Osmanlı’dan Günümüze Katar-Türkiye İlişkileri

Katar, Basra Körfezinde küçük bir ülke olmasına rağmen uluslararası alanda adından söz ettirecek işler yapan bir ülke olarak yaklaşık 400 yıl Osmanlı hâkimiyetinde kalmış, ancak 1971 de bağımsızlığını kazandıktan sonra Petrol ve Doğalgaz zenginliği ile ekonomik olarak çok güçlenmiş bir ülkedir. Arap Baharından sonra ise dış politikada etkin olmayı başarmış ve diğer bölge ülkelerinden ve Körfez ülkelerinden farklılaşan bir dış politika sergilemiştir. Türkiye ile olan ilişkileri 2000’li yıllar sonrasında artan Katar, Türkiye ile aynı paralelde politikalar izleyerek ilişkilerini günden güne güçlendirmiştir. Bu noktada küçük ama çok önemli bir ülke olan Katar’ın Türkiye ile olan ilişkilerinin gittikçe artan bir ivme ile yükselmesinin; bir tercih mi yoksa zorunluluk mu olduğu sorusu karşımıza çıkmaktadır. Bu makalede bu soruya cevap aranacak ve bir sonuca ulaşılmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Karşılıklı Bağımlılık, Katar-Türkiye İlişkileri, Katar Krizi, Katar Tarihi, Basra Körfezi

From Ottomans to Present Qatar-Turkey Relatıons

Although Qatar is a small country in the Persian Gulf, it has been under Ottoman rule for 400 years as a country that has made its mark in the international arena, but after gaining its independence in 1971, it is an economically strengthened country with its wealth of oil and natural gas. After the Arab Spring, it managed to be effective in foreign policy and exhibited a foreign policy that differs from the other Gulf countries. Relations with Turkey increased after the 2000s, Qatar, in parallel on the same policy with Turkey have strengthened their relationship by monitoring day to day. At this point emerges that a very imported questions, as small but very important a country Qatar's rise with a growing momentum of bilateral relations with Turkey is it preference or requirement? In this article, an answer to this question will be sought and an attempt will be made to reach a result.

Keywords:

Interdependence, Qatar-Turkey Relations, Qatar Crises, Qatar History, Persian Gulf,

PDF

___

A. Mahdi, C. (2019). Katar ve Suudi Arabistan'ın Siyasi ve Ekonomik İlişkilerinin Bölgesel Etkileri. Ortadoğu Ekonomi Politiği Anabilim Dalı. Marmara Üniversitesi, Ortadoğu ve İslam Ülkeleri Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul.
Abu Sulaib, F. Mukhyat (2017). Understanding Qatar's Foreign Policy, 1995-2017. Middle East Policy, 24 (4), 29–44. https://doi.org/10.1111/mepo.12306.
Akdoğan, İ. (2017). Katar Krizi. ORSAM, 9 (81), 16–20.
Akkaya, G. N. ve El-Rantisi, M. (2015). Arap Baharı Sonrası Katar Dış Politikası ve Körfez Siyaseti (138).
Arslan, A. (2018). Basra'da Katar Açmazı. Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi, 1 (1), 75–91.
Başkan, B. (2012). Calutlar Dünyasında Bir Davut. Akademik Orta Doğu, 7 (1), 29–52.
Berdibek, M. (2016). Türkiye-Ortadoğu İlişkilerinde Karşılıklı Üst Düzey ziyaretler: (1923-2014). Akademik Orta Dogu, 10 (2).
Bingöl, D. (2019). Katar’da Osmanlı Hâkimiyetine Tarihsel Bir Bakış. Vakanüvis-Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 4 (1), 79–100. https://doi.org/10.24186/vakanuvis.535361.
Bölme, S. M. ve Çavuşoğlu, E. (2020). Yeni İngiliz Kolonyalizmi. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 17 (65).
Çavuşoğlu, E. (2020). From Rise to Crisis: The Qatari Leadership. Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi, 7 (1), 81–109. https://doi.org/10.26513/tocd.624334.
Dalay, G. 2015. Türkiye neden Katar’da askeri üs kuruyor?, http://www.aljazeera.com.tr/gorus/turkiye-neden-katarda-askeri-us-kuruyor [Erişim Tarihi: 19.11.2020].
Dirigöz, A. O. (2017). Körfez'de Katar Krizi Sonucu Bölgesel Ayrışma ve ABD'nin Bölgesel Vizyon Eksiklikleri. Ortadoğu Analiz, 28–31.
Efe, İ. (2017). Katar Krizi ve Al Jazeera. Ortadoğu Analiz, 9 (81), 38–41.
Erandaç, B. 2019. Katar'da 2. Türk Üssü'nü Kurduk, https://www.sde.org.tr/bulent-erandac/genel/katarda-2-turk-ussunu-kurduk-kose-yazisi-10952 [Erişim Tarihi: 20.11.2020].
Gürkaynak, M. ve Yalçıner, S. (2009). Uluslararası Politikada Karşılıklı Bağımlılık ve Küreselleşme Üzerine Bir İnceleme. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 6 (23).
Hürriyet 2015. İşte Katar ile askeri anlaşmanın detayları, https://www.hurriyet.com.tr/dunya/iste-katar-ile-askeri-anlasmanin-detaylari-29234032 [Erişim Tarihi: 13.06.2020].
Keohane, R. O. ve Nye, J. (2015). Güç ve Karşılıklı Bağımlılığı Yeniden Ele Almak. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 12. https://doi.org/10.33458/uidergisi.463029.
Kibaroğlu, M. (2011). Arap Baharı ve Türkiye. Adam Akademi, 1 (2).
Konukçu, Y. (2018). İran’ın Bölgesel Güvenlik Stratejisi. Bitlis Eren Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Akademik İzdüşüm Dergisi, 3 (3).
Kurşun, Z. (1998. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevı. Necid ve Ahsa da Osmanli Hakimiyeti.
Kurşun, Z. 2002. Katar, https://islamansiklopedisi.org.tr/katar [Erişim Tarihi: 20.11.2020].
Kurşun, Z. (2018). Osmanlı Devleti’nin Basra Körfezi Siyaseti. FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi (12), 1–27.
Mevlütoğlu, A. (2017). Katar-Suudi Arabistan Krizinin Savunma ve Güvenlik Boyutu. Ortadoğu Analiz, 9 (80), 76–79.
Oktav, Ö. Z. (2013). Arap Baharı ve Türkiye-Körfez Devletleri ılişkileri. Middle Eastern Analysis/Ortadogu Analiz, 5 (51).
Özcan, Ö. F. ve Devran, Y. (2018). Katar Krizi ve El Cezire. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 305–325. https://doi.org/10.19145/e-gifder.340128.
Öztürk, M. (2010). Arap Ülkelerinde Osmanlı İdaresi. History Studies, 2 (3).
Öztürkler, H. (2012). Katar Ekonomisinin Genel Özellikleri. Ortadoğu Analiz, 4 (45), 77–83.
Şahin, M. ve Sarı, B. (2017). 1960-1980 Dönemi Türkiye'nin Üçüncü Dünya ve İslam Ülkeleriyle İlişkileri. Akademik Orta Dogu, 11 (2), 22–47.
T.C. Cumhurbaşkanlığı 2020. Yurt Dışı Ziyaretler, https://www.tccb.gov.tr/receptayyiperdogan/yurtdisiziyaretler/ [Erişim Tarihi: 27.11.2020].
T.C. Ticaret Bakanlığı 2020. Katar Genel Bilgiler, https://ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/orta-dogu-ve-korfez/katar/ulke-profili/genel-bilgiler [Erişim Tarihi: 28.11.2020].
Yetim, M. (2020). Türkiye Katar Ortaklığında Sert Güç. Ortadoğu Analiz, 11 (92), 24–27.