya A. ve Ay, F. A. (2007). Çalışanların Motivasyonunu Etkileyen Faktörler: Sağlık Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 31(1), 55-67.
Karakuş, G. (2018). Örgütsel Yaratıcılığı Arttırmak İçin Öneri Geliştirme Sistemi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(1), 254-274.
Karcıoğlu, F. (2001). Örgüt Kültürü ve Örgüt İklimi İlişkisi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1-2), 265-283.
Karcıoğlu, F. ve Çekmegül, M. (2003). Örgüt Kültürü ve Örgütsel İletişim İlişkisi Bir Uygulama. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(3), 35-53.
Koç, H. ve Topaloğlu, M. (2012). İşletmeciler İçin Yönetim Bilimi-Temel Kavramlar Kuramlar ve İlkeler, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Koçel, T. (1989). İşletme Yöneticiliği–Yönetici Geliştirme, Organizasyon ve Davranış, İstanbul: Yön. Ajans.
Koçel, T. (2006). İşletme Yöneticiliği, İstanbul: Beta Yayınları.
Koys, D., and De Cotis, T. (1991). Inductive Measures of Organizational Climate. Human Relations. Vol. 4,. No.4,. pp. 265-285.
Lund, D. B. (2003). Organizational Culture and Job Satisfaction, Journal of Business & Industrial Marketing, 18(3), 219-236.
Mucuk, İ. (2014). Modern İşletmecilik, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
Norfolk, D. (1989). İş Hayatında Stres, Çeviren: Leyla Serdaroğlu, İstanbul: Form Yayınları No: 3.
Onaran, O. (1974). Yetki Göçerimi ve Yetki Devri, Amme İdare Dergisi, 7(2), 3-21.
Ordu, A. ve Tanrıöğen, A. (2013). İlköğretim Okullarında Örgütsel Yapı İle Örgüt Sağlığı Arasındaki İlişkiler, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33), 93-106.
Ostroff, C. and Rothausen, T. J. (1997). The Moderating Effect of Tenure in Person-Environment fit: a Field Study in Educational Organizations, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 70(2), 173- 188.
Önen, S. M. ve Kanayran, H. G. (2015). Liderlik ve Motivasyon: Kuramsal Bir Değerlendirme, Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 43-64.
Örücü, E. ve Kanbur, A. (2008). Örgütsel-Yönetsel Motivasyon Faktörlerinin Çalışanların Performans ve Verimliliğine Etkilerini İncelemeye Yönelik Ampirik Bir Çalışma: Hizmet ve Endüstri İşletmesi Örneği, Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 85- 97.
Özbağ, G. K. (2012). Örgüt İkliminin Yeniliğe Destek Algısı Üzerindeki Etkilerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(2), 145-161
Pashiardis, G. (2008). Toward a knowledge base for school climate in Cyprus's schools, İternational Journal of Educational Management, 22 (5), 399- 416.
Sabuncuoğlu, Z. ve Gümüş, M. (2008). Örgütlerde İletişim, İstanbul: Arıkan Basım-Yayım.
Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (1998). Örgütsel Psikoloji, Bursa: Alfa Kitabevi.
Sevinç, H. (2015). Kamu Çalışanlarının Motivasyonunda Kullanılan Araçlar, Journal of International Social Research, 8(39), 944-964.
Soysal, A. ve Bakan, İ. (2003). Farklı Örgüt İklimlerine Sahip İşletmelerde Kariyer Geliştirme Stratejileri: Türkiye’de ilk 500’e giren İşletmelerde Yapılan Bir Alan Araştırması, 11. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kitabı, Afyon: Kocatepe Üniversitesi Yayınları.
Stringer, R. (2002). Leadership and Organizational Climate, Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall.
Şimşek, M. Ş. (2003). İşletme Bilimlerine Giriş, Konya: Yelken Basım-Yayım.
Tahiroğlu, F. (2002). (Ed.). Düşünceden Sonuca İnsan Kaynakları, İstanbul: Hayat Yayıncılık.
Trice, H. M. and Beyer, J. M. (1993). The Cultures of Work Organizations, Washington: Prentice-Hall, Inc.
Tutar, H. (2014). Örgütsel Psikoloji. Endüstri ve Örgüt Psikolojisine Yeni Yaklaşımlar, Ankara: Detay Yayıncılık.
Tutar, H. ve Altınöz, M. (2010). Örgütsel İklimin İşgören Performansı Üzerine Etkisi: Ostim İmalat İşletmeleri Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(2), 196-218.
Uygur, A. (2007). Örgütsel Bağlılık İle İşgören Performansı İlişkisini İncelemeye Yönelik Bir Alan Araştırması, Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 71-85.
Ünsar, S. İnan A. ve Yürük, P. (2010). Çalışma Hayatında Motivasyon ve Kişiyi Motive Eden Faktörler: Bir Alan Araştırması, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 248-262.
Yağmurlu, A. (2004). Örgüt Kuramları ve İletişim, Amme İdaresi Dergisi, 37(4), 31- 55.
Yazıcıoğlu ve Erdoğan, S. (2004). Spss Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Detay Yayıncılık.
Yıldıztekin, İ. (2013). TMS-11 ve 12 Standardı Kapsamında Ertelenmiş Vergilere İlişkin Muhasebe Kayıtları, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 295-320.